Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/72

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.


62

sindak hinin amon yana panahon, maaram kami nga dida hinin dako nga fabrica han katilingban han bungto kinikilala an pagkalainlain han mga buruhaton; ako pinmili han akon buruhaton ngan say ko inaatubang an kinaadman.

—An kinaadman diri amo an katapusan nga tuyo han tawo,—nagmugo hi Simoun.

—Amo an gintutuyo han mga nasod nga mga pukrat na.

—Oo, kundi usa la nga paagi ha pagbiling han ira kalipayan.

—An kinaadman amo an dayon, gapil ha tawo ngan sandag ha kalibutan,—binmaton an batan’on ha usa kadalikyat nga kasindak.—Ha sakob hin. mga pira kasiglo, kun an katawuhan habaro na ngan matalwas, kun mawaray na mga pagkalainan han mga tulin, kun an ngatanan nga mga bungto ubos na hin katalwas, kun mawaray na mga magburuot ngan mga uripon, mawa­ ray na magsarakop ngan mga sinakop nga nasod, kun say na maghadi an pagkamatadong ngan an tawo maginbungtuhanon na han kalibutan, say na la mahabibilin an kinaadman nga paghahalaran; an pulong nga Patriotismo magiginsugad na pamation han fanatismo, ngan an tawo nga gumasad hin pagkapatriota bubuuhan daw usa nga masamok han kahimyangan han ngatanan. Hi Simoun nahapahiyom hin masamdong.

—Oo, oo;—nagsiring, ipinipiling an ulo.—Kundi, basi umabot ito nga kahimtangan, kinahanglan nga ma­ waray mga bungto nga maglupigon, kinahanglan nga an tawo diri pinugngan bisan mapakain, mahabaro pagtahod han katadungan han bisan hino, han iya kalugaringon nga pagkatawo, ngan basi ini mahimo kina­ hanglan nga umawas anay in damo nga dugo, kasuruk’an an away... Basi mapara an kadaan nga fanatismo nga naggugumos han mga kasingkasing kinahanglan nga magkamatay ha mga kalero in kadam’an basi an katirukan, nga nalisang hadto nga kamutangan, magtugot nga an tagsatagsa maghin-iyaiya han gintutuuhan. Kinahanglan man liwat nga an ngatanan bumaton han pakiana nga ha ira binubuhat han tuna nga natawhan kun naunat ngada ha ira han mga kamot nga kinadinahan. An patriotismo usa nga pagtalapas didto la han mga bungto nga nanlulupig kay didto nagiginpanikas nga binubutangan la hin mahusay nga ngaran; kundi