Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/67

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.


57

himo tagan hin kinabuhi an minatay basi bumulos han naghuhunghong ha iya, ngan tungod kay an pag-among han karat’an hinayhinay an lakat, gin-aghat ko an kahakog, inabuyunan ko an mga panlupig ngan an mga pagpahusa nagdamo; ginhuptan ko an pagtalapas, an magpakangingirhat nga buhat basi an bungto mahaara han panhunahuna han kamatayon; ginbuhi ko an mga kabarak’an basi, dida ha paglikay ha ira, mahimo an bisan la ano; ginbutangan ko an comercio hin mga makauulang basi kun maghingaluoy na an bungto ngan waray katigayunan mawaray na kahadlukan; igintukso ko an mga pagkahakog basi mapuyas an manggad, ngan diri pa ini tuang ha akon: basi mamay-ada karibok, ginsamad ko an bungto ha bahin han iya lawas nga labi kamasuol, gintuyo ko nga an buwitre, labot han paghunghong, magpakaalo ngan magpakaraot pa han minatay nga iya ginhahangbot... Kundi, han naabat na ako nga dida han dako nga kaduntan, dida han dako nga lamiri nga ginkakatarampuhan han ngatanan nga hugaw, nagluluob na an hilo; han hangit na an pag­ kahakog, waray na pada, karuyag na sibaron an bisan ano nga iya hitaraan, daw usa nga tigurang nga inaalyob han sunog, aadi kamo nabutho nga mangurugop han pagkakatsila, nga nagkakanta han pagtapod han Pamunuan, han paglaom han diri mahananabo; aadi kamo ha gilaydn nabutho nga usa nga lawas nga nagkikiwa, tugob hin kinabuhi ngan kapaso, may lawas nga batan’on, malison, sangkap hin dugo, hin kasindak, daw labas nga tubong han buwitre nga hako... Ah, an pagkabatan’on unob nga waray aram nga mainupon, unob naglalanatlanat han mga alibangbang ug mga bukad! Nag-uurusa kamo kay basi, tungod han iyo pangahas mahatampo ha Espana an iyo tuna, iginuos hin bukad, balitaw nagpanday kamo han iya talikara nga labi pa katig-a han diyamante. Nangangaro kamo hin pagkaturupong han mga katadugan, hin pagkakatsila han iyo mga pamatasan, ngan diri kamo nakita nga an iyo pinangangaro kamatayon, kaanaw han iyo pagkanasudnon, kapara han iyo lugaringon nga tuna, pagpahurak han mga panalumpigos! Magigin-ano kamo mga sano buwas? Bungto nga waray kinaiya nga gawi, nasod nga waray katalwasan; ngatanan an iyo magigin-iyo ubos hinuram, pati an iyo mga karat’an. Nangangaro kamo hin pagkakatsila ngan diri kamo natutunaw hin kaalo