Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/66

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.


56

mga surukton dida hinin katig-uban; an imo manghod ginpatay, hi imo nanay igintukso ha katuyaw, ngan waray siruti han katig-uban an nakamatay ngan an nagtukso. Ikaw ngan ako magkasi kita inuuhaw hin pagkamatadong, salit ayaw kita paghuno ha aton ngahaw, lugod paggibuligbulig Inta.

Inmukoy hi Simoun ngan pinugngan in usa nga pan­ hayhay ngan katima magpadayon hin hinayhinay, wa­ ray hintuturunan han paniplat:

—Oo, amo ako adton nakanhi may ada na napulo kagtulo katuig ngada yana, masakiton ako hadto ngan nagkukuri, basi ko la matuman in usa nga turumanon ha usa nga kalag nga birilhon ngan darayawon, nga nagpakamatay tungod ha akon.1 Tungod han paghiunong ko han pagpasugot nga mahugaw, naglakaton ako ha bug-os nga kalibutan, nagbudlay ako ha adlaw ug gab-i basi la makatirok hin manggad ngan matuman ko in usa nga gintutuyo. Yana inmuli ako kay tuyo ko an pagbungkag hito nga pagpasugot, pag-aghat nga manhitukso ha karat’an, pagtikwang ngadto han kahiladman nga tinuturon hin waray sarabutan, bisan pa gamitan ko hin naglalasaw nga luha ug dugo... Kay nahatukso na, aadto nagtitikadto ha iya karat’an ngan diri ko karuyag nga diri ko anay hikit’an nga nadudugmok didto ha sag-od han umpas.

Ngan inunat ni Simoun ngadto ha tuna an iya mga butkon daw sugad hin karuyag niya igduon tipaubos adto nga nagkakadudugmok. An iya tingog na may tunog nga makarit, makaharadlok nga napakulba han magturuon.

—Tungod kay gintatawag ako han mga kasurusnan han namamagpasugot, binmalik alto nganhi hini nga kapurupud’an ngan ha sakob han dagway han komersiyante, ginsudoy ko an kaburubungtuhan. Tungod han akon salapi, kinarawat ako ha pakiangay ngan bisan diin ako hingadto kinita ko an kahakog ha magpakangingirhat nga dagway, usahay pagtuutuo, usahay waray haros, usahay mabangis nga nagkukutkot hin lawas nga waray kinabuhi, daw an buwitre nga naghuhunghong hin minatay, ngan nakapakiana ako: kay ano nga didto ha ira ginhawa diri nagluluob an sugod, an ptomaina, an hilo han mga linubngan basi an hako nga aswang mamatay? An minatay napapagkunot la ngan an buwitre nabubundis hin karne, ngan tungod kay diri ko mahi-