nagbubuhat ngan ha luyo nga bahin paghirot hin dako
nga gasto, han gobyemo, nagsugo nga an preso papanmahagon na la ngan patrabahuon hin gab-i. Nahapapausa
hiya nangingisog, kay ano nga an iya mga proyekto iginkikita hin mga pangontra; kundi nalilipay hiya ha paghunahuna nga an tawo nga may hibaro may ada manta
kaaway, ngan nabulos hiya hin pagriwa han bisan ano nga
proyekto nga, maupay o maraot, igpasaka han iba.
Tungod kay napakaliberal, han pagpakianhi kun ano an hunahuna han mga indiyo danay bumaton, sugad hin nagawad hin dako nga kaburut’on, nga mag-upay nga mekaniko ngan ha artes imitativas (an karuyag niya sidngon musika, pintura, eskultura) ngan dayon dudugangi han agup-upon na nga paikog nga, basi hikilal’an kun ano an indiyo, kasuruk’an nga maiha ka na, maiha na gud dinhi hini nga tuna. Kundi, kun may iya hinbabatian nga may nalandaw hin diri ha kamekaniko o artes imitativas, pananglitan ha quimica, medicina o filosofia nasiring: “Psh! may paglalauman... diri tonto!” ngan piho niya nga damo in dugo hin katsila nga aada ha mga ugat hito nga indiyo; ngan kun diri niya kmikita in dugo hin katsila, bisan pa dako in iya kaburut’on, iya sinisiring nga tulin hin hapones; nagtitikang hadto an moda hin paghimua nga kanan hapon o arabe an bisan ano nga maupay nga ka nan pilipino bukalas. Ha kan don Custodio an kundiman, an balitaw, an kumingtang, kanan arabe musika, sugad man an kadaan nga abakadahan han mga pilipino, ngan iya gud ini gindidig-unan bisan kun diri hiya nakilala han arabe ngan waray ngani pakakita hadto nga abakadahan.
—Arabe, ngan waray gud baribad nga arabe!— nasiring hiya kan Ben Zayb ha tingog nga diri natugot hin riwa; — ta kun diri, insik.
Ngan sinusumpayan hin kiro nga may kahulugan:
—Waray nira mahihimo ngan diri angay may mahimo nira nga tuha, nasabot ka? Kinaruruyag ko hira hin duro, kundi diri angay dayawon ha bisan la ano kay nananapod ngan namamaghikaluoy.
Usahay danay sumiring:
—Hinihigugma ko hin di haros an mga indiyo, ako napakaamay ngan mananabang nira, kundi kinahanglan nga an tagsa nga butdng ikada ha lugar. May natawo ha pagpasugot ngan may ha pagsugot; kaiya nga ini nga
