Jump to content

Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/198

From Wikisource
This page has been validated.


188


kamatuuran diri maluluwas bin dako nga tingog kundi nahihimo igpalakat bin waray damo nga himangraw, Ngan kitaa, an paagi aada ha tinalagudti. Kun karuyag ka magsuheto hin usa nga bungto, pagpatuura nga suheto mo; ha siyahan mahakakatawa, ha ikaduha mariwa, ha ikatulo magruruhaduha, ngan ha ikaupat magmamatuod na. Basi mo mahimo nga an pilipino magmainalagdon kinahanglan nga sumatan mo ha adlaw-adlaw nga mainalagdon ngan pagpatuura nga waray hibabruan. Ha luyo nga bahin, ano in kapulsanan nga magmatuod hin sahi hini kun ha urhi nagigin-waray kapalaran? Tuod la ha akon, usa nga buhat ha kaluoy an pagbutang han tagsa nga tawo ha kamutangan nga hintutunguran; aada hito an kahanay, an pag-arangay. Amo it6 an kinaadman han pamunuan.

Hi D. Custodio, kun nahananabi han iya politika diri na natunga han pulong nga arte Kun nagyayakan hiya hin gobernar iinuubos an kamot ha tupong kahataas hin tawo nga naluhod ngan nakaob.

Mahatung6d han tuluuhan, iya idinadako hin budt an pagkakatoliko, uraura kakatohko. Ah! An katolika nga Espana, an tuna ni Maria Santisima! . . . usa nga liberal himo ngan angay maginkatoliko diin an mga tipaisol namamagpakadiyos o magpakasantos, sugad hin usa nga mulato nga nagpapakatulin hin busag kun aadto ha Cafreria. Kundi, bisan pa ini ngatanan, nakaon hin kame ha sakob hiton kuaresma, labot la kun Viemes Santo; diri nagkukumpisal, diri natuod hin mga milagros ngan han kadiri pagsayop han Papa, ngan kun nasingba nagapil han ha alasdyes o han halipot nga misa, an misa ha tropa. Bisan kun didto ha Madrid nagyinakan hiya kontra han mga prayle basi diri lumutod didto han iya mga katarampo, kay iya ginhuhunahuna nga mga maglabad pagkit’on, iya ginpinakaraot an Inquisition ngan magsusumaton hin mga maglaw-ay o pataraw’an nga an mga sutana namamagsarayaw, karuyag sidngon, mga prayle nga waray sutana, kundi kun hinnanabihan na an Pilipinas nga angay pagpasugton hin mga balaod nga lain, naubo, nasiplat hin may kahulugan, nabalik pag-unat tipaubos han kamdt ngadto ha kahamubo nga urusahon.

—An mga prayle kinahanglanon, amo an maraot nga kinahanglanon, —nagsiring.

Ngan nangangalas kun may indiyo nga nagpapasi-