— 5 —
czonym, pomimo pozorów, bywa głupszy i mniej ruchliwy od psa chłopskiego, i t. p.
Otoczenie może również w znacznej mierze wpłynąć na zmianę charakteru psa. Rozumny pies, wychowany przez porządnych, mądrych ludzi, oddany zarozumialcowi, stanie się pyszałkiem i straci rozum. W otoczeniu wesołych ludzi będzie wesołym i figlarnym, — a mrukiem podejrzliwym u takiego, do którego nikt nie zagląda.
Pies przystosowuje się do wszelkich warunków i przywiązuje się do człowieka całą duszą. Ta cenna zaleta jest mało przez ludzi wyzyskana, a nawet fałszywie rozumiana. „Psia wierność“ stała się u nas przysłowiową i jest pojmowana jako coś ujemnego.
Wszechstronne uzdolnienie stawia psa w rzędzie najinteligientniejszych stworzeń, a przywiązanie jego do człowieka robi go niezbędnym jego towarzyszem. Pies oddaje się swemu panu w zupełności i często ponosi dla niego szereg ofiar. Znanym jest posłuszeństwo psa: spełnia chętnie polecenia dla niego nieprzyjemne, a nawet grożące mu niebezpieczeństwem.
Zapewne nie każdemu podoba się pokora i uniżoność psa względem swego pana. Ale należy to tłumaczyć przywiązaniem, bo względem obcych zachowuje się on z pewną nieufnością, a nawet z uprzedzeniem.
Wyraz psiej fizjonomji ulega zmianom, zależnie od wrażeń otrzymywanych. Jest to dowodem jego wysokiej inteligiencji. Widzimy prze-
