Il chapè a trais pizs/03

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Il chapè a trais pizs.
Novella da Don P. A. de Alarcon.
Versiun dal spagnöl da Flor. Grand.
 (1893)  by Pedro Antonio de Alarcón
Do ut des
[ 4 ]

III.

Do ut des.

Da quel temp dimena, eira nella vicinanza dalla citted da ... ün stupend mulin (chi uossa non exista pü) situo ad ün quart d'ura da medemma traunter duos collinas, ornedas da tschireschers e d'ün fertilissem bröl, chi serviva d'argin (e qualvoutas eir da let) ad ün flüm pertid ed intermitent. [ 5 ]Per varias e diversas radschuns eira quaist mulin già da qualche temp innò il punt predilet da reuniun e da recreaziun dels spassagiunzs pü distints della citted menziuneda.

Primariamaing condüaiva ad el üna via charozzabla, main intransibla dellas otras vias dels contuorns. In seguond lö as rechattaiva davaunt il mulin üna plazzetta con salascheda cuverta d'ün' enorma vit, tratta a spalier, suot la quela ün staiva zuond bain al fras-ch nella sted, ed al solagl nel inviern, grazia al ir e gnir alterno del fögliam. In terz lö eira il muliner ün hom fich rispettabel, fich discret, fich gentil, chi avaiva ün dun particuler, da's fer bainvulair e savaiva piglier il signuruns, chi'l solaivan onorer da lur visita vespertina, als offrind ... que chi daiva la stagiun: cura faschouls verds, cura tschireschas, cura salatta in mazs e prepareda in öli ed aschaint (cha'ls signuors tramettaivan ouravaunt), cura melonas, cura uja da quella medemma vit chi'ls serviva da tet, cura chastagnas, mandels e nuschs, sch'ad eira inviern, e da taunt in taunt, cur las sairas eiran fraidas, ün bun magöl d'vin (e que nella chesa al prüvo chodin del fö), al quêl ün solaiva aggiundscher in temp da Pasqua qualche pasta u qualche fletta d'schambun.

Eira il muliner taunt rich, u sieus tramagliunzs taunts smarozzers, exclamerôs m'interrumpand? Ne l'ün ne l'oter. Il muliner avaiva be sieu taunt da viver discretamaing, e quels gentilhomens eiran la superbia e la delicatezza in persuna. Ma in ün temp, nel quêl ün pajaiva tschinquaunt' [ 6 ]e pü contribuziuns diversas alla baselgia ed al stedi, poch ris-chaiva ün contadin d'ün' intelligenza uschè fina, scu el, da's acquister la favur da regidors, canonics, preirs, nudêrs e d'otras persunas d'influenza. Uschè non manchaiva ch'ün dschess, cha'l barba Lucas (quaist eir' il nom del muliner) as mettess dvart üna bella munaida l'an a forza da tratter bain tuot il muond.

«Vossa Signuria, am darò bain üna portina veglia dalla chesa ch'El ho sbuvo», dschaiv' el ad ün. «Vossa Excelenza (dschaiv' el ad ün oter) darò bain uorden, da'm rebasser il subsidi u la taxa da successiun u il tribut agricol?» «Vossa Reverenzia am lascherò clêr nel üert del convent ün miel d'föglia per mieus verms da saida?» «Illustrissem Sigr. avrò la bunted da permetter ch'eau piglia ün po d'laina gio dal munt X.» «Signur Reverendo, ch'El am fatscha ün uordan in scrit chi'm permetta da taglier laina da zember nel god H.» «A sarò necessari ch'El am detta üna scrittura chi nu'm cuosta ünguotta.» «Quaist an non poss eau pajer las impostas.» «Eau speresch che la causa as deciderò a mia favur.» «Hoz he eau do a qualchün ün pêr schlaffas e craj cha quel tel giarò in preschun per m'avair provocho.» «Averò vossa Signuria la tela chosa suravaunz?» «U la serva quell' otra a qualchosa?» «Am po'l impraster il mül?» «Drova'l damaun il char?» «Am permetta'l ch'eau trametta per l'esan?» —

E quaista chanzun as repettiva tuottas uras obtgnand saimper per resposta ün generus: «Ch'El as serva pür.» [ 7 ]Uschè vzais bain, cha'l barba Lucas non eira per ir in malura.