پھاڪن جي حڪمت/باب ٽيون/فصل ٽيون

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
پھاڪن جي حڪمت  (1925)  by مرزا قليچ بيگ
فصل ٽيون - حضرت سليمان جا مثال

ڏاهپ مکيه شيءِ آهي، تنهنڪري ڏاهپ هٿ ڪر ۽ ڪوشش ڪري سمجھ ڌار.
انصاف وارن جو رستو چڪندڙ روشنائيءَ وانگي آهي، جا چمڪندي روزو روشن ٿيو وڃي.
اي سست تون ماڪوڙيءَ وٽ وڃ ۽ هنجي رستن تي ويچار ڪري ڏاهو ٿي.
چورايل پاڻي مٺو ٿو ٿئي ۽ لڪ ڇپ ۾ کاڌل ماني وڻي ٿي.
ڏاهو پٽ پي خوش ڪري ٿو.
انصاف وارن جي يادگيري برڪت واري آهي.
گهڻن جي صلاح مشورت ۾ سلامتي آهي.
سچي ماڻهوءَ کي پنهنجي جانور جي حياتيء جي به ڳڻتي ٿي رهي پر شريرن جو رحم ۽ ظلم جهڙو آهي.
جا اميد جلد پوري نه ٿي ٿئي سا ماڻهوءَ کي دلگير ٿي ڪري.
حد کان لنگهندڙن جو رستو سخت آهي.
جيڪو لڪڻ ڪم ۾ نٿو آڻي سو پنهنجي پٽ جو دشمن آهي.
بيعقل گناه تي ٺٺوليون ڪن ٿا.
سياڻو ماڻهو پنهنجي هلت چلت جي گهڻي نظرداري ڪري ٿو.
سچائي قوم جو مرتبو ۽ در جو وڌائي ٿي.
نرم جواب ڪاوڙ لاهي ڇڏي ٿو.
جنهنجي دل خوش آهي تنهنجي منهن مان به خوشي معلوم ٿئي ٿو.
محبت جي ڀاڄي عداوت جي ڀُڳل ڏاند کان بهتر آهي.
پوري مهل ڳالهايل لفظ ڪهڙو نه چڱو آهي!
ماڻهوءَ جي دل هنجو رستو ٿي ٿي پر خداوند هنجا قدم هلائي ٿو.
مغروري هلاڪت جي اڳيان ٿي هلي ۽ هٺ ڪِرڻ کان اڳي.
اڇو مٿو عزت جو ڇٽ آهي.
جنهنکي علم آهي سو ٿورو ڳالهائي ٿو.
بيعقل به جڏهن ماٺ ڪري ٿو تڏهن ڏاهو ليکجي ٿو.
مسڪين تي جيڪو رحم ٿو ڪري سو ڄڻ ته خدا کي قرض ٿو کڻائي.
شراب ٺٺولي ڪندڙ آهي ۽ سخت نشو چريائي آهي.
سڀڪو بيعقل ٻين جي ڳالهين ۾ ٽپيو پئي.
ٻڌندڙ ڪن ۽ ڏسندڙ اک.
ڪشادي گهر ۾ جهيڙاڪ زال سان گڏ رهڻ گهرجي.
ڇت جي مٿان رهڻ بهتر آهي.
ناموس گهڻي دولت کان بهتر آهي.
اڌارو وٺندڙ اڌاري ڏيندڙ جو ٻانهو آهي.
قديم نشان کڻي نه ڇڏيو.
دولت پاڻهئي کنڀ پيدا ڪري ٿي.
جيئن ڪو دل ۾ خيال ڪندو تئن هو ٿيندو.
غفلت ماڻهوءَ کي ٿڳڙين ڍڪيندڙ ڪندي.
شراب جڏهن پيالي ۾ ڳاڙهو آهي تڏهن انهيڏي نه ڏس، اُهو نانگ وانگي ڏنگي ٿو.
مصيبت جي ڏينهن جي ماندو ٿئين ته تون ڪمزور ڄاڻبين.
عمدو لفظ مهل ڳالهايل اهڙو آهي جهڙو چانديء جي تصوير ۾ سون جا صوف.
پري کان آيل خوشخبري اهڙي آهي جهڙو اُڃايل روح کي ٿڌو پاڻي.
بيعقل کي سندن بيعقليء موافق جواب ڏي.
جيڪو کڏ کڻندو سو پاڻ اُن ۾ پوندو.
سڀاڻي جي ٻٽاڪ نه هڻ، جو توکي خبر ڪانهي ته سڀاڻوڪو ڏينهن ڇا آڻندو.
لڪل محبت کا کيل عداوت بهتر آهي.
دوست جا ڦٽ چڱي ايمان وارا آهن.
لوھ لوھ تکو ٿو ڪري، تيئن ماڻهو پنهنجي دوست جي شڪل تکي ٿو ڪري.
شرير ڪنهنجي پٺيان لوڻ کان سوائي ڀڄن ٿا پر سچا شينهن جهڙا بهادر آهن.
جيڪو دولتمند ٿيڻ لاءِ تڪڙ ڪري ٿو سو بيگناھ نه رهندو.
دل ۾ خدا تي ڀروسو رک پنهنجي سمجھ تي تعلق نه رھ.
بيعقلن جو سک انهنکي ناس ڪندو.
معزوري جڏهن اچي ٿي تڏهن شرم ۽ خواري به اچي ٿي.
بيعقل جو رستو سندس نظر ۾ چڱو آهي پر جيڪو نصيحت ٻڌي ٿو سو عقل وارو آهي.
سچ جا چپ هميشه قائم هوندا پر ڪوڙ ڪندڙ زبان هڪ لحظي لاءِ آهي.
جيڪو پنهنجا گناھ ڍڪيندو سو ڪڏهن خوش نه رهندو پر جيڪو ڏوھ قبوليندو ۽ وري نه ڪندو تنهن تي رحم ڪيو ويندو.
جيڪو ڏانهن سان گڏ هلندو سو ڏاهو ٿيندو پر بيعقلن جو سنگتي ناس ٿيندو.
جيڪو دير ٿو ڪاورجي سو سمجھ وارو آهي.
پر جيڪو تڪڙو آهي تنهنجي بيعقلي وڌي ٿي.
جيڪو لالچي آهي سو پنهنجي گهر کي تڪليف ۾ وجهي ٿو پر جيڪو لالچي کي ڌڪاري ٿو سو ئي جيئرو رهندو.
جهيڙو شروع ڪرڻ اهڙو آهي جهڙو پاڻي ڇوڙي ڇڏڻ.
ڪَنَ جي ڳالھ گهاٽا دوست ڌار ڪري ٿي.
جيڪڏهن تون ڏاهو ٿيندين ته پنهنجي لاءِ ٿيندين، پر جي ڌڪار ڪندين ته پاڻ سزا ڀوڳيندين.
ڪير چوندو ته منهنجي دل پاڪ آهي ۽ مون گناھ ڪو نه ڪيو آهي؟
ٻار کي اهو رستو سيکار جنهن تي هنکي هلڻ گهرجي، پوءِ وڏي هوندي هو انهي کان پري نه ويندو.