قصہ سیف الملوک/50
50. غزلیات وا دوہرا کہ عاشق ب-اشکِ
مئشوک مے-سرائد
(غزلاں تے دوہڑے جو پریمی اپنی پریمکا دی پریت
وچّ گاؤندا ہے)
تختی دل دی اتے لکھے صورتَ نقش سجن دے
دھوتے دور نہ ہندے ہرگز ڈونگھے اکہرّ من دے
یاد میری تھیں بھلدی ناہیں ہرگز زلف پری دی
سخت کمند گھتے جس وانگر رستم تے بہمن دے
حسن جمال اوہدے دا دل توں مول خیال نہ جاندا
توڑے ظلم ازاب میرے تے آون زمیں زمن دے
غزل
روز اضل دے زلف پیا دی بنھ لیا دل میرا
آخر تیک نہ چھٹن دیسن سخت زنزیر سجن دے
توڑے لکھ پہاڑ غماں دے سر میرے پر ترٹن
سر جاسی پر بھار نہ سٹساں وانگو کوہ شکن دے
روگی جیؤڑا دارو لوڑے شربت ہک دیداروں
دین طبیباں دے ہتھ باہاں روگ جنہاں نوں تن دے
حرص سجن دی جان میری وچ ایسا ڈیرہ لایا
جند جاسی پر حرص نہ جاسی پکے قول سخن دے
کھڑے گلاب شگوفے اگے ہوئے سبز بغیچے
آئی واؤ فجر دی لے کے خط پیغام وطن دے
باس لئی تاں پاس گئی سی پور پور کنڈی صلی
بلبل نوں کی حاصل ہویا کر کے سیر چمن دے
اڈ اڈ تھکے پئے نہ چھکے بات نہ پچھی یاراں
ویکھ چکوراں کی پھل پایا بن کے عاشق چن دے
اس سورج دی آتش کولوں پانی وچ کملانا
نیلوفر دا عشقَ اجے بھی بے پرواہ نہ مندے
جے کوئی چاہے وانگ محمد سرگردان نہ ہووے
سہنیاں دی اشنائیؤں چھپ کے بیٹھے نال امن دے
غزل
بہتی عمر گزاری ایویں یار نہ نظریں پیندے
تھوڑے روز جوانی جوبن دائم ساتھی کیں دے
ٹھنڈی واء صفائی والی خوشبودار وفائیؤں
اجے نہ آئی دلبر ولوں جس پر اسیں وکیندے
اوہ دلبر جو ہک ککھّ اتوں گولہ لئے نہ مینوں
دوئیے جہان دیوے کوئی سانوں اسدا وال نہ دیندے
گال موالی چنگا مندا جو چاہے سو بولے
ترش جواب مٹھے منہ وچوں لذت اسیں چکھیندے
اپنا آپ سمبھالاں ناہیں منوں وسار سجن نوں
اپنا حالَ نہ تکدے مڑ کے جو اس طرف تکیندے
جے لکھ گالیں تئنے دیوے نالے منہ پھٹکارے
اس تھیں چنگا کی اسانوں اس سنگ بات کریندے
کیتی قسم بتیری واری دل دے روگ نہ دسساں
جاں لباں پر رہی نہ طاقت تاں ہن ظاہر پیندے
مکھ پیا دا آب-ہیاتی اسیں موئے ترہائے
جل بن مچھلی وانگ محمد کچرک رہے تپیندے
غزل
جے محبوب پیارا ہک دن وسے نال اساڈے
جاناں اج حما پنکھیرو پھاتھا جال اساڈے
مثل حباب سروں سٹّ ٹوپی جل خوشیاں دے ڈوباں
پئے پچھانواں اس دا جے وچ جام-زلال اساڈے
چڑھ چناں تے کر رشنائی کالی رات ہجر دی
شمع جمال کمال سجن دی آ گھر بال اساڈے
دلبر دے در جا نہ سکدے حوراں ملک اسمانی
کد مجال سلام کرن دی مثل کنگال اساڈے
سوہنی صورتَ ویکھ لباں توں واری جان پیاری
متّ ہک گھٹ لبھے اس جاموں ایہہ خیال اساڈے
کہندا پھیر خیال زلف دا جان نہ جان پیارے
ایسے کئی شکار پھساندے پھاہیاں وال اساڈے
نہ امید سجن دے در تھیں نہ ہوساں نہ مڑساں
کدے تے رحم پویگا اس نوں ویکھ وبال اساڈے
خاک اوہدے در والی والا جس دم میں دم ماراں
مٹھی واؤ جنت دی پھردی مغز دوال اساڈے
ہے واؤ اس عشقَ میرے دی رمز پیا کنّ پائیں
آکھیں ہتھیں مار، تساننوں خون حلال اساڈے
جے اوہ ایہہ گلّ منے ناہیں صاف جواب سناوے
آکھے شالہ ہون نہ ایسے نفر بےحال اساڈے
کہہ اگوں ہے شاہ حسن دے بادشاہاں در منگتے
مڈھ قدیموں کہندے آئے بھائیوال اساڈے
کرن گدا سجن دے کوچے بادشاہی تھیں چنگا
جے اوہ پاوے آپ محمد خیر رومال اساڈے
غزل
موتے نالوں بری جدائی مینوں یار سہائی
لطفَ خدائی لیسی بدلہ ہور نہ میرا کائی
ڈیرہ یار میرے دا اچا عالیشان جہانوں
کر فریاد اچیری ساری ہے جند درد دکھائی
باجھوں اکھر عشقے والے ہور نہ سبق پڑھائیوسُ
ربّ استاد میرے نوں دیوے نیکی تے وڈیائی
سوہنی صورتَ ویکھن کولوں منع نہ کریو بھائی
جمدیاں ایہہ عادت مینوں پاون والے پائی
ہے خوش واؤ سجن دی جاویں اندر باغ سجن دے
سرو آزاد میرے نوں آکھیں کر کے سیس نوائی
باجھ دیدار تیرے تھیں سجنا! خوشی نہ دسے خابے
مکھ وکھاویں نہ چر لاویں آویں برائے خدائی
ہے واؤ جا آکھ سجن نوں ہے بکّ باغ-ارم دے
کیوں کر سرگردانی مینوں وچ اجاڑاں پائی
آپ سئیاں وچ رل کے کھیڈیں مانیں موج نصیباں
کدے تے پچھ غریباں تائیں جو ہوئے صحرائی
شکر ویچن والا بنیا شالہ جگ جگ جیوے
کیوں نہیں پچھدا صلح نہ کردا طوطے بھکھ سکائی
مان حسن دا ٹھاکے تینوں ہے پھلّ شاخ گلابی
پچھ نہیں گلّ بلبل کولوں جو تدھ-کنِ سدائی
نال سئیاں دے رل کے جس دم مدھ خوشی دا پیویں
کر خاں یاد مینوں بھی جس نے سکدیاں عمر لنگھائی
خبر نہیں کی رنگ ایہناں دا کس سببوں نسدے
گوہڑے نین سیاح جنہاں دے کردے نہ اشنائی
حسن جمال کمال تیرے وچ ہور تمامی صفتاں
ہکو عیب وفا محبت نہیں اندر زیبائی
ہے واؤ جد باغ-ارم وچ جاسیں پاس پیارے
ہتھ بنھ عرض گزاریں اوتھے ہو کے میری جائی
میں نت درد تیرے دی آتش سینے اندر جالاں
تلیاں وچ کڑاہ غماں دے جیوں مچھی جل جائی
جے جگّ دشمن مارن والا توں ہک سجن ہوویں
موتوں ذرا نہ ڈرساں کرساں دم دم شکر الائی
جاں جاں عاشق پجے ناہیں محبوباں دے در تے
کد خلاصی کردا اس دی ظالم درد جدائی
جلوا روپ تیرے دا لٹدا متکی شاہ گداواں
ایسی صورتَ سوہنی تائیں مت کوئی نظر نہ لائی
توڑے دور پیا پردیسی یاد نہیں تدھ کیتا
میں مدھ پیواں سور تسانوں ہک دم نہیں خطائی
ہے خوش واؤ فجر دی آنیں خاک اوہدے درباروں
اس سرمے تھیں لے محمد اکھیں دی رشنائی
دوہڑے
ہے سلطان حسن دی نگری راج سلامت تیرا
میں پردیسی ہاں فریادی عدل کریں کجھ میرا
تدھ بن جان لباں پر آئی جھلیا درد بتیرا
دے دیدار اج وقت محمد جگّ پر ہکو پھیرا
عشقَ فراقَ بے ترس سپاہی مگر پئے ہر ویلے
پٹے-بندھ سٹے وچ پیراں وانگر ہاتھی پیلے
صبر تحمل کرن نہ دندے ظالم برے مریلے
تدھ بن ایویں جان محمد جیوں دیوا بن تیلے
بستر نامرادی اتے میں بیمار پئے نوں
دارو درد تساڈا سجنا! لے آزار پئے نوں
ذکر خیال تیرا ہر ویلے درداں مار لئے نوں
ہے غمخار ہکلی جائی بیغمخار پئے نوں
چنتا فکر اندیسے آون بنھ بنھ صفاں قطاراں
وسّ نہیں کجھ چلدا میرا قسمت ہتھ مہاراں
پاسے پاسے چلی جوانی پاس نہ سدیا یاراں
ساتھی کون محمد بخشا درد ونڈے غمخاراں
مان نہ کیجے روپ گھنے دا وارث کون حسن دا
سدا نہ رہسن شاخاں ہریاں سدا نہ پھلّ چمن دا
سدا نہ بھور ہزاراں پھرسن سدا نہ وقت امن دا
مالی حکم نہ دیئ محمد کیوں اج سیر کرن دا
سدا نہ رست بازاریں وکسی سدا نہ رونق شہراں
سدا نہ موج جوانی والی سدا نہ ندیئے لہراں
سدا نہ تابش سورج والی جیوں کر وقت دپہراں
بے وفائی رسم محمد سدا ایہو وچّ دہراں
سدا نہ لاٹ چراغاں والی سدا نہ سوز پتنگاں
سدا اڈاراں نال قطاراں رہسن کد کلنگاں
سدا نہیں ہتھ مہندی رتے سدا نہ چھنکن ونگاں
سدا نہ چھوپے پا محمد رلمل بہنا سنگاں
حسن مہمان نہیں گھر باری کی اس دا کر ماناں
راتیں لتھا آن ستھوئی فجری کوچ بلاناں
سنگ دے ساتھی لدی جاندے اساں بھی ساتھ لداناں
ہتھ نہ آوے پھیر محمد جاں ایہہ وقت وہاناں
سدا نہیں مرگائیاں بہناں سدا نہیں سر پانی
سدا نہ سئیاں سیس گنداون سدا نہ سرخی لانی
لکھ ہزار بہار حسن دی خاکو وچ سمانی
لا پریت محمد جس تھیں جگّ وچ رہے کہانی
مگر شکاری کرے تیاری بار چریندیا ہرنا
جو چڑھیا اس ڈھہنا اوڑک جو جمیا اس مرنا
کجھ وساہ نہ ساہ آئے دا مان کیہا پھر کرنا
جس جسے نوں چھنڈ چھنڈ رکھیں خاک اندر ونجھ دھرنا
لوئِ لوئِ بھر لے کڑیئے جے تدھ بھانڈا بھرنا
شام پئی بن شام محمد گھر جاندی نے ڈرنا
صیف-ملوک شاہزادہ ایویں راگ وراگوں گاندا
اڈدے پنکھی ڈھہن اسمانوں سن کے کوئی نہ جاندا
ہر ہر بول اوہدا دکھیارا زہر آلودی کانی
دوجا صدقے ہو ہو جاون حوراں ویکھ جوانی
دردوں آہیں مار شہزادے پور کر سانگاں لائیاں
آہ عشقَ دی کوئی نہ جھلدا جندو جہناں جلائیاں
ماری آہ زلیخا بیبی دردوں بال مواتا
بھڑک لگی اگّ چابک سڑیا تاں یوسف سچ جاتا
سسی نوں اک روز پنوں نے طعنہ بولی لائی
سچے عشقَ تیرے دا بیبی مینوں پتہ نہ کائی
سسی چمک لگی اس گلوں اگّ دی چر بھروائی
نال افسوس اساس چلایا آتش سرد کرائی
ماہی دردوں ونجھلی واہے ہندا شوق مہیں نوں
مجنوں دا سن بول درندے آون چل زمیں نوں
راہ کھلاں دے آہ چلاوے جاں روڈا دکھیارا
جلدی آرن کارن کردا دھندا ویکھ لوہارا
ابراہیم چکھا پر کڈیاں آہیں درد ازاروں
باغ بہار ہوئیاں گلزاراں آتش شوخ انگاروں
پری بدیع-جمال کھلوتی وانگر سرو-آزادے
سر تے چھتر چھانؤں بنائی رکھ گھنے شمشادے
شہزادے ولّ اکھیں لائیاں تکدی مول نہ جھمکے
سن سن راگ خیال غماں دے واؤ پرم دی رمکے
آن ہوئی تاثیر عشقَ دی لگا تیر کمانوں
دسر نکل گیا بھنّ خدیاں جانوں دلوں ایمانوں
مڑ مڑ حرص کریندی ہلے کوٹ شرم دے ڈھاہاں
ڈھاہیں مار ڈھہاں سر پرنے کوکاں سر دھر باہاں
پھیر شرم نوں لسا تکّ کے عقل حمایت کردا
رکھ تحمل یار ملیگا لاہ نہیں اج پردہ
بے شماری بے قراری دل نوں ٹکن نہ دیندی
ہو لاچار پری کوئی سائت آہی صبر کریندی
مونہوں بول نہ ظاہر کیتا بھیت دلے دا ذرہ
پر دل بے قراری چایا جیوں گڈی دا پھرا
سکی لکڑ تے آ دھریا شوک اندر وچ ارا
پہلے درجے عشقَ محمد رکھدا شرم مقررا
جاں اوہ منزل پری ہندی مونہوں لیہندی لوئی
وتّ نہ کاری آوے توڑے سو متّ دیوے کوئی
شہزادے دے عشقَ پری نوں دتیاں آن دوائیں
بندگی تے تعظیم بیبی جی خالی پرط نہ جائیں
برخرداری دیئ اسانوں ہن آئے گھر تیرے
مساں مساں اج لبھیئیں واندی کر کر بہتے پھیرے
نکی اتے لڈکی بن کے بہتی عمر لنگھائیا
پیہناں بھا پیا ہن کڑیئے بادشاہاں دا پائیا
مگر تیرے ہن اسیں پیادے مشکل ستریں وڑنا
والی شہر مصر دے اگے بنھ کے تینوں کھڑنا
شاہ-پری فرماندی اگوں برخرداری دے کے
پردے نال اک وار بندی نوں جاون دیویں پیکے
میں بیٹی شاہپال شاہے دی پریاں دی شہزادی
بنھ کھڑن دا آکھیں مینوں نہ کر گلّ زیادی
عشقَ کیہا میں بنھ بنھ کھڑھیاں تدھ تھیں بھلیاں بھلیاں
مائی بابل پٹ پٹ تھکے واہاں مول نہ چلیاں
مغرب دی شاہزادی اگے بیبی نام زلیخا
بنھ کھڑی تاں کس چھڑائی تدھ بھی اوہو لیکھا
سکی نہ ہن جاسیں ایتھوں آ دکھ جھولی پا لے
پالے ربّ پریتاں اگوں نہں سجن دا لا لے
دینا ہے محصول عمر دا جنسوں روک وٹا لے
ترسی کول صراف محمد کھوٹا کھرا وکھا لے
کھوٹے کھڑسیں ترٹی کھاسیں سوٹے پیسن نالے
سونا تراما کرسن جس دن پا کٹھیالی گالے
گھتّ زنزیر کرنگے قیدی شاہ عدالت والے
ڈاہڈھے کول محمد بخشا کون کرے اپرالے
ٹردی ٹردی گلّ محمد چھوڑ چلی اوہ رستہ
تنگ پیا دل دس کہانی مکدا ہووے فستا
جے سبھ گلاں لکھن لگیں جو جو ہادی گھلدا
ہوروں ہور پون وچ رمزاں قصہ صاف نہ چلدا
عشقَ بدیع-جمال پری نوں آ پایا ہتھ پکا
جس نوں پھڑدا ہے بنھ کھڑدا نہیں کسے دا سقا
مان گمان گئے بھجّ سارے دل ارمان نہ رتی
سڑدی گلّ نہ کردی مونہوں وانگ دیئے دی بتی
وک گیا جی چھک سجن دی ہکّ اندر ہتھ پایا
کنڈی لگی مچھلی والا حالَ پری پر آیا
صبر قرار آرام نہ رہا شام ڈٹھا جس ویلے
شام پلک دل زردہ ناہیں آکھے ہن کوئی میلے
ہاتھی عشقَ مہاوت سوہنا مڑ مڑ کے پھر پیلے
اچنچیت محمد لگے سے برچھے سے سیلے
ظالم عشقَ شہزادے والے بن تلواروں کٹھی
آن پئی ازغیبوں گولی مار نمانی مٹھی
دکھ دی دائی پکڑ منائی پھردی سی جو رٹھی
ویدن جانے کون محمد لگی مرض اپٹھی
اوڑک جاں دل رہِ نہ سکیوسُ کہیوسُ ملکہ تائیں
آ اگیرے چلیئے بھینے تکیئے ایہہ بھی جائیں
ملکہ نے فرمایا اگوں بسملا بسملا
لگی آس ہوئیاں دل خوشیاں شکر الہمدللا
اہلے اہلے ٹریاں دوئیے آ کھلیاں پھر نیڑے
شہزادے نوں خبر نہ کوئی تار غماں دی چھیڑے
پھر اوہ مورت شاہ-پری دی کڈھ کی باہر ہجابوں
چمّ اکھیں منہ متھے لاوے رووے ودھ حسابوں
مورت دے دو پیر چمیندا پھیر اکھیں تے ملدا
آہیں درد المبے نکلن ہنجھو پانی چلدا
دھواں دھاری دکھ غباری سوز فراقَ قہاری
بھڑکن بھاہیں واہو داہیں نالے دین نہ واری
وانگ کباب بھجے تن سارا سیخ لگایا بیرا
پانی چوندا ہنجھو روندا آتش وچ وسیرا
صیف-ملوک شاہزادہ درداں گھیر کیتا دکھیارا
گن گھن موتی دیئ عشقَ نوں سولاں دا بنجارا
شاہ-پری تے ملکہ-خاتوں چھپ نیڑے ونجھ کھلیاں
پری درست ڈٹھا شاہزادہ رکھ نگاہاں بھلیاں
سوہنی صورتَ نظریں آئی جاں ڈٹھا ولّ نقشاں
ویکھ بے آب ہوون شرمندے مانک لئل بدخشاں
جیوں کاغذ کشمیری اتے خوش خط حرف قرآنی
تویں سی مس ہروی کالی یا سبزہ بستانی
نویں جوانی حسن ارزانی ہر ہر نقش گمانی
سندر روپ دیئ چمکارے جیوں کر چن اسمانی
بدن شریف اوہدے وچ دسدی جو تعریف انسانی
سرو آزاد بہشتی باغوں نازک قد نورانی ۔