سوڵتان ئیبراهیم و نۆشافەرین/47

by خانای قوبادی

←46

سوڵتان ئیبراهیم و نۆشافەرین  (1765)  by خانای قوبادی 47. دڵتەنگبوونی خاتوونەی پەری لە دواکەوتنی دایە و هاتنی بۆ باخی خورشید و شەیدابوونی بە دیداری

48→

بشین بەسەر وەخت خاتوونەی غەمبار	دایە فرستاد پەی ئەحواڵ یار
دایە ناماوە نەشار فەرەنگ	خاتوونە خانم دڵ ئاوەرد بەتەنگ
یەک ئیسم ئەعزەم خواوەندش وەند	نیشت نەرووی هەوا وەبێ چوون و چەند
بێ پەروا لوا شۆخ خاترتەنگ	تا یاوا بەشار ناحیەی فەرەنگ
دیش دایە نە ئەوج موعەلەق بییەن	پای ئاماو لوای ئاموشۆش نییەن
پەرسا ئەی دایە ئینە چ حاڵەن	پەی چێش شا باڵت سفتەی زوخاڵەن
واتش فیدات بام شای شیرین دەماغ	نیگا کەر بەڕووی خیابان باغ
ئیمجار مەزانی من چێشەن حاڵم	پەی چێش سۆزیان سینە و شاباڵم
خاتوونەی پەری نیگای باغش کەرد	شۆخێ نەرووی تەخت بەدڵ پەسەند کەرد
بورقەی گوڵناری کێشا نەرووی سەر	بۆی عەترش مەیۆ چون عەتر عەنبەر
باڵ وە باهۆبەند دانە و جەواهیر	شەوق مەدۆ جە دوور چون شوعلەی ئاهیر
مەدرەوشۆ بەناز نەتۆی بەرگ زەر	بەتاڵ کەردەن شەوق ئەو شەمس خاوەر
یاقووت و ئەڵماس مرواری ئەحمەر	ئەرەقچین تورمە «شەدەی تەمام زەڕ»
مەدرەوشۆ وە بان خاڵ و سینە و مەم	دەهان بەوێنەی سەرچەشمەی زەم زەم
کەمەربەند تەڵا بەستەن نەڕووی پشت	جفتێ شەمامەی تەڵا نەڕووی مشت
بە ئەمر قودرەت دانای بێهتەرین	چمان نوور خۆر ڕژیان بەزەمین
جقەی تاوسی دانش نەڕووی سەر	سەد ڕەعنا کەنیز دایم دەست نەزەر
وێش نیشتەن وە بان تەخت شیرازی	چەنی سەد کەنیز بەشەکەر ڕازی
چون باز تەڕلان تەوار خۆشخۆ	چەنی کەنیزان مەکا گوفتوگۆ
وێنەی جەواهێر لەعل و خەزێنە	نەڕووی زەمانە نەدارۆ وێنە
بە وێنەش نییەن نەڕووی ئێقلیمات	ناوەردەن نەخاو دیدەی شش جەهات
جە دایە فیشتەر پەشێو بی حاڵش	سۆزیا پەڕان سینە و شاباڵش
ئاهـ سەرد کێشا ئەو نەڕووی گەردوون	واتش یا کەریم هەم ڕەب بێ چوون
قودرەتت فرەن حەیی کەرەمدار	جە قەترەی مەنی هەم ئاو موردار
خەڵقت کەردەن شۆخێ بەی وێنە	مەدرەوشۆ بەڕەنگ تەڵای خەزێنە
جەو دەمدا خورشید خاڵان لاجوەرد	مەیلێ بەلەنجە نیگای هەوا کەرد
دیش نە باڵای سەر بەدر مونیرێ	زوڵف دەستەی کەڵاف دایم دڵگیرێ
نەڕووی تەخت ناز نیشتەن بەلەنجە	ماچی شیرینەن ئامان بە گەنجە
تۆغرای گیسوان پەخش کەردەن بڵاو	بەڕووی جەمیندا چون خەیاتەی خاو
شای نازەنینان ئینەش دی وە چەم	خەیلێ حەیران بی، خورشید عاڵەم
بەخواهـ ناخواهـ جە بیم سەلام کەرد	خاتوونە جەواب بە کەلام ئاوەرد
خاتوونە بە ناز شۆخ خاتر تەڕ	ئاما بە پاین نەرووی تەخت زەڕ
دەست کەرد نەگەردەن خورشید دڵکێش	ڕووی نازەنینش ئاوەرد بەلای وێش
خورشید وات دوڵبەر تۆ جە کێیانی	تۆ پەریزادەی یا جە ئینسانی
خاتوونە واتش شای شیرین کەلام	ئەمن کناچەی عەبدوڕەحمان شام
مەیموونە خاتوون دوڵبەرەن نامم	مەحبووسەن شاهان ئێقلیم بەدامم
ئاشنام چەنی شازادەی سالار	جەو بۆنە ئامام بە سەیر گوڵزار
من شەوق خدمەت تۆ نەسەر داشتم	ئامام سەر نەخاک قەدەم گوزاشتم
چەنی تۆ سوحبەت بداریم بەهەم	بەکام وێمان بێ پەژارە و خەم
خورشید شنەفتش جە خاتوون ئەی ڕاز	قەتعەن بە جەواب ئاما بە ئاواز
خاتوونەی پەری دەست نەرووی گەردەن	دەم کۆتا نەکەرد نەسوحبەت کەردەن
خورشید غافڵ کەرد بە سوحبەت کەردەن	دایە مدران کەچ کەردەن گەردەن
بە ئیشارە وات شای وەفاداران	بشۆ باوەرە شازادە و یاران
دایە ئێد شنەفت چون باد سەبا	بەتوندی و چابوک یاوا بە ئەوجا
یاوا بە خدمەت شێر بەچەی خوونخوار	واتش فیدات بام شازادەی سالار
خاتوونەی پەری ها نە سەحن باغ	چەنی خورشید شا بەکەیف و دەماغ
ئەو واتش بەمن بە ئیشارەی دڵ	شازادە باوەر بەسەیران گوڵ
ساکە ئێد شنەفت شازادەی غەمبار	شکۆفا چون گوڵ گوڵباغچەی بەهار
هۆرێزان وە پا یاران بە دەماغ	نەکەردن مدار تا یاوان بە باغ
دیشان کە نیشتەن خاتوونەی پەری	چەنی خورشید شا بە سوحبەتگەری
گردین بەئیعزاز کەردشان سەلام	سەلام جەواب دا شۆخ جەمین جام
شازادە دیا جەماڵ خورشید	جە پا تا وە سەر لەرزا وێنەی بید
پەشێو بی جە عەشق بێ هۆش بی مەلاڵ	خاتوونە خانم ئاوەرد بە خەیاڵ
شازادە چون خاک دەروون کەیل غەم	کەفت نەخاک پای خورشید عاڵەم
واتش چێش مەبۆ گیانم بۆ فەدات	ئارۆ بسپارووم گیان نە قەدەمگات
خاتوونە واتش شازادەی غەمبار	وێت سبوک مەکەر جە خدمەت یار
هیچ باکت نەبۆ شای والا مەقام	سەد چون خورشید مەکێشی نەدام
ئەلحەمدولیللا دەوڵەت یارتەن	دوعای گەنجولعەرش مەدەدکارتەن
وێت سبوک مەکەر گیانم بۆ فیدێت	وەزیر و نەدیم تەعنە مەدەن لێت
خاتوونە ئەوەند کەردش دڵداری	سوڵتان فارێغ بی نەگریەو زاری
خورشید شا فەرما فەرش ئاوەردشان	جاگەی خۆش فەزا تەرتیب کەردشان
جاگەی خۆش فەزا چەشمەنداز فەراغ	نەهەر سوو نەزەر بەدیدار باغ
نیشتن نەرووی تەخت هەم زانووبە هەم	پەروانە دەستوور نەدەوران شەم
پەرییان ئاوەردن پیاڵەی بادە	ئەساسەی موترێب کەردن ئامادە
خاتوونەی پەری وێش بەساقی کەرد	جامێ مەی پەرێ نۆش ئافەرین بەرد
جامش گرد بە دەست بە پەنجەی گوڵڕەنگ	تەکلیف کەرد بنۆش نازار فەرەنگ
خورشید دوڵبەر دەست پەرێ جام بەرد	جامش گرد بەدەست شازادە سپەرد
هەم شازادە جام شیرەی گوڵڕەنگی	کەرد بە تەعارف شۆخ فەرەنگی
خورشید نە حەیا سەر بەدامان بەرد	ئەسڵەن بەدیدە نیگای جام نەکەرد
خاتوونەی پەری هەرچەند کۆشش کەرد	جە حەیای شیرین دەست پەی جام نەبەرد
شازادە ئێد دی هۆرێزا نە دەرد	گریبان وێش پارەپارە کەرد
دەست کەرد بەزاری خاک ڕێزا بەسەر	زامش خەتەر بی جە نەو زیاتەر
شای نۆش ئافەرین دەست پەی خەنجەر بەرد	خەنجەر ئیشارەی وە سینەی وێش کەرد
واتش بە خورشید ئەی شای جەمین جام	سەوگەند بەزات یەکتای لایەنام
ئەرنەستانی جام نەنۆشی بەشاد	شەرت بۆ نەدەستت عومرم دەم وە باد
جە بێ عیلاجی خورشید عاڵەم	جامش سەند جەدەست شازادەی پڕ غەم
بەرووی کەف ئاوەرد شەراب گوڵڕەنگ	نۆش کەرد بەهەرحاڵ شازادەی فەرەنگ
گوڵبانگ نۆش باد خێزا نەیاران	بنۆش نۆشت بۆ شای وەفاداران
جەنۆش بادە شای شیرین ئەنداز	سەدای زیل و بەم خێزا بە ئاواز
شازادە دیا شۆخ ساحب سەنج	ئومێد حاسڵ کەرد مەیاۆ بەگەنج
ئیشارە کەردش پیاڵان مەی	ئاوەردن پەرێش مەنۆشا پەی پەی
گوڵ خەندەران بی شۆخ گوڵ بەدەن	مەرێزا نەدەم گوڵ خەرمەن خەرمەن
شازادە دوو دەست پەرێ سینەش بەرد	نازەنین دەستش بەگەردەن ئاوەرد
چون تووڵ لەولاو پێچیان وە هەم	پێچ وەردن چون پێچ ئەژدەها و ئەرقەم
گاگا دەست مەوەرد پەی نۆش ئافەرین	پەی دڵنەوازیی شۆخ گوڵ جەمین
تا وەقت خەفتەن وەی تەور ویاران	جەو دما خورشید واتش بەیاران
بشۆن بە مەنزڵ مەکان وێتان	فەردا شەو قەسرم مەنیۆم نەڕێتان
فەردا شەو بەزمێ ماوەرووم نەکار	کەس نەکەردەبۆ نەرووی ڕۆرگار
دووبارە جە نەو قەدەم باوەران	ئەی ماوا و مەکان موزەییەن کەران
فەردا شەو جە باغ سەبزەی گوڵستان	برێزین بۆی مشک نە جەیب دامان
شازادە واتش بەندە ڕازییەن	بەڵێ چێش کەرووم فەتوای دڵ نییەن
خورشید هۆرێزا هیمەت خواهی کەرد	تەشریف بە جامرێز حەرەمسەرا بەرد
شازادە بەسەر سەرگەردانەوە	مەلوول و ماتەم بە دەردانەوە
مەوات من ئیمشەو جەرگم گرتەن تاو	نمەبۆ خامۆش بەسەد کووزەی ئاو
خورشید شی بەقەسر زەڕئەندوود وێش	خەدەمە و کەنیز خەبەر پەرسا لێش
واتن جانمان سەرگەرد ڕات بۆ	نوور دیدەمان نە قەدەمگات بۆ
تەشریفت نەکام باغ و بوستان بی	تاوس ڕەنگین کام گوڵستان بی
ئەی سەرگەردت بۆ ناحیەی فەرەنگ	پەی چێش دێر ئامای درەنگەن درەنگ
ئاما بە جەواب نازار دوڵبەر	نەدورج دەهان ڕێزنا گەوهەر
جە سەیر باغ بیم نیگام کەرد نەختێ	ئاما پەدیدار نەهەوا تەختێ
شۆخێ نەرووی تەخت گرتە بی قەرار	ڕەنگینتەر نەرەنگ لالەی نەوبەهار
هۆرێزام وە پا کەردم سەلامش	جەدمای سەلام من پەرسام نامش
وات کناچەی عەبدورەحمان شام	جە گوڵ و گوڵزار ئیرەمەن ماوام
پادشازادەی ئەو گوڵستانم	مەیموونە خاتوون مەنشوورەن نامم
ئاشنام چەنی سوڵتان ئیبراهیم	ئارەزوومەندم بوینم دایم
زانام تەشریفش نە مەکان تۆن	پەی ئەو مەگێلۆم پەیداش بکەروون
نە تەقدیر حەق نەبەرزیی دەماغ	ئامام ڕام کەفتەن وەئەی قەسر و باغ
تا وەخت خەفتەن کەردین گفتوگۆ	جەودما لوا شای شیرین شکۆ
تەکلیفش کەردم بارووم وەیانە	خەیلێ دەست ئاوێز کەرد وە بەهانە
مەوات شازادە ئینتیزارمەن	ئیسە زەروورەن خەریدارمەن
مەبۆ بوینووم ئیمشەو بە مەنزڵ	پەی ڕاحەتیی گیان پەی ساکنیی دڵ
وەعدەی فەردا شەو چەنیش کەردەنم	بیان بەسەر وەقت بادە وەردەنم
بەڵێ چەنی ئەو سوحبەت مەکەریم	نام خوداوەند دەم دەم مەوەریم
دایە ئێد شنەفت خۆشحاڵ بی تەمام	وات فیدای تۆ بام شای شیرین کەلام
خەیلێ خاست کەرد ئەی نووری دیدەم	فریشتەی شەریف حەق ئافەریدەم
تۆ چەنی پەری و شازادەی چینی	جە دۆستیشان نەکەی زەرەر مەبینی
نەوازش بکەر بە خاتر گوشاد	نەڕۆژ تەنگدا مەیۆ بە ئیمداد