Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/477

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

kolwiek piaszczystej 1330 dzies. Własność Jana Nogi. Kl. Przed.

Burty, ob. Horożanka.

Burty, rz., ob. Bahwa.

Burunduk, dwie st. pocztowe 1.) pow. świaski, gub. kazańska, w pobl. Buińska i Symbirska. 2.) B., pow. teodozyjski, gub. taurydzka, w pobl. Teodozyi i Karasubazaru.

Burwele, górne i dolne, wś, pow. poniewieski, par. krakinowska. Na gruntach wsi Burwel, na prawym brzegu Niewiaży, jest wzgórze nazwane górą Mleczkowską, przy rozkopaniu której znaleziono ciekawe zabytki archeologiczne.

Burwin, wś i dwa folw., pow. bialski, gub. siedleckia, gm. Lubienka czyli Lubeńka, par. r. l. Łomazy, r. g. Karczówka. Jeden folw. rozległy wraz z folwarczkiem t. n. (90 morg. obejmującym) m. 343, w tem ziemi ornej m. 117, łąk i past. m. 73, ogrodów 3 m., bagien 1 m., w lasach i zaroślach 129 m., pod zabudowaniami i nieużyt. m. 20. Grunta żytnie; łąki w ¾ błotniste, obfite wydają plony. Fol. te należą do Chmielińskiego i Mroza, a mniejszy z nich nosi nazwę hypoteczną „lit. B.“ Drugi folw. z poprzedniemi graniczący, od m. Białej odległy mil 2, od Łomaz w. 5, do r. 1874 stanowił całość z dobrami: Krasówka, Lorcin i Krasowce. Rozl. morg. 415, wtem ziemi ornej m. 98, łąk i pastw. m. 96, lasu m. 213, nieużytków m. 8. Nazwa hypoteczna tego folw. Burwin „lit. A.“. Cała wieś B. liczyła 1827 r. 23 dm., 84 mk.; obecnie 25 dm., 227 mk. A. T.

Buryłów, wś, pow. bałcki, gm. Tryduby, ma dusz męz. 514, ziemi włośc. 2504 dzies. Folw. nadany był na 12 lat jenerałowi Horkolen; obecnie oddana 510 dzies. Nosacz-Noskowi.

Buryńska, st. p., pow. putywelski, gub. kurska, o 1 i pół w. od st. Krasne kursko-kijowskiej drogi żelaznej.

Buryszki, folw.. pow. kalwaryjski, gm. i par. Ludwinów. Liczy 7 dm. i 51 mk.

Buryszki, wś, pow. trocki.

Burzec, wś i folw., pow. łukowski, gm. i par. Wojcieszków, od stacyi dr. żel. dęblińsko-łukowskiej Krzywda odl. w. 4, przy drodze bitej z Łukowa przez Gończyce do Warszawy. Rozległ. folw. m. 1994, w tem ziemi ornej m. 595, łąk m. 228, pastw. m. 338, lasu m. 625, pod wodami m. 76, nieużytki m. 132, kolonia Jasnosz m. 158. Na folw. Burzec młyn wodny o sile 20 koni parowych; kopalnia wybornego torfu. Osad włościańskich 121, dymów 75, mk. 587, ziemi morg. 1363.

Burzecka wola, wś i folw., pow. łukowski, gm. i par. Wojcieszków. Liczy 20 dm., 224 mk. i 1212 morg. obszaru. Dobra B. wola mają 1654 morg. Br. Ch.

Burzenin, os., przedtem mko, pow. sieradzki, gm. Majaczewice, w okręgu sądu gminnego Złoczew, par. Burzenin. Starożytne miasteczko, zamienione na osadę w r. 1870, położone nad rzeką Wartą, stanowiącą granicę powiatów łaskiego i sieradzkiego, założone przez Poraja, brata św. Wojciecha; wiadomości o czasie założenia na miejscu odnaleść nie można. Własność prywatna spadkobierców Antoniego Kobierzyckiego, dawniej Pstrokońskich. Rozległości ogólnej posiada morg. 607, w tem grunt orn. 532, pod zabudowaniami 30, ogrod. 20, pod wodami i bagnami 25 morg.; domów murowanych 2, drewnianych 79: uprawa ziemi zwyczajna, zaniedbana; z posiadaczy gruntów, po 20 do 25 morg. jest tylko 4 właścicieli, 10 posiada po 8 morg., reszta stu kilkunastu posiadają po mniejszej ilości gruntu; pomimo małych działów uprawa gruntów i produkcya płodów rolniczych w stanie zaniedbanym. Ludności ogółem dusz 1006; w tej liczbie katol. 861, ewang. 12, starozak. 135. R. 1827 było tu 54 dm., 479 mk. a 1859 według Enc. Org. tylko 39 dm., 774 mk. (w tem 383 izr.). Te ostatnie cyfry bardzo wątpliwe w porównaniu z dzisiejszemi. Zajęcie ludności przeważnie rolnicze, handlu prawie żadnego: 12 kramarzy; kopalnia wapna z roczną produkcyą do 10,000 korcy. Rzemieślników w ogóle 26, rzemiosła w stanie nizkim. Połów ryb w rzece Warcie z powodu małej ilości i gatunków na wzmiankę nie zasługuje. Szkółka elementarna 1 na 60 uczn., do której uczęszczają tylko w czasie zimy, w lecie zaś zajęci paseniem inwentarza i robotami rolnemi; ztąd stan oświaty nadzwyczaj nizki, zaledwie kilkunastu mieszk. czytać i pisać umie. Kościół paraf. według podania fundacyi Poraja, wymurowany przez Poraitę Stanisława Pstrokońskiego, biskupa chełmskiego, w r. 1642, pod wezwaniem śś. Wojciecha i Stanisława. R. 1651 odbywał się tu synod braci czeskich. Był też tu w 17 w. dom schronienia dla 7 biednych, dawno zaniechany, oraz kapliczka św. Ducha. Szkoła elementarna posiada zapis Balcera Poraja Pstrokońskiego, kanonika gnieźnieńskiego, w ilości złp. 10,000, podług aktu zdziałanego w Sieradzu 25 czerwca 1792 r. w urzędzie ksiąg ziemiańskich województwa sieradzkiego; która to suma z narosłem i procentami ulokowana w banku polskim wynosi rs. 2700, a procent rs. 108 obracany jest na szkołę w Burzeninie. Folw. prywatny B. pod osadą B. ma rozległości 403 morg.; na gruntach jego znajdują się wzgórza tak zwane okopy szwedzkie, pochodzące, jak podanie utrzymuje, z czasów wojen szwedzkich, a także ślady cmentarzysk pogańskich. Par. B. dek. sieradzkiego, dawniej szadkowskiego, liczy dusz 4100. Br. Ch.