Irische Texte/1/Wörterbuch/I

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Irische Texte, vol. 1  (1880) 
I

[ 606 ]I

i. Abkürzung für klön.

-i Fron, suffixum, s. e S. 510 Col. 2, S. 513 Col. 1.

1. 1, lü Fron, ea, eam, s. e 8. 509, Col. 1.

2. i, lii immoiiiiiiah' Defmiuiia- tirp.nl il:<l Z-. :ir.] ; wird mit dem Arldul rerhintdni. s. uüi; dem Substantiv nachgestellt, oft mit fol- gendem siu: lasiu screich i sin tsd" La^^ iu leth hi sin p. 40, 2s; in ^ tanhi ba gabud Ai Hy. 5, 83; ani hi sin FB. 78; tri brathair dam din na hi aili die andern sind meine drei Brüder TB. ly. 178, 25. Vgl. fib. —

i, i u-, Fraep. mit Dat. und Acc, in,; in Z'^. G24; oft hi, besonders wenn das n als solches geschumn- den ist; vor pronominalen Elemen- ten inn; in der spätem Sprache a, a n- {p. 19, 38; p. 41, 36; 48, 23; a mordäil FA. 32 LBr. — Der Nasal erhalten vor Vocalen: i iJL- n-oen 16 La. 11 : ScM. 1 ; i n-air- ^ thiur CG. 4 LUa i n-imdai CC. 6 LU. n-Ere SC. 2; i n-airicul 16; i n-öe 33, 22; i n-uchtu FB. 23; i n-irgalaib 29; i n-oeuach 66; i n- hErind ScM. 1; i n-hiresaib Hy. 4r- 7, 14; vor Media: i m-liui La. 1 8. 22 ; SC. 10; 14; i m-bethu 14; i m-bratli Hy. 4. 8; i n-dinnib Hy. 2, 2s; i n-dea;aid TE. 12; i n-diäid (indiäid) FB.^16; 71; Hy. 5, 52; i n-gabthib y I ' ff Wj lii n-genmnai Hy. 1, 19; hi n-gnimaib Hy. 7, le; assimi- lirt folgendem m n 1 r {die Doppel- consonanz ist nicht immer geschrie- •jf" ben): immaig, immach La. Üj TE. 4 Eq.; FA. 7; immodön FB. 88; inndch baliu FB. 56; f'C. 2 Eg inna ^(Z^^ «ow SC. 34, 1; illind 75. 131, 35; illia Oss. I 1; illige SC. 29, 13; illuag FB. 89; illius i/?/. 7, 56; illethu i?^/. 2, 33; illai- thiu Hy. 2, 52; FA. 2; illeth 5; 14; illcäim 19; irra bamniar SC. 34, 5; FB. 43; 54; irriched Hy. 5, 105; irrotaigib FA. 14; irrechtaib 33; irreir n-Ail. FB. 16; hi maig p. 144, 7; a muig p. 41, 36; hi lusc SC. 37, u; i liss Lg^, i rabe :?^ TjE;. 9 Eg. hi rict""~^rT43, 4; p. 48, 23; lüo/tZ aitc/t durch Assi- milation verloren vor s: issuan SC. 29, 5; issudiu FB. 20; hi sudiu CC. 1; ÄC. 2; hi Sleib FB. 31; i sirc SC. 23; ferner geschivun- den vor Tennis und f: iccruadaib FB. 29; hiccilicc i?;/. 4, 11; hi crich p. 21, 29; hi cri'i FB. 24; hi cailtib 35; hi Cruachnaib 46; hi comfocus FB. 36; i persaind jj. 40, 17; hi praiceptaib Hy. 7, 13; i primdorus FA. 14; hi tarfas ^9. 132, 12; hi Temraig SC. 21; hl-- talla FB. 9; hi taib 31; 45; hi tir 47; 79; hi tuhnain 64; hi tech ii'I; 89; i tech FB. 23; i tallastar 55; hi fi'iar SC. 33, 2; 13; 37, 20; hi fergort FB. 36; hi farrad 83; i J^ faii Lg. 12; i fos SC. 29, 6; ind vor Voccüen: ind Emiiin CC. 1 Eg. ind airthmr CC. 4 Eg. ind ulbroig p. 140, 20? ind äib FB. 24? in v^or cach: in cach coire ScM. 1: Oss. 11 10; SC. 37, 17; FB. Ib; Hij. 7, eo; er, in vor dem Fron. 2)oss. l'ar: Sc3I. 9. — Mit dem Artikel verschmolzen, Sg. Dat. issiii, issind, isin, isind: issin t-situ TE. 3 Eg.: issin t-sid 5; Issin gemrud Lg. 7j; issind rigthig »T FB. 12; isinTnth^S'a 1; 10; 22; [ 607 ]Sc3I. 5 Oss. I 13; FB. 47; 88; |6d^ isiiul taichthi Lg. 11; IG; isindarna ^ leith FB. 28; isin t-siuliu 81: 8G: durch Apocope entsteht sin, sind: sind inbiur p. 131, 13; sin maig Oss. II 9; sin dig p. 131, 30; sin tig FB. 25; sin card äC. 33, 3; sin t-sid 21; sin fergort FB. 40; sin matin 79; Acc. M. F. issin n-, isin n-: issin less ScM. 5; issin tech TE. 9 Eg. isin m-bruidin ibid. 1; 5; isin n-airdig jo. 131, 0; ,5C. 15; F5. 54; isin luriga SC. 15; mit Apocope: sin carpat äC. G; Neutr. issa n-, isa n-: isa tech i). 144, 8; TK 12; ÄC. lU; FB. 17; 79; 88; mi^ Unterdrüchumj des a: is tech ScM. 15; cZiVse «f?t- ifv«?e Accusativform mit dem Dat. des Nomens verbunden (vgl. isind leith araill FB. 28): iss tig p. ^144, 6; Lg. Ij 7; ScM. 6; ÄC. 16; ^ 33, 7; 3l, ig; iJ. 309, 33; fil is tir FA. 5 (isin tir LBr.); p. 132, 1; is tress Oss. I 3 ; umgekehrt issind leth TE. Ü Eg.; PI. Bat. isnaib Z 216; mii der Form des Acc: isna fle- daib FB. 56; J'^. 6; 29; 30. — Mit Pronomen personale, 1. Sg. inninm Hy. 7. 54; innium-sa SC. 6; PI. inniinn Hy. 4, 5; 8, 1; 2. Sq. innnt-sü TE. 8 LU. 3. Sg. Dat. M. und N. indid, F. indi, Acc. M. und N. ind, F. inte Z'^. 334, 335 ; im Mittelirischen werden diese Formen nicht mehr streng aus ein- ander gehalten : Dat. F. indi Hy. 1, 50 [Gl. i. inte); Acc. M. und N. ind FA. 5; CC. 3 LU.; FB. 36; inn- TE. 18; ind /«r den Dat. p. 21, 30; Acc. F. inti F^. 31 ; für den Dat. Sc3I. 1; 9; FB. 2 p. 309, 37; inte Gl. zu indi iZy. 1, 50; PI. Dat. in- dib FA. 14; ÄG 16; innib Hy. 2, n : intib (mit Anlehnung an Acc. intiu) F^. 2; 14; 29; i^. 309, 3g; inutib TE. 18; l'A 14 LBr 29 iJ5r.; intib /«)• den Acc. FA. 30; J-Cc. intiu Z*. 335. — Miit Pronomen possessivum, 1. Sg. imm aire "X^ ^, 7- 17 ,, 47; im degaid iZ;/. 7, 53; )^J^ im farrad X / (/. 6; 17, 5o : p. 145, 7; SP. II 8; i-*/. innar n-doch»in p. 310, 12; 57^ II ü: inar n-imchomnic »SV;M. 15; 2. Sq. it amsir 7; 17: 7: CC. b Fg.; SC. 2 FB. 74; 7/?/. 2, r,i; hit fiadnaisi SC. 25: 26; FB. 17; at La. b. 17 ^.; P?. in far n-Ultaib Sc3L 9; 5. Sg. M. F. N. inna hiim Sc3L 19; Ca 2; SC. 11; Z'^iJ. 8; 9; 16; 21; 24; 25; 27; SP. II 7; Hy. 5, ic; 48; es; 90; ina thiir Lg. lb TE. 2 LU.; 12; p. 131, 17; SC. 11, «; 24; jP£. 16; 24; 62; 70; 74; 37; mit Apocopte: na farrad TE. 12; na leitb deiss SC. 33, 9; na ucht FB. 77; na dochwm FB. 28; na feie Oss. III 6; na bethaid FA. 32; PI. ina n-airiucht FA. 4; 15; inal- lamaib 16; 26; FB. 7; ina sessom Lg. 15; CC. 1 Eg.; SC. 24; mit Ap ocope: na lämaib FB. 13; i^^. 26. —

Gebrauch, 1) aw/' t^te Frage wo mit Dativ, rein räumlich a) beim Verbum sein: ro boi i n-hErind ScM. 1; SC. 1; 3; co m-batar i n-iuis mara Lg. 13; ScM. 5; i>. 131, 1; CC. 3; i>'6'.9; 10; 22; 31; J'S. 20; 21; 24; 25; 44; 59; 81; 83; 86; 88; SP. II 5; p. 21, 30; blas im farrad-sa Xq. 6 j TE. 2 LU.; FB. 83; bi timchuairt na scule se Hy. 1, 40; a m-büi . . immaig Lg. 9; p. 144, 7; bätar . . oc 61 i taig t'eidlimthi Lg.l : ni rabe isin bith SC. 1; 17; "7^27; Hy. 1, 46; cein bai hi colaind FA. 3; iss im tir ata p. 145, 7; is i liss fo leith ro.alt Lcr 6.; Sc3L 19; ata is taig it farrad' T^r'L: 12; SC. 16; 33, 21; FB. 46; 88; it e fil innut-so TE. 8 LU.; 11 Eg.;p. 144, 20; 0.s.s. 1 13; ni fil cuit do nach ailiu innium-sa SC. 6; b) hei anderen Verben: sia- sair i n-ailt Hy. 5, 1; dessid issind imdäi SC. 30; 7^7^. 21; 84; 91; ro suidigset . . isind faichthi Lg. 11: CO n-gabsat i n-ditbrub ibi'd; CC. 3 LU.; CO ro an a chend i fertais ScM. 19; Lg. 1/i; SC. 39; ro genar issin t-Aid 77','. 5 Fg.; ni chotlu . . im Vvxn Lg. 17, üi; 77(/. 2, 27; CO frith immedüu lach Hy. 5, 72; 80; »S'cM. 14; CC 2 i>/.; T-'Ji. 47; con- na facabtais . . hi talam CC. 1; TE. i 8 Fg.: SC. 37. 11: Hy 2. 10; con[ 608 ]rotacht . . a tech sin . . i n-Diin R. FB. 1; 2; ardoutacht i m-Maig Goil Hy. 5. 73 ; scarais . . a forbrat i taig Hy. 5, 34; scurid . . na eochu isind fergort FB. 39; 79; bäidfid ..illind jj. 131, 35; FB. G9; O.ss. II 9; Hy. 5, 20; FB. L:9; isi asibed isin dig ^j. 131, 30; doficli riiitheu serci ina dreich j). 310, 36; con- clechtaim-se cairmteoracht . . i n- dolgib FB. 35; a m-brethngud iu- ndch balia aili FB. 5G; IG; co n- accatar tri cöecto imdad is tig SC. 16; imraidi . . ina menmaiii 2). 144, 29; FB. 88; adfet In scelaib Hy. 2, 1; atchithi bi fisib 14; scri- piiidb . . inntib TE. 18; ba tair . . inna gort Hy. 5, 30; ]}. 309, 37; Hy. 5, 16; SC. 26; c) auch ohne Verhum im Anschluss an ein Sub- stantiv: oc SabuU hi Mag Inis hi crich Ulad p. 21, 29; ScM. 1; 20; TE. 1; FB. 31; SC. 21; ogum ilHa ein Oyam auf einem Steine Oss. 1 1 ; Gonchobar . . inna charput CC. 1; SC. 24; Hy. 5, 25; 52; 84; p. 10, 38; scian inna läim ein Messer in .sei- ner Hand ScM. 15; TE. 3 Ey.- p. 131, 17; p. 140, 20; Oss. III 2; SC. IG; 33, 22; 40; FB. 20; 47; 55; 56; 77; 91; p. 309, 36; Sc31. 1; 5; FB. 28; SC. 33, 9; usci na farrad TE. 12 ; di . . mainib it sel- bae FB. 74; mo denus i n-däil mnä SC. 42; missi . . isin tress Oss. I 9; tricha treten . . ina täib Oss. III 5; e; FB. 91; a menma ina n-dulemain FA. 7; suan hi fat SC. 30, 10 {oder Äec.?). —

2) Bei Zeithestimmungen: it am- ^<.y sir Lg. 5, li.9Ji^CC. 2; issin gemrud V Lg" 7; i^^. 9; isind aidchi sin FB. 89; 91; Hy 2, 64; isin dedoil na maitne FB. 87; sin maiin 19; illü estechta Muri FA. 2; i n-oen >v' -V 16 Lg. nj_16j ScM. 5;FA.2;_ 24 ; i n-oen uair Sc3I. 1 ; i n-oenfecht ^ Ul- lUl bi feht sa SC. 35 ; FB. 53. —

3)1« me/w oder iveniger über- tragner Weise, zur Bezeichnung eines Zustandst bai ri . . i n-aird- rigc TE. 1 Eg. atä . . isin deilb p. 132, 12; fil it riebt SC. 14; 34, e; FB. 24: 75; p. 143, 4; F^l. 13; itat i foilse 5; bäi . . i fognam Hy. 2, 5; ro bä-sa i n-imsnim ■ ScM. 4; CC.ILU.- SC. 45; 29, r>; tarusair . . bi sirgalur TE. 7 Eg. ; OS adart fir i sirc SC. 23; 24; bai lanumain i n-elluch p. 144, 5; ni raga ass . . i m-bethu SC. 14; nir bo cian i n-iruaidiu di TE. 12 Eg. ; ro böi bi tairngire FB. 83; ni biad i fos SC. 29, 6; 44, 3; FB. 79; hi cutrummus fri öcu JJlad 62; böihi comfociis dö 36; Hy. 7, 40; SC. 45, is; i socraidi labrait SC. 38, 9 ; Hy. 7, s ; inna fiadna«se coraiii ea p. 43, i4: SC. 25; 45; i to_ssuch Xg. I4j; i cind -A^ hXiadna am Ende eines Jahres ScM. 2; TE. 17; SC. 39; ro böi bi ciund tened FB. 92; i n-degaid alaili hinter dem andern TE. 12; ragaid..it diäid SC. 20; 46; FB. 70; 71; hi sudiu hierbei CC. 1; SC. 2; conid ina labrad atgenatar so dass an seiner Sprache sie ihn erkannten FB. 25. — Nach O'Don. Gr. p. 291 auch „for, in recom- pense for" : cacb bidba ina chinta M do neoch no fnasnabad cäin Corm. fl p. 30, („every criminal for Ms m crime [shall he given] to Mm ivhose laiv he shall have outraged" Transl. p. 112); is it chin Ld. 5, 17;. ^O; ^^ FB. 38; dobher sin dibh . . acht go d-tugaidh sibh eiric damh am athair vorausgesetzt dass ihr mir Busi^e gebt für ineinen Vater Torr. Dh. p. 112, 2. —

4) Be^niidcrs Idiownii^ch ist die Verbind im y mit dnii I'ron. pos- sessiviuH lutd folgcjidcin Substan- tiv zur Bezeichnung eines Zustands : batar . . ina sessom sie waren in ihrem Stehen = sie befanden sich stehend, they were standing La. 15; ")( FB. 92; batar .. ina siiidib La. 15: -X atraig . . inna sesam er erhob sich in sein Stehen {also icohl Acc.?) = er erhob sicJt, so dass er stand SC. 11; CO m-bai . . na chotlath so dass er in seinein Schlafen war TE. 12 Eg. cein ro m-böi ina bethaid FB. 79; mäd ina släinti ind fir SC. 10; bätar . . ina terchom- ruc SC. 24; ina n-dib n-airechtaib FA. 4: 12; tri cressa ina ra(')rthim[ 609 ]chell FA. 8; 9; 10; tiagait inna rith iii ihrem Laufen = laufend FA. 29; tauic . . cliuice ina chotlud zu ihm, loährend er schlief p. 19, 3g; ibid ina öendig FB. G2; co n-accai ^ in lanamain ina cotlud La. 12: SC. 11, s; CO n-acca in scäilfer . . ina dochuni FB. 37; co fuarusa he . . ina siidi 33, 3; co m-batar ina lini so dass sie in ihrer Linie standen = in einer Linie FB. 65 ; is amlaid . . atä in rigsudi sin inna cbathalr chumtachta es ist so dass dieser Tliron ist: in seinem üher- detcJifeii Stuld = ivie ein überdachter Stuhl FA. 7, ebenso in cathir . . ina fil in rigsudi sin 11, vgl. „tä se 'n a easbog, he is a hishop. literally, he is in his bishop; tä Criost 'n a Dhia agus 'n a dhuine Christ God and man"' O'Don. Gr. p. 291. —

5) Auf die Frage wohin mit Accusativ, a) bei Verben der Bewegung: regmait-ni . . i tfr jlf n-aile L g. 10; L'B. 20; dochuaid ..issin tech TE. 9 Eg. SC. 32; uocho dechaid biad n-Ereud inna beölu FB. 79; 85; TE. 12; lotar iud CC. 3 Lü. Luid . . himmach p. 144, s; TE. 12 Eg. FB. 54; luid . . is tir SC. 35; doUotar isin tecli FB. 25 ; 58 ; lotir . . hi cend in brogo CC. 2; lotar i m-breith Conebobair CC. 7 LU. teit . . sin carpat SC. 6; FB. 88; imtheit i n-äg SC. 37. 17; ni thaet imm aire ^ J><7- 17, ^ : tänic isa tech SC. 10; IG; tancatar . . na doch^tm FB. 28; tisad issa tech FB. 21 ; 17 ; tic-som . . immach ScM. 5; corrici ina cröes FB. 86; tair..imm däil-si TE. 11 Eg.; p. 144, »; FB. 7; tiagait.. isin n-insi SC. 15; FB. 55; 62; 79; dul isa tech FB. 20; 5'C'. 39; Hg. 5, 90; cichsed . . lii tech FB. 23; no thathiged . . sin tech 63 ; ro leb- laing ind 36; 86; 88; mosetlaun . .

K— immach Lg. 9; co riacM a dirgi . .

inna cetua HB. 28; ro soich a las- sar i n-ardde FA. 17; co torchair isin n-airdig p. 131, 5; tatbarla inna broiud CC. 5; FB. 65; talla- star i n-öenglaic FB. 82; tuargaib i u-aurchomair FB. 25; 85; ni leictitis . . isa tech FB. 3 ; 25 ; LgA'y . -^ donarlaic isin fraech Sc3I. 2(); fos- rolaic . . isin morchute n-isel Hy. 2, 38; focherd Ailill i serg de l'E. 6 jLi7.; ro laad ina chend p. 310, 37; SC. 38, 1; ro lä..i socht ScM. 3; nos cuir 1 n-arda FB. 64; ro chuir . . hi fergort FB. 36; 77; ructha . . isin m-bruidin ScM. 1 ; 5 ; iarua breth . . inn TE. 19; doberar in cath i n-dorus ind liss Sc3L 18; FB. 40; 63; 72; do tabairt .. immach TE. 20; do thabairt inna m-bossän SC. 2; isserZ dorn beir i n-anrichtt TE. 9, s; SC. 45, 20; ro gab sein inna läim ScM. 8; 16; SC. 7; FB. 82; 87; gebid . . ina beolo ScM. 17; couadragaib inna munteras Lg. 11; ^ ron snädat annoebitge hi fiaith nime Hy. 5, 92; ro süig a folt inna chend FB. 27; soit a n-ecin . . i toltanche FA. 23; fointir . . hi tri FB. 63; commebaid hi tri Hy. 5, 7«; do ronsat orcuin i tir m-Bretau jj. 17, is; b) ohne Verbum der Bewegung auf die Frage wohin, wozu, gegen wen: co n-accatar Conall . . is tech sie sahen C. in das Haus (kommen) ScM. 15; FB. 89; 91; cid fechaj- siu issind leth TE. 6 Eg.; a di läim tria dercsedluch allenith im- mach TE. 4 Eg.; tricha traiged i n-airdi FB. 2; p. 309, 33; tüs dia mnäi . . hi tech n-oil FB. 89 ; conid ruca lat . . hi comartha m-breithe zum Zeichen FB. 59; secht cumala di ör . . illiiag in gnima zum Lohn, als Lohn FB 89; SC. 45, 10; inna tinnscra TE. 5 Eej. ; ro chausat . . brechta . . ina ngid SC. 48; FB. 69; bätar ind fir se hi cend Vlad SC. 22 ; dobag it cend gegen dich FB. 74. —

6) Vertauschung der Casus, a) der Dativ des Nomens statt des Accu- sativs: luid .. issa sudiu FB. 83; focherd a suilchor issin tig p. 144, 16; tolluid . . ammaig FB. 21; 82; 88; 91; dul i n-gabthib Ui. dia ^f n-dechaid sair hi tirib Sclthiach FB. 79; doberat a claidbi ina trii- allib 74; co tuitet . . isin gieud n- gaibtech . . i m-brägtib na n-ocht m-biast FA. 22; ros fodail . . i n-dib rendaib dec p. 40, 11; durala in [ 610 ]tecli ina rdithsechaib FB. 28; b) der AccKf^afiv statt des Dativs: secht tellaige inti darin ScM. 1; 9; p. 309. 37; CO m-böi isin n-üriaiian FB. 44; 110 beth illige SC. 29, 13. —

6) i, i 11- relativ (jehrancht im Sitnir roll im. iroli'iii <isf irciter Xirhl-< als dir rnifarlir rrarjuisition, iildil dir« der Loaitir drs Relativ- pronomens, Z"'. o42): in muine i •V m-bai uhi erat Hy. 2, 48; T,q IS. '(j-^- TE. 9 LU.- 10; 13 Eg.VSC. 10; 30; FB. 63; 64; 80; FA. 6; isin aii'icul irrabi FB. 54; 91; i rabe TE. 9 Fg.; 15; don tig hi fail SC. 33, g; FA. 4; in troscud itäi ScM. 3; sech inis hi ta SC. 31, 12; i«; hi fi'iar SC. 33, 2; 13; ba sen gaire i n-genair Hij. 2, 68; in dealb i tan<c' TE. 15 Fg.; isin deilb hi tarfas j). 132, 12; mod nad iiiod i n-desid inna siidiu FB. 84; in da- bach . . i tet SC. 36 ; FB. 91 ; dabach hi talla FB. 9; 91; böi . . dia far- singi in tigc i tallastär FB. 55 = CO tallastär . . inn ibid. Eg. ; beson- ders häufig nach einem Ausdruck für Ort: CO airm i m-böi SC. 14;- 33; CO airm irro chloth Hy. 5, 70; airm i n-dom facca ScM. 10; cisi airm hi tä SC. 31; cairm i cuala Hy. 5, 24; äit i m-biat FA. 34; bale irrabe da ivo er ivar FB. 43; TE. 19 Eg. SC. 34, 5; bale itaat ScM. 6; asin baiin hi tairised FB. 88; bali i teigtis Oss. I 1; mit der Negation verbunden inna: tech inna fera flechod SP. III 5; SC. 34, 1. — Es findet sich auch die Form in vor ro: cia tir in ro reccad aroile p. 17, 23; in magin in ro artraig FB. 39 (a tnarcoib Eg.) ferner die Form ina n- (für das einfache i n-): mara möra . . ina m-bi . . aittreb diabail FA. 80.

iiU'li, ich s. 3. e6; löd-sa irricht laich. Gl. i. bratän, LU. p. 161', 39, ZK hsril iacliV

inchtaini ich schreie auf; I yrll, linirl OR. — Fraes. Sg. 3 co n-cchta Gl. zu quod conqemiscit, scimus Wb. 4a (Z. 434); PI 3 rel. a n-iai'htaito Gl. zn, ingemescentes Ml ChA. — Pnii f. Sij. 3 corro iaclit FB. 39 Eg. iachtais ibid. LU. — Fut. PI. 3 iachtfaitit LU. p. 126, 5.

iachtiirack s. iclitarach.

lad ach a workbag On the Mann. III p. 114; i. tiagh O'Don. Suppl.

iadaim II ich schliesse. — Praes. Sg. 3 iadaid . . in lebor FA. 33; iadaid a da glaicc immä brä- git FB. 86; is en immo n-iada säs SP. IV 1; faiceb in less n-oibela, is mo non iada TBE. p. 156, 11; PI. 3 iadait . .in comla FB. 21; ni ladat iubaili for etechtu ail SC. 25. — Fut. Sg. 3 forsa n-iadfa FA. 34. — Pass. Praes. Scf. 3 mani iatar a tcch friü FB. 21.'— Praet. Sg. 3 cris Mobi ni ro iadad im Ina Goid.'^ p. 104, 1. — Inf. Dat. oc ä iadad SC. 33, 4.

1. iall a flock, herd (JB. — PI. Dat. eiir iallaib ban l)uägnithi LU. p. 124ii, 18; Acc. fri ialia ciai'a Hy. 5, 91 {Gl. i. fri denina i. elta dnba demonioriim).

2. iall F. Riemen; thong OB. — Sg. Dat. ro sgaoil . . mac an chnill [Name eines Hundes) da heill Torr. Dh. f. 182; PI. Dat. ar fertsib ocns iallaib ocus fithisib ocus folomnaib don charpat sin LU. p. 80», 2fi.

iallachraiul Sandale. — PI. Nom. iallacranda orda imbc SMurt. 34; Gen. imghait a iallacrand de ihid. 11; Acc. no benad a n-ialla- cranda dia manchr///y Three ITom. p. 122, 18.

ian Gefäss; a miig, a small wooden t^essel CDon. Sujypl. — PI. Nom. ena p. 311, 30; Dat. ar ni bitis hoe for enail) hi ti'is Corm. p. 15 dabach.

iar s. an-iar, iar-thüaid, siar.

iar n- Praep. mit Dat. nach; post Z'^. p. 642; der Nasal erhalten vorVocal lond Media: iar n-imthecht La. 17, 3i): ScM. 21, 11; j>. 131, 25; ^ FÄ. 20; SC. 37, 2; FB. 11; 66; 80; p. 309, 34; iar m-bräth FA. 27; FB. 47; 70; 89; jj. 42, 5; iar n-dith SC. 21; FB. 71; iar n-gabail TE. 2; p. 311, 2g; iar gnäis p. 132, 27. — 31 it dem Artikel verbunden: ia,v- sin lind CC. 5 LU.; iarsind faid- cho L(i. 15; iarsin t-Äligi ScM. 1; ^ [ 611 ]iarsan ijiilta CC. 5 E(i.: rfil. iarsiii- (li. — Ifif Proii. pcysoinde selten, indem für post (icn-öluilick i n-degaid oder i ii-diaid (icbraucld wird; vom erweiterten Stamm iarm-: 3. Sg. iarma SC. 1; iarinu-sin TE. 5 Ep. — Blit Fron. 2^osseHsirnm: 3. S(i. j^ M. iarna chomairle Li/. 13; FB. 48 ; ^ F. iarna cül £/y 15; VA'. 18; FA. 2^5; FB. 'J ; iV. njl. iarnabarach ; Fl. iarna n-urd FA. 4; Fi?. 77; FB. 9. — JfiY Pro», demonstrativ um: i'ar sin darauf, darnach ScM. 4; TiJ. 2 Fi/.; CC. 4 iC/.; F^. 7; 17; 18; 21; 23; 24; 31; 33; FB. r?(-4; 18; 40; 89; iar sein i^^U^; iar sain j3. 132, c; iar sudiu darauf, darnach FB. 5; 16; 54; 55; 56; siiidiu Hij. 5, 27; 79; CC. 4 LU.; FB. 82; iar sudi FB. 25; 27; 39; iar sodain FB. 11; 82. — 3Iit Ajm- cope ar n-: cach ingnad ar n-üair SC. 30, 7; da cech budin ar n-uair FA. 9 LBr. (ar üair LU.) sid ar n-öl SC. 30, 11 ; is mertan ar n- Jf" ecomlond ibid. 9? ar sin Zg. 12, -V-( iarsin Lc.y . arnabärach L(i. 19 s. iarnabarach. —

Gehrauch , 1) »loc/t, &ez Zeitbe- stimmungen : fescur iar n-öenuch Fidgai SC. 37, 2; iar samfuin TE. 6 Eg.; FB. 80; SC. 1; iar m-biuüd FB. 47; 89; Hy. 2, 63 ; 4, 11; 5, 20; CC. 5 Eg.; iar fugiuU brätha F.4. 14; 27; 22; iar n-dith Conaire SC. 21 ; FB. 50; p. 310, 25; iar trommi öil nach der Schivere des Trinkens FB. 17; 71; 91; p. 132, 27; ocus mo riar iarmu-sin TE. 5 Eg. 13 LU. bodb iar n-araib for a slicht ScM. 21, 11; sid ar n-61 SC. 30, n; iar sin, iar sudiu, iar sodaiu darauf, darnach, s. oben; iar tain später, ^ darauf (ivörtl. nach Zeit) Ln. 5, 12; TE. 3 E(i.; 5; 8; 14; 2?. 131. s; 132, 4; SC'. 38; FB. 38; 39; 69; 78; iar aim SC. 33, 5 ; ar n-üair SC 30, 7 .s. ör; s. iarnabarach. —

2) Häufig mit einem Nom. acti- onis oder Infinitiv: iar tochaim •jt- ^ci. 17. 2; iar tochaithem na fleidiu Temriich TE. 7 Fg.: iar cuairt "X^chaiilc Lg. 17, 43 ; iar n-imthecht 'iJf- dar t'eda Fäl Lg. 11. 39: j:>. 142, ]4: iar n-gabail rign nach Antritt der Königsherrschaft 'TE. 2; p. 311, 2G; CO ränic Emain Macha iar facbail a ech mit Zurücklassung seiner Pferde FB. 38; 39; oft muss man im Deutschen einen Satz mit nach- dem bilden: iar closin imacallma na m-ban nachdem .sie den Wett- streit der Fraueti qehört hatten FB. 25; FA. 21; 23"; 20; FB. 59; 89; p. 42, 5; . . ro follsig aingel in choimtechta do anmain Adomnän iar tascnam flatha nime nachdem sie in das Himmelreich gekommen war FA. 31; loenn das Subject des Infinitivs im Hauptsatze nicht ent- Judten ist, so folgt es nach mit do: iar feis di la Kochaid nachdem sie mit E. geschlafen hatte TE. G LU.; iar tichtain dö asind loch nachdem er aus dem See gekommen war FB. 31; iar n-imchossäit Conaill . . dö FB. 11; 43; 66; 69; 70; 77; der Inf. muss passivisch gefasst tverden: atä dabach .. iarna linad do fin acneta nachdem es mit aus- gezeichnetem Weine gefüllt ivorden war FB. 9; atät cöic fichit bargen . .iarna fuine tria mil ibid.; 77. —

3) nach, im Sinne von lat. se- cundum: iar n-urd der Reihe nach FB. 66; FA. 4; FB. 80; &xüal ität iar fir der Walirheit gemäss FA. 6; TE. 9, 2g; iarna chomairle nach seinem Beschlüsse Lg. 13: ;^^ stiall archapur he iar n-ichhw ocus tugi slinded iar n-iiachtwr jx 309, 34.

4) nach, räumlich: ro cumrig- the alläma iarna cül ihre Hände ivurden auf ihren Rücken gebunden Zv.f/. 15; iar cül Conchobair hinter C. ^ ScM. 20, vgl. cül; dolnid . . ina thur iarsind faidche Lei. 15 ; in fer do j^ theiged iarsin t-sligi ScM. 1; ic techtiar fraechrud Mide siar ScM. 20; iarsin lind CC. 5.

iaräilliu TE. 4 Fg.?

iarair s. iarrair.

iaraiid Eisen; iarund ferrum Ir. Gl. 790; Onav. p. 99 iurnd. — Sg. Gen. CO süstaib iariud FB. 48. — Vgl. iarn.

iardoe faton (TR., s. iarroe. ■ j

iar-faigiiu, larma-faig-iin 1 ich [ 612 ]frage. — Praes. Sg. 3 ni ed iarma- foich-som SG. WS {non hoc quaerit ipse Z'^. 876); iarmiföich LJJ. p. 24'i, 20 ; PI. 3 ro iarfaiget Hy. 4 Praef. {präterital). — T-praet. Sg. 1 ro iarfacht in gäith do Eennen ich fragte B. nacJi dem Winde LU. p. 113a, 22; 25; 3 ro iarfacht de fragte ihn p. 40, is; FB. 39 Eg.; riarfact Wb. 2^ {Z'K 455, 875.; iarmifoacht LU. p. 61», 24; iarmi- fouct . . sgelu do Briccri p. 145, 2. — S-praet. Sg. 3 co ro iavfaig araile don scoil Cholman Hy. 1 Praef. :, Hy. 4 Praef. ro fiarfuigh TE. 19; 14 Eg. ro fiarfaid p. 42, 9; iar- faigis dö FB. 39 (iarfacht Eg.); iarfaigis aris in fer cetna LU. p. 25b, 37; iarfoidis FB. 38 Eg. — "^ S-fut. PL 3 iarfassat Lg,_^^ 13^ (iarfaigs£at Eg.l mil nnvldragj icher Einführung' des M'iir:cl(insli(iits). — Fut. sec. Sg. 3 am«/ bid iiech iarmid oised do-sum Ml. 32 », 5. — Pass. Praes. sec. Sg. 3 cid iar- fachta SP. V 5. — Praet. Sg. 3 cid rot larfaigedh TE. 13 Fg.? — Inf. iarfigid F. inquisitio Wb. 26^ [Z^. 875); Gen. inna iarfaichtheo inquisitionis Ml. 35«, 29; Dat. do iarfaigid do ihn zu fragen Lat. Htj. II Pref. {Goid:' p. 94); Acc. frisin 11-iarfaigid Gl. zu adversum . . inquisitionem Ml. 20»^, 9.

iargiiö anguish CJDon. Gr. p. 104.

iariu- die eriveiterte Form von iar n-, Z^. 875.

iarma-foich, iarmi-fouet s. iar- faigfim.

iariuairt ScM. 3, 15?

iarinart consequence, issue of an affair O'B.

iarm-eirg-e „nocturns, also calleä medönaidche, one oftUe eight, canonical hours (pr im, teirt, inedönläi oder etsruth, nöin, fescor, coimi^leit, tiugnair) Three Hom. Index; ma- tins, morning prayer O'B. — Gen. oro benad clocc iairmergi Three Hom.p. 124, {„thebell for nocturn").

iarmoraclit J*'. Verfolgen, Su- chen; oco iarmoracht TBF. p. 152, 13; Aid. Chonch. 25.

iarm-ua pronepos Z'^ 876.

iai'ii Eisen, vgl. iarann; iarn {,,iron") i. iart in nortmannica liugua Corm. Tr. p. 92. — Sg. Gen. hiairn Z"^. 52 {Incant. SG., Z-K 949). — Lat. do iurn atlegtha s. unter fiiathbröc. — Compos. ar cech n-iarn-bas Gl. zu ar cech n-ernbas Hy. 6, 14; s. iarn-döit, iern-güali.

iarnabärach am andern Mor- gen, Tags darauf; ianiabarach p. 45, 2; 48, 25; Hy. 4 Praef.; at- ragat iarom matain muich iarna- barach FB. 64; dollotar iar sin sin raatin arnabärach 79; arraba- rach Lat. Hy. VII Pref.; araba- rach FB. 58 ; cusarnabärach bis zum andern Morgen ibid.; „ar na mhärach on the morrow" O'Don. Gr. p. 265. Wenn an got. maurgins Morgen erinnert werden darf, wäre larna märach die ursprüngliche Schreib- weise, wörtl. post ejus mane, d. i. postridie ejus diei, vgl. unter iar n-.

iarnaide eisern; Ir. Gl. 608. — PL Nom. clöthi iarnaide p. 191, 15; Lat. CO flescaib iarnaidib FA. 15.

iaruda eisern. — Du. Nom. dia n-droch . . iarnda FB. 50.

iarn-döit gauntlet On tlce Mann. III p. 97. — PL Lat. do iarndötib ScM. 22, 9.

iarom, iarum Adv. darauf, dann {desselben Stammes loie das in der Composition auftretende iarm-); iarum postea Z'^. 613; steht Hy. 5, 78 am Anfang eines Halb- verses; iarum Hy. 2, 31 (i. iar sein, näml. nach dem Singen); 5, 34; 5i ; 78; FA. 34; ScM. 5; 6; 17; TE. 5 Fg.; 12] CC.2 Fg.; 3; 4; 5; 6;jp. 142, 13; p. 144, 12; 29; 145, 2; 8; 13; iaram TE. 8 Fg.; p. 143, 4; 5. In LU. vorwiegend iarom: FA. 3; 16; 22; 31; 32; SC. 3; 5; 6; 7; 8; du.s.w.; FB. 8; 10; 28; 42; 43; 55; 59; - 62; 64; 66; 70; 75; 77; sehr oft ist die zweite Silbe abgekürzt ge- schrieben, z^JB. Lg.l; 16; FB. 1; ^^ ' 7; 8; 13; iarom iar sudi dann darauf FB. 27; 65; iarum iarsin j TE. 5 Fg.; iar sudiu da» iarom FB. 60. In abgeschio ächter Be[ 613 ](Icnfiinfi hczcicliiK't faroin riiicii blossen Furtschritt in. der liedc, wie loiser dann, z. B. FA. 4, 11, 15, 25, und 'Wechselt daher mit tra, din. An folgenden Stellen hat LU. iarom, LBr. tra: FA. 4; 7; 9; 15; 18; 20; 21; 24; 25; 27; 28; 33; 34; LBr. din: FA. 15; 34; LU. din, Ey. iarum: CC. 6. — FA. 16 bezeichnet iarom.. iai'om einen Gegensatz [LBr. immorro).

iarraioi ich suche, begehre; I ask, seeJc, search for Ö'li. — Praes. Sg. 3 rel. „is mör au t-ion- gna liom-sa", ar Gräiiine, „nach d'Oisin iarras P'ionn mise" Torr. Dh. p. 48. — Inf. Dat. d'iarraidh ask 0'T>on. Gr. p. 203; d'iarraidh a mnae TE. 17; 18; boi . . qc a hiarraid fo hErinn acht ni fiiair Corm. p. 37, is; mor fer ro böi com iarraid SC. 44, 7; oc iarrat^^ mnd . . dö TE. 2 Eg.

iarrair, iarair Suchen, Be- gehren, gleichbedeutend mit iar- raid, Inf. zu iarraim. — Dat. cäch ic ä iarrair SC. 33, 33; ro boi for iarair na hingene Hg. 4 Praef.; Acc. CO n-dechos for iarair Etäine p. 130, 30.

iarröe fatvn, s. iardoe; conid ann sin atchessa fiad lucht na n-etarnade comtis aige alta ocus iarröe ina n-diaid i. Benen Hg. 7 Praef.

hit iarsäla FB. 17 at thy heels? rgl. sdl.

larshidi toeil (iar mit dem Dat. Sg. ran inti); postqiiam Z'^. 714; iarsindi foriiigenai do cet/jartreb p. 17, 33; Gl. zu Hy. 2, 29; iarsinni TE. 6 Eg.

lartaigre Nachkommen seh a ft, Kindeskinder; posterity, descen- dants O'R. — Sg. Gen. tue sen setig do thusmed chloiude ocus iartaige er nahm eine Frau um Kinder und Nachkommenschaft zu erzeugen LBr. p. 113'^ 19; meraid CO dea iartaige Hy. 2, 20, Gl. i. co brath {vgl. „iardaighe the last of a famihj" O'Don. Suppl.?) Acc. da hliadain boi lacoft i n-Egept ar oen re chloind ocus re iartaige LBr. p. 116b, 55.

lartiiiii posf frinpHs, poslea, lies iar tain.

larthar der westliche Theil, der Westen. — Sg. Gen. do ard- ecnaid iarthair domain des Westens der Welt FA. 3; 4; Iaj. 12j Dat. -y i n-iarthor Mide ScM.'l; 1 n-iarthnr . c ■ a. ' in tire cetna FA. 4; iarthur Lg. 4, 14V %Jc»<.d.<tt, ^ ^ '^>€?/"

au-iarthüaid nordwestlich Cr. l!)c [Z- 612).

iarthiiaiscertach der Nord- westtvind; erthuaiscertach euro- aquilo LArdm. 188, b. 2 {Ir. Gl. 305); PI. Gen. iarthuaiscerddach Gl. zu etesiarum Cr. SV^ {Z' 612).

iariini s. iarom.

iasacht a loan O'Don. Su,ppl. — Acc. mise fein tug iasacht an ghaoi dheirg do Torr. Dh. p. 132.

lasc M. Fisch; aesc Gl. zu cla- xendix SG. 69a. _ Sg. Nom. iasc mbrec FB. 48: Gen. gae gona eise s. unter gai; Dat. d'iasc j;. 311, 31.

lascach Fischer, s. u. linaige.

iat sie, s. e VII.

lath Wiese; land, country O'R. — Sg. Dat. aigi ech i n-iath FB. 50, p 310, 26? Acc. athechta iath n- etarmaige FB. 47? ar iath n-Ulad FB. 22; irrig-iath i. hi ferann ind rig nemda Gl. zu ir-riched Hy. 5, 105; PI. Gen. hErind na n-iath SC. 29, iü. — Comp OS. hErenn iath-maige „Erin's meadoiv-lands" Hy. 3, 6 [Gl. i. ferand).

il>ar Eibenbaum, Eberesche; ibhar taxus {„yew") Ir. Gl. 561. — Sg. Gen. aurscartud derg-ibair FB. 55; aurscartad dergg-ibair fö mrechtruncain „a partitioning of red yew under variegated planeing" TBE. p. 138, 32; ructha iarom hi tech n-daracli cüachlete ocus comla ibair aire i m-batär tri fertraigid dia tiget LU. p. 19^ ig; cetheora flescca ib«V TE. 18; Dat. erscar do derg-ibar p. 309, 33.

ibim I ich trinke. — Praes. Sg. 3 ni ib Wb. 28»', 24 [non bibit Z- 430); ibid FB. 62 (ibit iZ7.); rel. ibes Lei. 17. 10 ( ipins £//_. ); ^ PI. 3 long-äit-som . ocus" ebait TB. p. 178, 10. — Conj. Sg. 2 dia n- eba-su län cailig Lat. Hij. XIII [ 614 ]Pref. — Comp OS. ass-, ess-ibim. at-ibim.

ic s-. oc.

1. ic Hcilunfj, Heilen. — Sg. Nom. nirrodchad mo ic-sa TE. 12 LU. icc SG. 29, 2; m'ic-sa . . dorn ü;halar meine Heilung von meiner Krankheit TE. 9 Eg.; Gen. cen feib ica SC. 29; cen sirtin a mär- ica ibid. ; Hat. cen siriud . . d'icc a carat Conculaind ohne zu suchen nach Heilung seines Freundes C. SC. 29, 4; 10; a testä dorn ic-sa TE. 11 LU.; dia icc don galur TE. 13 Eg.

2. IC Zahlung, Zahlen. — Sg. Dat. i n-hicc in t-säraigthe sin tu- cad Ross Corr do hU Suanaig Fei. p. LXXXVII {„in compensation for that outrage").

1. iciiim II ich heile. — Praes. Sg. 3 iccaid Hij. 2, 31; PI. 3 näd icat lege TE. 8 LU. ~ Praes. sec. Sg. 3 da n-iccad wenn ihn heilen würde SC. 29, 5. — Praet. Sg. 3 ro hie süil ind rig j9. 131, 2s; ros ic Gl. zu Hy. 5, 39. — Fut. sec. PI. 3 not icfitis sie ivürden dich heilen SC. 11, 2. — Pass. Praet. Sg. 3 CO ro hiccad in chaillec/t 1). 43, i'i; sech rom icad-sa ausser dass ich geheilt ivorden hin TE. 14 LU. — Inf. s. 1. ic.

2. icaim II ich zahle, gebe, cntschüdige. — Fut. Sg. 1 diit icfat ich werde dir gehen SC. 6; icfat-sa in ein Corm. p. 30, 17; 3 rel. is and sin icfas . . a chom- mäin . . fri cach n-duni FA. 34. — Pass. Praes. PI. 3 con riccatar a seuit frie Tir. 6. — Fut. sec. Sg. 3 not icfaitliea du ivürdest entschädigt tverden TE. 9 Fg.? — Inf. s. 2. ic

dot icfa s. ticim.

ich s. 3. eö.

icim I ich komme, s. ricim, ti- cim. — Fut. sec. Sg. 3 mos u-icfed Hy. 2, 54 Fr.

ieht i. cinn (?) no cland {„a tribe or progeny") Corm. Transl. p. 98, vgl. Eoganacht i. icht cland no cenel [. cinel) rochini Eogan Corm. p. 18.

ichtar der untere Theil; lo- wer part Corm. Transl. p. 97; ichtar na comladh. .,the loirer part ofthe door". Gl. sii'lar Ir. Gl. 1U34. — Sg. Nom. dub a hichtar FA. 21 LBr.; Hat. i n-ichtur aetheris Cr. 33c (in inferiore parte aetlieris Z'^. 781); i n-ichtar in mörlocba Fei. p. LXII 3(;; iar n-ichtw p. 309, 34.

ichtai'ach unten befindlich, tief unter st, vgl. in-ichtarach; in t-inne iachtaraeh lien Ir. Gl. 1013; muchua . . ichtaraig ifirn 2). 191, 29.

icompocatli TE. 10, 8 für oca n-impocad sich gegenseitig küssend?

1. id est, nach Stokes Eis Ad. p. 23 enthalten in dian-id cui est, con-id tit sit, cid quid est, quam- quam est, id-ön est hoc.

2. id, idh a wreath, collar, chain O'P., Corm. Transl. p. 9G; s. unter ferenn ; idh urchumail trica {i. e. tricae, hindrances), a spance- ling chain Ir. Gl. 279.

flesc idaitli Corm. p. 21 fe, „a rod of asp>en", „idhadh the yeio" Name des Buchstaben i CDon. Gr. p. XXXII; vgl. fidot.

idal = lat. idolum; idol i. ab idolo Corm. p. 25. — PI. Ge)i. adrad idal Gl. zu Hy. 2, 18. — Comp OS. ind idul-taigas faniSG.Gü^ [Z-K 855).

1. idau s. idu.

2. idan treu; faithful Corm. Transl. p. 94; sincere, pure O'B.; i. tairise Corm. p. 5 an-idan {„un- faithful"); i. comlän O'Dav. p. 97. — Sg. Nom. bid idan a jentu frind Fei. p. LXI [„pure") PI. Nom. bat idain fri cach reit Gl. zu in Omnibus fidem bonam ostendentes Wh. 31«-, 15 [,Z- 776).

idata zu 2. idV ro gabastär idata aurslaicthi a ech ocus a del intlassi iua desra, ro gabastär essi astuda a ech ina thuasri LU. p. 79«, 14, „the ties of loosening" (/B. Croive, Siab. Concul. p. 424.

idlacliad S. 112 s. idlaicim.

idiacbt F. Abgötterei. — Sg. Gen. idlachta Hy. 7, 47.

idlaicim, iodlaic, tiodlaic he con- veyed CDon. Suppl. — Inf. reg- thair diar n-idlocon TB. p. 180, 12. [ 615 ]irtuii /<'. Treue; ..pnrity" Vel. I j>. CLXXXV.

iduae „locapon^' Cur in. Tnind. %). 123 iiith; iodhna i. slcagha uo arm O'Cl.; iodhna, iuua, i. arma O'Don. Supiil; PI. Äcc. bruid idnu t bilden m-bjeth SC. 31, o.

id-iuii(le ErivartcH, njl. ir-,

  • ur-naidc; iodbnaidhe i. unuiidbc

(fDüii. Snppl. — Daf. do idnaidiu

idön f/rt.s /.s/, iiäinlich, vgl. 1. id; ic^ ts-^ ^i-llicrl X Tlo; (/e- wöhnlich aliiirJ:in-:l i, /// ^/r;; Hand- schriften .i.)', /M/(/ .sv///' hinifig (je- hraucht; voll yescUriehen: äliss Pa- trice Diibthach im damnse u-epscuip dia desciplib di Laignib idön fer soer socheniüil Tir. 11; diibbert Patrice cumtach du Fiaec, idou clocc ociis menstir ocus bachall ociis poolire ibid.-, cdon [„to tvit") quasi idon i. seyeudum Corm. Tränst, p. 70.

idpi'aim (aith-od-berim Z". 885) I offero. — Pracs. Sg. 1 idpraim p. 40, 39 ; 5 adopuir Tir. 10; hid- braid sin do dheib hidal Corm. p. 25 himbas forosnai. — Praet. Sg. 3 da ro edpair FA. 32 (hid- pair LBr.). — T-praet. Sg. 3 ado- part Tir. 4; 13; 15; atröpert ibid. 1. — Pass. Praet. Sg. 3 co ro cdprad Lat. Hij. XII Pref.; rö edbrad Goid. p. 84 {Vit. Trip.). — Inf. edpairt offering Lat. Hy. XII Pref ; Dat. iarna idpiiirt Tir. 2.

idu Schmerz; iodhana pangs OB. ; idha i. treghat O'Dav. p. 98. — Sq. Nom. idu serci oeus idu eoit TE. 8 LU.; 7 Eg.; PI. Gen. la güri na n-idan TBE. p. 140, 32; Acc. böi a bcn fri idna CC. 3 (hid- nu Eg.) cuid dogni idna (JDav. l. c; Du. Gen. nechtar na da idan TE. 8 LU.

ifferu, iferud = lat. i u f c r n u m. — Sg. Gen. d'insaigid iftirn I'^J.. 21; toderuama iftirn EA. 33; p. 11*1, 29; piau n-iffirnd EA. 33 (if/ru LBr.); 34; ifärd für iffirnd EA. 1; i fu- domaiu ifiird 28 (ifiVu LBr.); p. 191, 20; iffrmd EA. 2; 3; 19; Acc. itfornn uatbach (ifferu n-uathachV) //)/. {), 20: liiffcrd fi'tr liitlVi'iid EÄ. 2.

CO ii-ig:sed EA. 31 lies eoiiigsod, für CO n-digsed, s. dccliad.

il viel, vielfältig; multus, vu- rius Z'^. 238. — Sg. Dat. cosin taidbse il cum imüta ostensione Ml. 301', 11; PI Nom. batar ile Hy. 2, 6; biat imda coicthc ili 2i. 131, 36; cit ili qiiamris sint multa Wh. 12a {^Z'K 236); Dat. tua- thaib ilib SC. 19; ar andrib ilib imdaib SC. 40; 41. — Adv. indil , multo Z-^. G08. — Comp OS. (w/?.;)e ^ Z- 858) il-ardbe La. 4. s : hit 'il- chomraicib SC. 26; il-mile ailc viel tausend andere EA. 32; p. 131, 39; do il-sliiagaib vielen Schaaren EB. 71 ; i n-il-rechtail) 75.

ilaig'im III ich verviclfältir/e; Inf do ilugud SC. 2.

ilaiiigleeh viele Engel besit- zend. — Sg. Acc. CO rig n-ilaiu- glech n-uasal Hy. 1, 10.

ilar N. Menge; multitudo, plu- ralitas Z^. 780, pluralis 985. — Sg. Nom. ilar fochraice Hg. 7, 52; ilar min La. 18. 22j ilar m-hrisithar 5f" m-bläith SC. 30, T2 ; (?c». Illand . . ilair glond /S'cilf. 21, 21; Dat. co n-ilur thor ScM. 21, 37; co n-ilur chia Oss. II 9; co u-ilur gnim SC. 31, 13; Acc. sech ilar m-ban ^ LCLJ^,^. ^

ilarde manigfalttg. — Sg. Dat. do mes ilarda SC. 33, 20; PI. Dat. ar biastaib ilardaib LU. p. 15a, 13.

ilatha, for äthaib ocus ilathaib EB. 10, for atha for ilatha 35, vgl. atha, fatha a green pluin, a lawn O'B.?

ilchrothach vielgestaltig, vgl. cruth. — Sg. Gen. issi in glan genmnaid gelgasta dingbäla do rig ilchrothaig ind ingen sin SC. 42.

ildi'niacli s. ilh'uiach.

ilduthiich vielfarbig, rgl. daih. — Plur. Gen. coec« ingou illdatbach SC. 45, u; Du. Nom. da on illda- thacha CC. 2 Eg.

ildatu 31. Vielheit, vo)i ili.e;plu- ralitas Z'^. 804. — Sg. Acc. tair- birid illatu pian . . dona maccaib -4^ bais EA. 1.

[ 616 ]ilde plnrnlis Z 791.

il-furig: s/c'/t viel aiif'hultend? rfjl. furech. — Sg. Noni. ni bat iifurig im irad n-echtrand SC. 25.

ill^iiach [für ildänach') viele Fähigheiten besitzend, vgl. il- däni multa dona, variac facultates Z'^. 858; ioUän expert, iolanach in- genioiis, skilful O'B. — Sg. Nom. issf alaind illänach SC. 33, 26.

ille hierher; illei, ille huc Z'^. Gl 3; taii" bic ille komm her ein Wenig SC. 33, 3o; 32; 37, 19; 44, 11; täet ille FB. 31 ; tait i, ille Gl. zu exite as nos Ml. 34a, 1; SC. 29, 2; atcliiu dar in muir ille ich sehe über das Meer hierher (lcomm.en) SC. 45, 15; conna toraig sund ille dass nicht hierher kommt SC. 29, 20 ; j). 144, 27; dorus . . ind nime as nesu ille FA. 15; is sin ille ro hainm- nigter do Cuchuluinn seitdem wurde er C. genannt p. 140, ig; FB. 69; cet cach mil ohoin ille TE. 10, 17 Eg. ; innunn hille huc illucque Ml. 15c ; tar sonu[ach] desiu .. tar- sin sonnach ille über die Mather hinüber . . herüber L U. p. 23^, 21, 23 ; CO tucsat a m-bu taris illei TBF. p. 156, 23.

il-MiMas mannigfaltigen Ge- schmack habend, s. blas. — PI. Dat. di enaib ocus lubib ilmblasaib p. 311, 32.

ilugrud s. ilaigim.

ilur aquila Ir. Gl. 197.

im, im- s. unter imm, imb, imm-, imb-.

im . . im sire . . sire, für imb . . imb {die Fxagepartikel in und 3. Sg. Conj. ba von biu) Z'^. 706.

imsiig = lat. imago, Sg. Äcc. >^ cosmailius ocus bimäigin De p. 170, 9.

imamhar Lj). Is, 1,, EgJ

imbMud (irf-'i'ii»'li Ertrin- ken; Dat. ro ssertha fo ce'toir dia n-imbädud SMart. 39.

iml)äracli morgen FB. 76; inn edpairt tucaisiu dam-sa imbüaruch tue dam nunc Lat. Hg. XII Pref. {„this morning"); amärach to-mor- row O'Don. Gr. p. 263. — Vgl. iai-nabärach.

imbas forosuai der Name eines Zaubers, der LBr. p. 268> (= Corm. p. 25) so beschrieben tvird: cocnaid (WO concnä) in fiK mir do charnna dhergmuice no eben no chaitt ocns dos beir iarom isin lig for a cbula na cömlad ocus canaid dicbedul fair ocus hidbraid sin do dbeib hidal; ocus gutagair do iarow a bidalu; ocus nis fadhaib (lies fa- ghaib) diu iarnamärach ocus do can bricbta ior a dbi baiss; contagair beos a dbee bidal chuige ar na toirmesctha a chodlad immbe; ocns dos heir a di boiss im a dib lecnib contuil i süan ocus bith<;r oc a fhaire ar na ro impä ocus na ro thairmesca necb co taispentffr dho cac/i ni immbä m-bi co cend nö- maide no a dö wo a tri no fot no mhessedh oc hidbert; ocus ideo bimbas Aicituv i. di boiss uime i. bass adiu ocus bass anall im a leccnib ocus atrogell no atrarpe tra Patraicc inni sin ocns ar theinm Isegda i. ro forgell na bud nime na talman nach sen dos gni uair is diultad do batbis. — Acc. asbert iarom Scathach friss iar sin ani arid böi dia forciund ocus arcä- chain dö tria imbas forosnai LU. p. 125^, 9.

imbath i. oician Corm. p. 25.

imbed, immad N. Fülle, Menge; imbed copia Z'^. 801; imad multitudo Ir. Gl. 921. — Sg. Nom. imbed p. 40, 36; immad FB.2^ p. 310, 42; immud p. 170, 27; Dat. CO n-immud a pian FA. 21; for immud a ecna p. 169, s; bäi mär do immud p. 310, c; co n-immad ech SC. 42; Acc. ni innisfea necli . . imad a aingel FA. 9 (immad LBr.). — Davon immde, imda.

imbel (für imb-bil) der rings- um laufende Band; imeal an edge, border O'B. — Sg. Gen. uisce imill hjmpha Ir. Gl. 69 ; Dat. sciath argdidi co n-imbiul oir p. 131, is; Acc. flaith in domaiii cö himbel „the Prince of the world to the border" p. 40, 36; co bimel ind etaig LU. Nenn. 1; PI. Gen. atcblos fö Erind imbel SC. 37, 13; Dat. co- na himlib iarnaedib FB. 37 Eg.; [ 617 ]cöica sciath n-arsflido co ii-i'mlil) TBF. p. laiJ, 17 („with cfhie.s"?).

iiiiMiu, imliu Nabel ;' himhliu quasi uimbliu ab umbilico Corm. p. '^4. — Sg. Acc. an immlind u)n- bilicum Güd. Lor. Gl. '205; com imlui»i {so die Handschrift^ TE. 10, 12. — Vgl. immlecan.

iml)resau (imb-fresan^i Streit, Zank. — Sg. Gen. do eitergleod a imrisnpe FB. 40 Eg.; Dat. da druith pegcptacdi ro batar oc im- bresun frimmoysi Wb. 30«=, ifi [in aJterca>ione Z'^. 55); Acc. adfi'adat dö . . a n-imresain FB. 75; ani immä tiulchaibair imresain 89 (im- reirsi^Vy.); PI. Gen. nall oll-imresau SC. 41; Acc. imbresna coUuindi Gl. SU pugnas verborum Wb. 29^, 6.

iinl)resnaim (irab-fresnaim) II ich ividerstreite, sanlce. — Praes. Sg. 3 ar imfresna cäch fri araile denn jeder zankt mit dem andern Ml). 30«, i5; PI. 3 m im- bresnat mo gnima frim ort et mo thogaii'm meine Tliaten streiten nicht gegen meinen Bang und meine Berufung Wb. 29(1, 2; do- naib hi immafresnat Gl. zu infiti- entibus Ml. 20'^, 0. — Inf. imbre- san, imresan.

imbri brö FB. 27?

imbrim Umb-berim) I ich fiilire herum, idiomatische Wendungen: — claideb for nech Jemanden mit dem Schwerte bearbeiten, — fidchill ein Brettspiel spielen, — mel iornech Jemandem Schande anthun, mit Acc. einer Person Jemanden hintergehen {vgl. mi- imbert), mit reflexivem Pronomen spielen intr.; imrim I play upon, work upon 0'I)on. Suppl. — Praes. Sg. 3 imbe/r cöic deich ubuU öir SC. 37, 7 : imbeir . . in claideö fuirre FB. 86. — Conj. PI. 1 inn imberam lidchiir? LU.p 131^, 20. — Imperat. Sg. 2 imbir in da mer ata nessam do lutain it belaib cechtar äi ä leth führe die zwei Finger . . in deinem Munde herum Incant. SG. (Z'K 949 — T-praet. Sg. 1 immä ru bart-sa in cletin gai bolgse do leir LU. p. li^, 341 .3 conid u-imbert iuua laini Ily. 5, 64; im na hoonii imda ru bart fair »SC. 4 ui-rlchr ihmnif .spielten, aber in iinjirr.-^iiiilichcr Construction). — l'rml. PI. .'J ro imbretar ola for cend noem-Brig^e Thrce Hom. p. 58, 2 („intulerunt"). — liit. Sg. 1 ni immer acht di ginll LU. p. 130i>, 40; 2 foretamar ninmera du ivirst uns nicht hinter- gehen TBP p. 156, 5 {für nin im- bera). — Pass. Fut. Sg. 3 imher- thar fidcella dun SC. 3. — Inf. Gen. cath . . imberta claideb n-derg SC. 19; Bat. atetba a claideb do imbert inrvx SC. 5; atagamar . . in fer d'imbert a ferci iornA 36; co forgabail ceuele n-imberta gaiscid TBF. p. 148, 1; do immirt mela ocus cumachta forni FB. 41; oc imbert fidchille 61; oc immirt »^.39; Acc. gaibid , . imbert fidchille TBF. p. 140, 12.

1. imda Schulter. — Du. Dat. sciath corcorda co comrod argit co tüagmilaib öir lias a dib n-imdadaib LU. p. 1151', 10; p. 310, 41; A.CC. fithisi öir im caeh n-dual dia fult coniei dar a da imdai TB.p. 176, 23.

2. imda, imdae F. Lager, Bett, an keiner der unten stehen- den Stellen mit mm geschrieben; iomdha a couch, bed Ö'R. — Sg. Nom. rig-imdse FB. 2; imdui 55; j). 309, 35; Gen. ben imtha Gl. zu pellex SG. 68^; fö chomardus im- dai Concliobair FB. 3; na imdai SC. 10; imdcät FB. 25; na himda SC. 24; inna imda FB. 21 (imdai- ge Eg.) Dat. issind imdäi SC. 30; i n-imdai CC. 6 LU.: assa imdai FB. 3; assa imdui 16; assind im- däi Sc3L 10: FB. 55; assa imd» 2i. 311, 37; nas a imdaid FB. 3; Acc. immön n-imdai sin p. 310, 3; PI. Nom. imdada FB. 2; 55; nöi n-imda p)- ^^09, 32; Gen. coica im- dad ScM. 5; SC. 16: Dat. üas imdadaib in tige FB. 2; Du. Nom. da imdai dec ibid. p. 310. 2.

iiiidis SP. II 10?

1. inim, für älteres imb, N. Butter; im butyrum Ir. Gl. 784. — Sg. Nom. in t-imm j). 40, 38; Gen. ar chend imbi Gl. zu Hy. 5, 25; [ 618 ]in meit u-immo sea }ß. 40, 3»; du chunchid grotha ocus imme Three Hom. p. 10. 4; Dat. do immim ibid. 23; i'7; forsin immum ibid. 15; J^cc. dobera . . imm iud ibid. 31.

2. imm, /"«r älteres imb, Praep. mit Äccusatii:, um, um-herum; imm, m rfcr Compositlon bisiceücn imme, circiim, circa Z^. 654; im, uim, um ahont O'Don. Gr. p. 309; daneben eine vollere Form immu Tir. 14 ümmu a n-eclis'), immö LU. p. 24t, 4 (immö bar sröna ocus immö bar m-beolu); beivirU Aspiration: im chomdimmus FJB. 42; im chomuaill 56; im Choincu- lainn 64; im thir CG. 2; im thüas- lucud FB. 27; im seirc Hy. 5, 21. — Mit detn Artikel [rgl. die vollere Form immu, immö): immon u-öenfcr FB. 15; 70; immön u-imdai^x 310, 3; imöu rigraid 44; immön sliiag SC. 35; imman coin Sc3I. 21, 39 (immon Eg., uman 31.); N. immä curadmir FB. 42 ; 56 ; imöu curadmir 78 ; 41 ; immän rigthech 25; PI. im na heönu SC. 4. — 3Iit Pron. personale: 1. Sg. immum Hij. 6, lo; immum-sa FB. 24; ScM. 11; 20; 'Pl. immun tisat Hy. 1, s {oder Verb, compos.?), Gl. i tisat immund ; immoud FB. 52 ; p. 132, 0; 2. Sg. iramut Hy. 2, 52; •^ FB. 19; 61;"immat Lfi 4, 13; c^. Stj. M. und N. imhi'Tly. 2, 31; FB." 4; 7; 22; 45; 51; 87; 91; 93; SC. 10; p. 131, 17; p. 21, 2; immi iZy. 2, 36; FJ?. 12; 27; 37; 56; 61; 67; p. 131, ig; imme Hy. 1, 49; FA. 10; F. impe Hy. 1, 5; 5, 3S; •?^ FB. 2; 55; SC. 8; J^.^ 5j jJ. 130, 23; impi FB. 63; jj. 131, 19; immj)! ^ TF. 3 F/5f.; 15 F(/.; i'/. impu Xff. 8; FA. 4; 6; 25; 26; 27; 28 i^immpu, öfter in LBr.). — 3Iit Pron. pos- sessivum: 1. Sg. immom bragit TE. 10, 6; 3. Sg. imma chend FB. 45; immä rig 7; mit Apoco- pe: mä (für immä) chossa FB. 37; F. immä brägit FB. 86; imma / rusccuib TE. 4 Fg.: imö pecdaib -^ FA. 28; JV. imma tcch-som Jjff lg. — Jfö Pron. relativ um: imom- bethe Fi». 61 ; immba m-bi s. unter imbas forosnai; immo n-iada SP. IV 1; immä tullatär FB. 56: immä tu 94; imma torchratar Oss. I 13; mit Apocope: mä {für immä) tud- chatar 76: imma curaid cossenait Lg 4

Gebr a u ch,l) w m , u m -her 11 m , räumlich: nem im grein SP. IV 3: ro bätär mathi Ulad im Choncho- bur CC. 1; FB. 4; 12; 42; 44: 55; 56; 74; Findabair ocus cöeca ingen impi 63: cen Ultu imbi 22: cia no betis . . immond FB. 52; Ulaid im gnüis Coachobair La. IS.si : CO ro lam cor imön slüag SG. 3o; Lg. 12: FB. 25; co tarat a di laim imma brägit FB. 31; 45; 61; 86; banna fola im bun cacha tinna 27: arit odor immi 37; 45; 51; 91; SC. 8 ; rebthair a etach immi FB. (37; ro beged immum-sa ScM. 11; con- rotachtä . . da imdai dec . . impe FB. 2; 55; thucusa tri läichcind üait im chend do chetmic Sc3I. 12 ; imön peist immä cuaii'd um das Thier hemm FB. 86 ; 87 ; p. 310, 3 ; immi im cuairt Sc3I. 17; dolleici a cend immon cloicli La 1 9 ; co n-ecmaing a tul immon n-all FB. 70: aigthe carat im flcid bei einem Feste ScM. 5; in dias do gabäil immon n-öenfer da.ss die zwei über den einen 3Iann herfallen FB. 15; ro riastrad immi FB. 27 ; lasin siabrad ro siabrad immi FB. 88; 61: siar- thar . . im Choinculainn 67 ; auch zeitlich: um sliamhain at AUhal- lowtide O'Don. Gr. p. 309; immon samain SC. 12; imman aidchi p. 311, 28. —

2) mehr oder -weniger ühertragen, hei irgend welcher Bemi'ihnng um Jemand oder Etwas, in Bezug auf, ^im- willen, ivegen: impidi ..im tliüaslucud na ccsta FB. 27; d'ctergleod a cesta . . immä curad- mir 42 ; comarli . . im comuaill . . in trir curad sin ibid. comarle . . im reir na curad FB. 79 ; mian . . imm salond p. 43, 13; TE. 5 Eg. im- tholtanaig . . im na heönu SG. 4: immum-sa ochsatar FB. 24: aiii imo m-bethe worum ihr hcinühl seid, worauf es euch ankommt FB. 61; in ceist immä tu 93; mu [ 619 ]menma . . im saiiichcirdd (S7'. II 2; fochcrd 1110 cheill iuim dningu ^ L{i. 17, 51? aiiimuinliech dorat im Loegaire FB. 10; 18; 19; tabair I brec im nach n-ailc. FB. Gl; p. •^ 132, 9; imcliosnam im Fcrgus Lg. 14; ; do immirt mela . . immon curadmir FB. 41; nech 110 choraollad fir fer frim imbi 98; imcosuam . . imön i ^ cuvadmir 78; Lg. 4. 12 ; üarcraidech j im chardiu SC. 26 ; batar sonairte ^ . . im cac/t n-imguin Lrf. 12: ar ci'a nos baigea . . im gnim SC. 40; a Vf chocert immi La. 61 ba hoen im Cr ist CO n-gaba Hy. 5, 14; tibit . . gäir . . büada im Choluculaiiin FB. 64; um-iüillen, loecjen: tibit.. im sodain sie lachten darüber FB. | 04; 65; in caingin immä tullatär [ um dessen ivillen sie gekommen waren FB. 56; 75; 76; 89; techt_ immi FB. 16; tuccath imom thirfochrig i TE. 10, iü; ar däig na ro marlitais ^ impi ■iJiretwefjen L(j. 11; biaid olc impe ibid. 5; saTiiguT* Conchobair impu 16; no särgiud en aith im og Oss. 1 12 ; CO ro lathea är fer n-Erenn impi ScM. 5; 3, 16 ; im dagin na 1 >f-ingine des Mädchens wegen Lg. 11; sudigid ochtitr claidbech im Di im dul dö asin tig darum dass er aus dem »Hause geht FB. 7; SC. 4.

imm- in der Composition bezeich- net um -her um {auch zum Aus- druck des Intensiven vertcendet) oder eine Wechselseitigkeit der Handlung; ist bistveilen doppelt gesetzt: imma immgaib vitat SG. 59a {Z- 430).

inima- {mit Fron, infix.) s. unter iinm- tmd unter e S. 515, Col. 1.

imm-accaldaim, -accaillim III icli unterrede viich. — I'raes. PI. .3 immiis acaldat Gl. zu se ad- loquimtur 311. 62 r; immos n-acail- Ict iarum Ailill ocus Medb TBF. p. 144, 28.

imm-accaldam, -accallam -F. Gespräch, Unterredung; is ctarru biid immacaldaim Gl. zu a quibus profcrtur et ad quos dirigi- tur loquella SG. 2m^ (Z^ 876). — Sg. Gen. dothaet Froech cuccu issa tech u-immacaldmae TBF.p.'i,i.i iar closiu imacallma na m-l)an FB. 25; Dat. ina n-imacallaiin FB. 7; Acc. co ci'iala . . imacallaim n-adamraigthe FA. 2; dcnaid imm- acallaim FB. 6; tiagait . . i n- imacallaim 7.

imm-aociu, -aicciu III ich be- sehe mir, betrachte, sehe zu. — Praes. PI. 3 immaiccet FA. 5, imanaicct LBr. — Conj. PI. 3 „imman aiccet in t-slüaig dol)er- thar", ol Ailill, „dia tuca tinnscra amail asberthar" TBF. p. 144, 20. — Perf. Sg. 3 isnaib dulib dofor- sat ocus imman accai Gl. zu in bis quae ipse considerat 311. 17, <;; imman faco p. 140, 21. — Part. nee. is imcasti Gl. zu consideranda 311. 18(1, 22. — Inf. immcaisiu.

immacli Adv. hinaus {Acc. von mag Ebene, das Freie, und Praep. i n-) ; lotar . . immach sie gingen hinaus £<y. 10; 9; ScM. 5; 18; 19; ^-^ p. 144, 8; SC. 17; 33. 26; FB. 17; 18; 19; 21; 54 u. ö.; do tabairt doib immach ihnen herauszugeben TE. 20; do teirged . . immach SC. 5; asa cind immach aus seinem Kopfe heraus Gl. zu Oss. III 6 (,amach Ed.); TE. 4 Eg.; dar frajch immach über der Heide dr aussen SC. 45, u; osin immach von da fort, fortan p. 41, 2; FA. 82; ba cara do Pa- iraicc he osein immach Hij. 2 Praef. {„from that time forivard") später amach, „out of" O'Don. Gr. p. 263.

immact Gl. zu, jecit LArdm. 183, a. 1 {Ir. Gl. p. 166

iiiiniad s. iiubed.

immada, cor immada verlie- ren, mit einem Verbum des Gehens {z. B. dechad) verloren gehen m'anim ui dig immada {reimt auf Cille dara) „that my soul come not to ruin" Hy. 5, 96, imoda Fr.; as- ber is cor ro dalläus immudu [sie), „that I put it astray" TBF. p. 144, 13 [Eein.^ p. 59). — Vgl. mudu.

imin-adall Heise, Reisen. — Sg. Nom. ni maith imadall in dom- uaich TB. p. 176, 13; Acc. amra sin a ben . . na dernais imadall in domuaich dar ar u-urgairi ibid. p. 180, 11.

[ 620 ]iiimisi litir, nimafitir tloib sie tvussten Nichts von einander p. 17, 22 {tvnpersönlicli, mit Pron. in- fixum, s. 6 S. rü5, Col 1).

iiuiiia foacht de FB. 40 er wurde von ihm gefragt? Füaratar insi nir bu chian iar sin ocus mulend mär grainne iudi, ocus miüleöir mär brüichneeh grainne and. Imma fo- j acht du cia mulend so LU.p. 24», le. I — Vgl. iar-faigim.

inim-ägrim ich treibe umher, fahre, mit reflexivem Pron. in fix. ich treibe mich umher, fahre I umher. — Praes. Sg. 3 imma äig FB. 5U: p. 310, 25; PI. 3 imid ägat i. imainet O'Dav. p. 100. — Conj. Sg. 3 ma imaga taga O'Dar. p. 49 agh? PI. 3 connämusnägat für conna immus n-ägat ve se cir- cumagant FB. 84 {vgl. jedoch S. 309). — Vgl. imm-äin.

immaig' Ädv. draussen {Dat. von mag mit der Praep. i n-); for snectu immaig draussen auf dem ^ 71 Schnee Lg. 7 ; 9 : cossin tech fil fri dün immuich au.sserhalh der Burg TE. 11 Eg. später amaigh, amuigh, „without, outside" O'Don. , Gr. p. 263. ;

inimain s. ymmou.

imm-äin Treiben, Fahren; imäin coitechta fair driving O'Don. Suppl. coitechta; imain amach ! O'Dav. p. AM agh; iomain a drove, 1 floclc O'R. — Acc. foremdid immäin a bö a oeuur Three Hom. p. 78, 19. — Vgl. iram-ägim.

immslinim ich treibe; imaiuim / drive, toss, compel O'R. — Praes. ; PI. 3 imainet Gl. zu imid ägat O'Dav. p. 100.

imm-aireim {für air-ieim) I ich treffe zusammen, dann über- einkommen, zutreffen, passen, stimmen. — Praes. Sg. 3 imme airic convenit Ml. 74^; comma airic {für CO imma airic) Gl. zu conve- niat Ml. 53r {Goid.'^ p. 24); PI. 3 immaircet Gl. zu conveniunt Ml. 17b, 2ü-, immind aircet Gl. zu sibi competere Ml. 25c, 15 {mit Pron. rel. und pers.). — Perf. Sg. 3 im- man aruic do-som frisin LiathMacha er gericth mit dem L. M. zusammen {im Irischen unpersönlich, vgl unter ^, S. 515, 1) FB. 31, immcomrainic Eg. PI. 3 ma immid arnactar Gl. zu si ergo isla dicta personae ejus proprie convenerunt Ml. 17b, n,. — Part, immaircide conveniens Z'^. 876; neph-immaircide incon- veniens Ml. 17^, g. — Inf. imm- airec. — Vgl. imm-chomaircim, imm-ricim.

immaire Furche, ein Flü- chenmass; indra i. imaire ,,a fur- rotc" Three Ir. Gl. p. 166 (iumaire O'Dav. p. 97); iomaire a ridge O'B. — PI. Acc. roptar imda doine i n-hErinn in tan sein ocus rob e a n-immad cona roichtis acht tri nöi immaire do cech fir i u-hErinn, i. a n(M do möin ocus a nöi do min ocus a nöi do chaill Hy. 1 Praef. ond lö ro gabusa crabud nocho deochadusa dar secht u-immaire cen mo mf»main i n-Dia Hy. 4 Pruef.

imm-airece Zu s a m menstoss, Angriff, Inf zu imm-aircim; im- airec („a battle") Gl. zu maidinn Corm. Transl. p. 120. — Sg. Nom. brister immairecc fair-som et mai- ded fair Hb läse dombeir Dia co- brith n-occo fiat Impetus in eutn et clades ei afferatur a vobis Deo auxilium ferente hac in re {anders, aber nicht ganz correct Z'^. 472), Gl. zu deus pacis conterat satanam sub pedibus vestris velociterTFft. 7«; Gen. maidm n-imairic der Ausbruch eines Angriffs, s. tmter fiann; dlüs n-imairic On the Mann. III p. 448.

imm-allad, Sg. Acc. fri imallad FB. 53 Eg. PI. Acc. fri immalldu ibid. LU.'?

immalle Adr. zusammen, zu- gleich; immalle, immallei una, simul Z^. 613; batar Ulaid immalle friu zusammen mit ihnen p. 17, is; p. 48, 25; oc imdecht imalle re chommilethaib SMart. 12; atat tri coecait . . do mnaib . . acum i n-ddn immalle SC. 44, 11 ; bennacht Erigte ocus De fordon rabat immalle Hy. 5, 104; immaille Gl. zu Hy. 2, 66. — Vgl. malle.

[ 621 ]imm-amnas sehr r((uh, hart; PI. Gen. cath n-imriml n-inula u-imamnas SC. 1!).

immauetai- invicem, int er se Z^. G14; i. etiuTii O'JJuv. p. lUÜ; mit Apoco2)e manetar Wb. Sld, i.

iiiiiu-äniiu delego. — Fraen. sec. Sy. 3 co immänad ut deleqaret Cr. 39d (Z^ 71i)). — Fraet. S(j. 3 immeräiii deleyuvü Cr. BÖ*! lyZ-. 87Gi; immnini Erneiie do Cummin . . Tir Gimm« Tir. 5 {„ussigned) Fl. 3 inimraiisat ibid. — Vgl. timne.

im-inarbad sich gegenseitig tödten. — Praes. Conj. Sg. 3 comnuiromarba cäch dib a cheli FB. G [für CO n-immä ro marba). — Fut. Sg. 3 unpersönlich commä- muirfe döib ibid., vgl. e S. 515, Col. 1.

iuimar Adr. wie, gleichioie, eine ähnliche Bildung ivie immalle; lond immar leo Oss. I s; III lo Gl. zu mar; co n-aiced immar ita in tech . . atchonuarc-sa dass er sähe, wie es ist, das Haus, das ich gesehen habe SC. 33, 34. Vgl. mar.

imm-arbäg' 'F. wetteiferndes Rühmen, Wettstreit, vgl. irbäg qloriatio Z^. 494. — Sg. Nom. ind imarbaid FB. 29 Eg.; Dat. oc imarbaig tter a feraib ocus siat fesui FB. 29 (indem sie wetteifernd sowohl sich selbst als auch ihre Männer rühmten); Acc. im imar- baig na m-ban FB. 42; gabais cäch dib immarbaig ammuin a cell im gabail na n-en (S'C. 4; PI. Nom. immarbaga müra ocus comrama AC. p. Go7, 2 {„great coiitentions)-, imorbäga LU. p. 19, 9.

imm-arl)e „falsehood" Ihree Hom. Index; nad ebeVai immarbe Three Hom. p. 40, 5; clii cen imarba „fame witliout deceit" Fei. p. CI.

imm-arl)os s. imm-ormus.

1. imin-archor, immorchor, Inf zu imm-archuirim; däig är bith bätür teüra büada aradnacbta for inn araid in lä sin i. leim dar boilg ocus foscul n-dirich ocus imorchor n-delind LU. p. 79«, iu, vgl. unter deled: Dat. do immarcbor cbore Wb. b'>- [ad tractandam pucem I Z*. 881 vgl. imm-chuirim; co imm- orchor ön taib co araile er warf sich von einer Seite auf die andere ScM. 3 (,00 für oco); Acc. frissind imorchor n-i sin soviel als engl, „on this errand" p. 145, 9?

2. imm-archor,, errzn//, stray- ing" Three Hom. Inde.v; iomar- chur i. mearughadh 0' CL: imorcwr i. lireg O'Dav. p. 97.

imm-arcliiiirim III ich trage; imarcuirim Gl. zu j)orto Corm. Transl. p. 24. — Praes. PI. 3 co- nocbat no imarchurit Gl. zu inve- hiint LHy. fo. 12» („they uplift or they carry" Goid:^ p. 69). — Pass. Praes. Sg. 3 co rum imarchoirther „that I may be borne". Gl. zu ad alta evolare valeam Gild. Lor. Gl. 2G8. — Vgl. imm-chuirim.

immarchuirthide Trüger Lat. Hy. X Pref iGoid.-' p. IUI).

imm-argal F. lis Z'^. 87G; de- baid no imargal Gl. zu lis Corm. p. 2G leasmac. — Sg. Dat. i n- immargail Gl. zu in Ute Ml. 16^, s.

immargo, imargo falsehood Fei. p.CKYll.

imm-ai'Iastar, unpersönlich mit Pron. infixum [s. e »S'. 515, Col. 1): ni boi duine isin tigh, niman arla- star doib sie spi'achen nicht mit einander TB. p. 178, 12 {„nor were they interrupted" O'Looney), vgl. arlasar.

iium-arslaide F. mutuus fu- ror Z'^. 881, s. unter imm-thüarcou.

immärulaid, nimärulaid FB. 71, schwerlich zu imm-lai, etwa zu as- roilli y

imm-ascuam Sichbegegnen; Praes. PI. 3 imraus ascnat Gl zu obuiavenmt sibi South. öO^ (Goid.'^ 2). 60). immasech abtvechselnd; in iurns Corm Transl. p. 41 [}>); cech- tar de immasech cucai . . dia bualad SC. 8.

immasleig:, in der Aufzählung der cless Cuchulinn's: (beim co fomus,) immasleig cachlabert immin n-araid gabäil na n-esse biid uas aib ucus anälaib LU. p. 113, 30, „in respect to the churioteer, the holding [ 622 ]of fJie reins confonndti all Rpcech: Jic ix (iliorr cr(ipoyitllo)is kikI hrea- ihitHjfi" (i) (yjJ. Croive Sicib. (Jone, p. y79; immelig loa usci FB. 25, immasleg -EV/.'?

imiiin tarla, immo tarla . . düib {unpersönlich, s. 6 S. 515, Col. 1) es kam ihnen dahin, dass . . ScM. 8 ; matarla dö icas ihm. toiderfahren war TE. 12 Eg.

imma tarraid , imma tarraid . . di'in inti ( iniprrf^övlich, s. S. 515, Col. 1) wir trafrii /^^s• ,lort (^) ScM. 9; 14.

imiii:i torclioiiilod, nimatorchom- lod-sa üeid diiih FB. 26?

iiiinii'i tu FB. 93 s. imm mit Fron. rel. und tau.

immcaisiu (für imm-accaisiu) F. 1) Ansehen, Inf. zu imm-acciii, 2) Au (je? immcaisiu Gl. zu sp)eci- men SG. 54a (Z' 876). — Sg. Nom. CO m-bo fodirc dö-som im- cissiw [sie) in tige FB. 3; Dat. dia imcaisiu ilin anzusehen, zu be- obachten TE. S LU.; Du. Gen. cechtar a dimcaisen [für da im- caiseu) jedes seiner zwei Augen p. 310, 35, dafür a da imlisen i^jB.51.

imin-chäiiiind, imchäinti et a- j thissi Gl. zu conflictiones ho- j minum M^b. 29", lo. 1

iinin-eliar s-. iinm-chor.

iiiim-chellachti'^. Umstricku ng? vgl. timmchell; Acc. fri himcellacht n-idlachta Hy. 7, n; („against craft of idolatry").

imm-cheiida dopp elköpfig ; anceps Z'^. 870. — Du. Acc. la da natraig imchenna SC. 34, 4.

imm-chinim {vgl. ceimm) N. Um - hergehen. Entfliehen, Umgeh- en; Inf. zu imm-chingim; i. elodli O'Dav. Gl. p.98; abseonding O'Don. Suppl. — Nom. oder Acc. „ni ro- lamarson" or si „imchim do breithri- siu TB. p. 180, 15 {dein Wort zu umgehen); Acc. is ard cech recht CO himchim SC. 45, 22. — Davon imcheimnighim I icalk round O'R.

imin-chlüud inversio SG. 31 L' {Z- 870).

iiHin-choeinrai^, is iaruni cona- crad Fräecb issa tech inimacallamao ocus imchoemras du cid dod 11-uccai „and it is asked of him" TBF. p. 142, 27, vgl. iomchaomliras a question O'B.?

imm-choin-aircim I ich treffe zusammen mit Jemand, dann übereinkommen, stimmen, vgl. imm-aircim. — Perf Sg. 3 imma- comarnaic dö ocus don scäl sie wurden handgemein FB. 39; 40; imacomraim'c ibid. 38 Eg.; imm- comraiuicc do-sum frisin Liath Moca 31 Eg., imma comarnic . . döib de- baid do denam . . doridisi sie kamen überein FB. 33.

imm-chomavo Fr agc. Fr ag e n ; im-chomarc interrogatio Z'^. 882. — Sg. Nom. berir do imchomarc uaidib Gl. zu saliitaiit te qui meciim sunt omnes Wb. 31", 19 [Z~. 032); Gen. tuasolcud ind imchomairc re- sponsio interrogationis SG. 157'^.

imm-chomarcim I ich frage. — Praes. Sg. 3 dondi immed cho- mairc &'(?. 1971^; imus comarc Corm. p. 37, 20; imcomaircith scela di TE. 5 Eg. — Perf Sg. 3 Dep. imcbomarcair Cuehujaind iarom cia carnd n-gel inso tball i n-iiacbtor in t-slebe LU. p. 62a, 7; p/. 3 imcomarctär LU. p. 24», 28. — Pass. Praes. Sg. 3 do neoch im- mecbomarcar duit SG. 197"; im- chomai'car cia bu chan döib TBF. p. 138, 25. — Inf. imm-chomarc.

iinni-chommus, Acc. re imcom- mus a aradnachta LU. p. 79», 17, „for the great power of his chario- teerinc)" CB. Crowe, Siab. Concul. p. 424.

iinin-clioinrae Zu s a m m e n tref- fen. — Sg. Gen. collin n-ingen n-aurlam n-imchomraic FB. 53V Dat. inar n-imcbomruc ScM. 15.

imiii-clioiii-siiiim , zu cosnaim, imm-cbosnamV Praes. Sg. 3 Dep. imma comsiuitar döib sie geriethen in Kampf ^vidcr einander FB. 38 (^imacomrainic Kg.) ibid. 07.

inini-chomtlii'iarcon ai(f ein- ander los schlagen; Praes. Sg. 3 {unpersönlich) immacomtuairg- (loib FB. 40 Eg., vgl. S. 515, Col. 1.

1. iinin-clior Tragen, vgl. 1. imiii-arcbor. iunii-clinirim. — Acc. [ 623 ]narh (l-tiiil)liar-sa iomcliar duit fein iiii'i d'aon uiluiaoi oile „that I loill ncvcr carrif Torr. Dh. p. 60; ibid. p. 2W.

2. inun-clior gleichbedeutend mit 2. imm-ai'chor? o modon läi cu m'ma don rig {sie) i'or imitiaclior Thrcc Hoin. p. 70, L':).

imm-eliosc im Zanin Ji alten. Dat. l)ä dimchnse asrarath um im Zaum zu lialten (jritf ich an LU. p. ll' 3:5 {i-(jl. ar-riuth, ad-riuth)'?

hu.m-i^XiQH'i'AitAutlietzengegen einander; mtttual complain Fei. Index cosaite. — Sg. Acc. dogen- sa . . imcossäit na rig ocus na töi- sech FB. 6; 10; 56; ciunas doragad ai" imchossäit ]ad 8; 16; dorat imcossäit eter na mnä FB. 21; ni titir noch dib for araile a u-imcbos- sait do Bricr/nfZ ibid. 20; iar n-ar n-iiiicho,-ait do Bricn'nd! 5.

iminchossiütim ich hetze den einen gegen den andern auf; Fut. Sg. 1 imma cossaitiub-sa etcr in moc ocus a athmV FB. 6.

imm-chosiiam Wettstreit, Stre i ten um Etwas, Streben nach Etwas. — Sg. Nom. bäi . . imchosnam ^ im Fergus Lg. 14; in t-imcosnam . . imön cwradmir l^B. 78; Dat. bätär . . oc imchosnam, cia dib no obelad in mac Cü. 1 LU.; iccond imchos- nam TB. p. 178, 29; do imchosnom dal isa tech ar thiis FB. 20; oc imchosnam tcchta ar thossaig hei dem Wetteifer zuerst zu kommen ibid.: Arc.ui iiliniclinsnamlib J^^.ÖO.

doiia hiiiiinchosnib Gl. zu tu- tonibns {.,ejelids") Gild. Lor. Gl. 121.

imiii-eliubaid coneinnus; iom- chabhäidh fit, meet, proper O'R ; molad is imchnboMZ fris p. 169, 22 (rgl. dignam laudem ibid. 21).

iiniii-ehuibditis M. ,,mutual harmony", in immchuibdins fil eter na dülo Gl. zu armoniam LHij. fo. 111' Uioid.' p. 68).

iinni-chiiirim III ich trage, rgl. imm-archnirini, 1. imm-archor. — Praes. PI. :> Dep. innani pred- chite et inimoclmrctar cori ho ri- gaib Wb. 5=1 [ct traclitut )>aceiii a regihus ZK 430, 876V — Pass. Praes. sec. 3 imcluiirthe in grfanän sin lasin Mac O'c cach leth no theged p. 130, 23. — Inf. Gen. nach raibh fear a liiomcliartiia i Torr. Dh. p. 108.

iniin-eliiiniachtacli „very migh- tij- ('(»-m. p. 36, 42.

iniiii-c'huinaid, imchnmaid bid „preparing fnmh- SMart. 11.

iininda reiihlidi. :/ihlreich, von imbed; alnunhnil Conii. 7V. 95; opulentus Z~. 792. — Sg. Nom. biad glan imda FB. 53; bid imda (tinol calha?) SC. 15; is immda fis ocus eolus in choimded p. 169, 20; PI. Nom. immda FA. 33 LBr. at imdai . . ferta na hingine sin p. 41, 1,5; biat imda coicthe ili p. 131, 3g; p. 169, 29; bätar mithu- russa imda fair FB. 84; a thech- tairi ro-imdai FA. 9; Gen. cath n-imrind n-imda n-imamnas *S'6'. 19; Dat. CO n-epistlib immdaib^j. 19, 31;; ar andrib ilib imdaib SC. 40. — Adv. ind imdu Gl. zu passim Ml. 35b, 5 (2^2. (;08).

immdaig-im, Praes. PI. 3 Dep. doe|ir;uin;it i. injdaiuifir Gl. zu af- fhinnl Mi :;'.i'i. inidniurtar sön 6^/. zu rrruiu(pir aflluridiu ibid. — Inf. do immdogod forggnuso Gl. zu siqnificantiae causa SG. 216» {Z- 803).

iinm-decliad ich kam umher, durchzog, PI. 3 a n-dorönsat a läma ocus a n-imä n-dechatär a cossa LT}, p. 17;i, 20; bätar anala fer ocus ech imma n-deochatar in mag riam iliid. p. 113», 25

iiniiidecht .§. imm-thecht.

imin-dog-ail Schutz, Schützen, Inf. zu im-dichim; iradheaghail i. anacal 0'(7Z., protection O'Don. Suppl. — Sg. Nom. rop imdegail j diar curi Hy. 5, 99; Dat. läm De domm imdegail mich zu schützen Hy. 7, 32; oo; LU. p. 15", u; diar n-imdegail Hy. 1, 20; FB. 10.

imm-dell, imdell a feast Corm. Transl. p. 97; imdioU i. tleadh (rCl. — Sq. Nom. agair imdell Bricrend FB.' -.VI Eg.

iiitiii-doiiaeh, ba-sa imdenach [ 624 ]frim thäir LU. p. 114», 30, „/ tvas retributire" O'B. Crowe.

inim-rteiiom Verzierung, Ver- zieren : liiiihns Z'^. 876; imdeanamh ortuniieiitdl ivorlc, emhroidery O'Don. Sujtjil.. r(jl. unter drunech. — Sg. Nom. imdenum sula SC. o7, 12; Dat. for a imdeiiam . . cöica unga •;^ findruine Lg. 18, 23; crottbolg di chrocnib doborchon impu cona 11- imdeuam do phartaing fo a n-im- denam di or ocus arggat TBF. j). 140, 22; scian ämra . . co n-im- deiium argait ocus öir ima heim Corm. p. '60, 10; Fl. Dat. conro- tacht . . in grianan sin do imdeumaib ocus cumtaigib sainamraib FB. 8; secht lenti cona n-imdenmaib TB. p. 176, n.

iinm-derg'aim ich mache er- röthen, mache Vorwürfe; I re- prove, rehuke O'B. — Praes. PI. 3 in imdei'cfat . . uamait he „foemen shall not malce htm hlush" Lat. Hy. Pref. X. — Imperat. Sg. 2 nacham imderg FB. 35. — Inf. imdergadh to hlush O'Don. Suppl.; Gen. ilh'iag m'imdergthä SC. 45, 10 ; foccul ind imdergtha ocus aire „the tvord of reproach and Satire^' Corm. p. 44 tretbclae; Bat. i[c] glämud ocus ic immdergud m-Brigie Three Hom. p. 78, 21 {„hlaming"); do immdergud Märtain „to shame Martin" SMart. 41; Acc. cen im- dergad Gl. zu cen neim Hy. 5, 7.

imiii-deniide 3. PI. Praet. Pass. zii immdenom; cetheorochtga humaifor imdäi Ailella ocus Medba, immder- nide de chredumu uili TBF. j). IAO, i.

imm-dernuin, imdernum i. cen- gal O'Dav. p. 9Ü.

imm-dibe Abhauen, Be- schneiden, Inf. zu imm-dibnim; imdibhe to cut, to clip O'Don. Suppl. — Sg. Gen. recht n-imdibi legem cireumcisionis Wb. 20 [Z'^. 230); Dat. atconnarc Itechu . . co u-armmaib ic imdibi SC. 34, 11.

imm-dibdaim, tummis German iriund a gai issin n-abaind ocus immäudibdai dö föchetoir amaZ bid tene nod loscad LU. p. 24», 2.

imm-dibuim I abseido. — Pass. Praes. Sg. 3 imdibenar Gl. zu abs- ciditur, Caput SG. 1431^ (Z- 882).

imm-dibureud Sichschiessen, Hin- und Her-schiessen, vgl. dibairgim. — Sg. Dat. ocond im- diburcud FB. 82 (imdiubragad Eg.).

imm-dichim ich schütze, ver- theidige; nimdichim-se Gl. zu vin- dico Ml. 38*=. — Praes. Sg. 3 imdich protects O'Don. Suppl.; imüs dich FB. 22. — Inf. imm-degail.

iniin-diduad, dumm imdidnaad ,,to my consolation" Tir. 11.

imm-ditiu F. Vertheidigung, Vertheidigen. — Sg. Gen. ar f'ebas . . na imditen Lg. 8 ; Dat. d'imditin p. 328, 3.

imm-doraid Hinderniss? — Sg. Acc. ni fogaib and imdoraid FB. 47 ; 2). 310, 27.

imm-doru Griff des Schioerts. — Sg. Dat. cona imdurnd airgdidu SC. 37, 15; PI. Dat. di claidbib möraib co n-imdornaib öir ocus airgit LU. p. 23», 35.

imm-doriis the lintel ofadoor, a porch, a bade door OLi. — Sg. Nom. bale irrabi imdorus ind rigtaige FB. 88 ; tolluid Cnchtdainn CO a muint/r ocus tobert a luie frisiu comlai coHuid a chos trethe corice a glün . . . tobert C. a lue afridisi co m-böi a n-imdorus isin tenlug lo LU. p. 19», is; Acc. eter irscartad ocus imdorus FB. 1.

imm-dub ganz schwarz. — PI. Dat. ar biastaib ilardaib imdu- baib imthennaib LU. p. 15», 13.

imme, ime fence On the Mann. III Index.

imme- s. imm-.

imm-ecal sehr furchtsam,; bä- tir immecal-som {.sie) oc aicsiu ind ni sin sie fürchteten sich sehr LU. p. 23", 24.

imm-eclitar dasAeussere, En- de; i. forcend O'Dav. p. 97. — Du. Nom. a da n-imechtar FA 22.

iiumechtrach externus Z'^. 876; Compar. as imbechtrachu Gl. zu exteriore Ml. ßr.

imm-ecla F. Furcht. — Acc. tollotär ior culu önd ins! la hime- claü^. jj.23'j,34; cen imecla J^.22.

[ 625 ]iiiimedöu s. luedön. 1

iiumel s. imbel.

imiuenimediar s. imin-ruinulini.

im-mescad Aufregen, Auf- regung? — Acc. fri immcscad cöemcboecat FB. G8, 5.

imm-essorcuu sich gegensei- tig schlagen; iniesorcain mutual destructio)i Corm. Transl. p. 93 (orguin ccchtor na da lethe B.) — Freies. 8g. 3 unpersönlich imnia n-esoirc döib FB. 15 (s. «J, 8. 515, Col. 1).

imm-etiiiiu ich finde, erlan- ge? iii fil dot daidbri-siu nach immeta-sa om muntir TBF. 144, 9.

imiu-fedaim, Fl. 3 immefedat Gl. zu circumferunt Ml. 47<i.

iinm-fog'nam constructio senten- tiae, i. e. mutua servitus, Z'^. 883. j

iniin-foliig°aim {schtvanlct ztvi- sehen I und III) ich bewirke; ,,imfolung efficio" Z- 883; imfo- ilng[i] i. imnertad O'Dav. p. 97. — Fraes. Sg. 3 cid imfuilngessin Fei. p. C ii; 5 ni lugu immefolngi so- ! nartai do neuch in cotlud nicht j weniger heivirJct Kräftigung einem jeden der 8chlaf Ml. 47 r; imme- i folngi Wien. Gl. {Goid.^ p. 53); [ bes immfolgna p. 144, 23; Fl. 3 , immefohigat ibid. — Fraet. 8g. 3 is rad Dse immid forling dom-sa Wb. 21c [est gratia Dei quae id praestitit mihi Z'^. 331); immum ' forling Wb. 13^ (ZI 329); Deji. ro I imoilgestar Gl. zu aridralastar Hij. ' 5, 75. — Fass. Fraes. 8g. 3 im- i folangar öinmolad do Dia tri cho- cetal inna n-ule n-dule 311. 6r; a folad dia n-immolngaitber vox Gl. zu diffmitio a substantia sumpta SG. 3a. — Inf. Dat. do immolang fnit um eine Länge zu betvirken SG. 3I'. .

imm-forcraid, s. unter erail, vgl. ,,iomforcradb derout, defeat" O'E.

iinm-forlaun, iomforlann over- whelming (fDon. Suppl.

imin-i'ormat Ne i d, Eife r su e h t. — Sg. Gen. idu eöid ociis imform- muit TE. 7 E(/.

iiiiiu-l'oiTau Streit, Streiten; batllc, trouble ofmindO'B.] vgl. iom- orran.

imiii-frecre Entsprechen. — Sg. Nooi. imrecra sillab „a corre- ^pondence of si/llahles" Lat. Hy. X l'rrf ; ibid. VÜ Fref.

iiiuu>i>-al)im I ich toeiche aus, meide. — Fraet. Sg. 3 ro imgaib . . demun mera Mürtain SMart. 30. — Fass. Fraes. Fl. 3 _ imgaibtir athai ocus ergala r^m fiiath ocus rem erud LU. p. 1231', 13. — Inf. imgabäal vitare, vitutio Z'^. 769; a imgabäil dö dass er ihm auswich FB. 11; Dat. Conall dia imgabäil ön mud cbetua ibid.; ni oc a im- gabäil sin . . atusa 94 ; Acc. ni chum- gat a n-imgabail FA. 26. — Mit Doppelsetzung der Präposition imm-imgabaim vito SG.50^ (Z'^.884).

imm-gait Abnehmen, Aus- ziehen; imgbait a iallacrand de SMart. 11 {„pulling off").

imm-g-eir sehr scharf L U.p. 79, 11.

iinm-gere grosse Schärfe, ar athi ocus aittnidecbt ocus imgeri Lü. p. 79, 13.

inim-g'laice Handvoll; imglaic i. lan ,duirn, ut est da imglaice do laim fir thoimsigbi techta do las lubbubuirt O'Dav. p. 99, vgl. On fhe ]I(inn. III Index.

imm-gniim, Fraes. Fl. 3 ocus musgniit taball filidh de Ms. Mut. p. 473, 39 [sie machen sich).

imm-g-ouim I ich veriounde, tödte, strafe. — Fraes. Sg. 3 imgoin FB. 22. — Unpersönlich nammon gonad d'Ultaib X< /. 10? ^ imm-g'uiu Fe r 10 unde n,~"' Töd- ten, Strafen, Inf . zu imra-gonim; iomgbuin to punish O'Don. Suppl. — Sg. Nom. a n-imguin La 13;. ^ Dat. do anad dind imguiu SC. 36; Acc. batar sonairte-seom im euch n-imguin -L/y. 12.

iuimirgre, immiree F. [für imm- eirgeV) Umherziehen, Reisen, Beise, Zug, vgl. imircim I remo- ve, depart (JR. — Sg. Nom. ro pa mor in imirghe TE. 10, is? Nom. Gen. und Dat. „Randtar in dünad sund," or Mcdb, ,,ni riic[ 626 ]faider ind imirgi se for öen chöi; tiat Ailill la leith na immlrgi ior Midlüachne, ragmaiue ocns Fergus ior Beruas n-Ularf". „Ni segda" or Fergus „iir leth don roacht dind imirgi." LU. p. 65i>, ac; Dat. dia tallta de in cheirt combrecc boi uime ni bu decmaing ditecht for imirce a seuur mina fuirmithea ciocb furri Corm. p. 36, 39 {so voll von Ungeziefer waren die Lumpen). — Hierher tvohl auch Imirche Cia- räin, als Titel einer Schrift, s. unter 1. gress.

immiteclit SC. 45, 4 zu immotacht ?

iuim-ithe sich cjegenseitig fressen, Dat. ic imletrad ocus ic imithi LU. Nenn. 1.

iium-laat, imlaat nöi cairptiu (-'C. 1 LU., eine schlechte Jjesart für das innlit der andern Version?

inim-Iai er geht fort, macht sich davon, begeht, beschrei- tet; mus lai Garman le mind n-oir „G. goes off with the diadem of gold" FG. p. 28, 13; iarum mus la budhes in fer cedna co hairm a m-bi an ingen Ms. Mut. p. 473, 24. j — Conj. PI. 3 commosralat, für co j n-immosralat, so sollen sie sich da- von machen FB. 84. — Praet. Sg. 3 imrulaith FB. 43; PI. 3 ni con imruldatar cosa deine riam lär srotha lordäneiu Tur. Gl. 65 {„passed not" Stokes, non circnmierunt Z'^. 457). — Vgl. con-bualai, es-comlai. j

iinm-lslu vollständig; füll, complete, entire O'B.

imm-lebor sehr lang; imlebor Gl. zu intonso capillo SG. 159^ {Z'^. 876); rose imlebur ina chind Corm. p. 38, 5 ; Gen. hinair imlibair LHy. fo. 6'* [„of a very long tu- nic" Goid.^ p. 05).

immlecau Nabel; imlicen Corm. Tr. p. 167 umdaim, on imlecan ihid. p. 93 imbliu, Gl. zu ab umbilico. Vgl. imbliu.

imm-lesen, -lisen, Gen. Sg. und Du. von einem Worte für Äuge, mac imleseii {später imresan) Pu- pille; is he tene na süla in mac imlesen SC. 17; mac imresan pu- pille Ir. Gl. 80; ar bätär secht mute imlesain {sie) ina rigrosc i. a cethair isindala süil ocus a tri hi- sin t-suil aile do LU. p. 121b, 25; incorrect: doua macxi immlesaib pupiUls Gild. Lor. Gl. 118; for lär a da imlisen FB. 51 {vgl. for lär cechtar a dimcaiseu j5. 310, 34).

imin-letrad sich gegenseitig zerfleischen, Dat. ic imletrad ocus ic imithi LU. Nenn. 1.

imm-liug-, imusling in tabold for araile dib ,,t]ie one tablet of them sprang upon the other" Ms. Mat. p. 474, 3.

imm-lol)oi' s. ind-lobor.

imiu-lod, PI. 3 it e immolotar immua u-eclis sie gingen um ihre Kirche herum Tir. 14.

imm-lomm ganz bloss, baar, do mes ilarda imlum SC. 33, 20 {oh)ie Schale?)

imm-loiiimad bloss m n che n , ablcr atzen? Gen. nip-sa chaü-sa imlomtha fuidell, ba-sa chaü-sa tairtbe buden LU. p. 114a. 05.

imm-lot Schaden, Beschä- digung. — Sg. Acc. ni öl imlot n-einig dait-so TE. 14 Fg.

imm-lüad Beioegung, Beioe- gen, Umherfahren, Treiben. — Dat. dun t-imluad Gl. zu im- pietas enim ad agitationem men- tis pertinet Ml. 15», 17; do imluad ar mesi FB. 35; uair nocon set choss no imluad cnirp chomfoc- siges nech do Dia Three Hom. p. 94, 2i; goethoc a n-imluad SMart.2^.

iinm-lüadim III < ?) exagito,jac- to. — Pracs. Sg. 3 coerchlöi no imluadi Gl. zu exagitat Ml. d'd'^, ig. — Praes. sec. Sg. 3 imluadad Gl. zu haec . . superbiae j)lena jactabat Ml. 33b, 25. — Fut. Sg. 1 imluadfe Gl. zu luathfe molthu Hy. 6, n.

imin-marlbad s. im-marlbad.

iiuiu-iiair sehr schaamhaft, sehr bescheiden. — Sg. Nom. Lg^. 17, 38.

imm-uaiscet , cur imnaisced a- mail feithlinn im urslait „tliey be- came united the same as woodbine around a twig Ms. Mat. x>. 474, 4.

imm-uaisse für imm-suaisse? Du. Nom. da n-all . .imnaissi FB. 4^}. [ 627 ]„pliant" SiiUiran, „eni^vinhuf j Crour. Vgl. imneis a fcttering or . hindinq toqetlier, imnisim I yolce, He crii.

iinm-iiiire F. Seliaamhaftig- keit, Schüchternheit. — Sg. Nom. ro gab tra imndri essium co 1-0 fliemid in sahn Three Hom. x». 102, IG („Ikishfiilncss").

imm-uig-e Waschen; imnige a i chos SMart. 14.

iinm-uocht nackt, imnocht Sc3L 22, 1?

immo Nehenforin der Präp. iram.

imiiion, iiinuon die Praep. imm mit dem Artikel.

immorliiVg-, iininorclior s. imm- arlbÄg-, imm-archor. 1

immorlnis M. Vergehen, Sün- de ; in t-immarmas, immormus scaw- j dalum Z 238. — Sg. Nom. äit i inna bi bäs iiö peccad na imorbus ; EC. 1 ; Gen. temel imorbais Xdaim ' p. 133, 12; Äcc. Sil n-Adaim cen imarbos SC. 34, 9 (amarbos H.). immorraii Streit, Streiten; iomorrän comparison O'B.; vgl. imm-foiTan. — Sg. Novi. coiscter ind imorran FB. 32 Eg.; imorrain j ind läith gaile LU. p. 122», 30 [s. unter dresacht).

iinniorro Conj. aber; autem, vero Z^. 702; iomurro hut, moreo- ver O'R.; ist in den 3Iss. stets ab- gekürzt im geschrieben.

immotacht F. Nutzen, Ge- hrauch. — Sg. Nom. amal rum- böi neph-imotacht doib-soni tre amairis atä iraotaclit dun-ni tri liiris Wb. 33"; Acc. tresin n-immo- tacdain fx-ecndairc Gl. zu et prima quidem et secunda verbortim per- sonae fmitae sunt, praesentes enim demonstrantur SG. 161^ (Z'^ 883).

imm-riidim III ich überlege, denke, überdenke, behandele; Gl. zu tracto Z'^. 435. — Praes. ; Sg. 1 conid de imrordaim-se FB. 68, 30, vgl. conid de imrolaim-sc ibid. 71;' .3 immid rädi Wh. 8": immö radi iuna menmain . . alleim er überlegt sich in seinem Sinne 1 den Sprung FB. 88. — Conj. Sg. 3 immim rorda Hy. 7, 58. — Praes. sec. Sg. 3 co ro hinaraidcd s. ^mter fromad. — S-praet. Sg. 1 imrordus in rigraid Fil. Prol. 21; 3 ro im- räid . . inna mennmin düs FB. 8; inimaroraid fria muutir am' sin TBE. p. 136, 10; PI. 3 amal im- mind rditset tvie sie so über ihn verhandelten, sprachen Tir. 11 {mit Pron. rcl. -an- und Pron. pers. -d-). — Inf. imm-rädnd.

imm-rädud 31. Ueberlegung, N ach denken, Inf. zu imm-rädim; imbrädud cogitutio Z'^. 876. — Sg. Nom. ro gle . . a imrädud ocus a scrütan FB. 8; PI. Dat. ro ansät . . dia n-imratib ocus dia radsechaib FB. 72; oc naimratib se 88; Acc. isna imratiu 311. 15», 2.

imm-raichue Irrthum; iom- raichne error, mistake 0' Don .Suppl. — Acc. anathgnas no immraichni p. 144, 23.

imm-räim ich rudere, schif- fe, fahre umher. — Perf. Sg. 1 m'oenuran iraromra rö, ro snö farrci garba glend LU. p. 40», 23 {AE.); 3 immrera Gl. zu solverat SG. 62^ (i. e. profectus sum Z'^. 448); conid ethair immarä LU. p. 40», 10 [AE.). — Praet. Sg. 1 immimrous SC. 38, 7 (imamrous II.) iarsin imniörousa giar {für ciar?) ba gcäbud grindiZJ. p. 114^, 28 ; PI. 3 imraset iarsin conos tarla immuir ba cosmail fri glain n- glais ihid. p. 26», 6. — Inf. immram.

imm-i"am Umherschiffen, Fahrt; iomram roiving, sailing O'B.; Immram curaig Mailduiu Titel einer Sage LU. p. 22», 31; s. unter coblath.

imm-ratiu, imratiu FB. 47, vgl. raiti?

imm-rcthiiu I ich n^mlaufe, laufe umher. — Praes. sec. Sg. 3 imretlied imma cuairt amail licc mnilind s. unter dirgiud cretti: PI. 3 imreithitis na delba sin iarum inna firu inimecuaird TBE. p. 140, 20. — Inf. immrimm.

imm-rodiiu, -riadaim I ich fah- re {mit dem Wagen) umher, vor- loärts, fort, ich treibe umher. — Praes. Sg. 3 imreid FB. 36 ; roni foruca lat chretmecho is tir imma [ 628 ]reid {Christus) LU. p. 115», 28. — Praes. sec. Sg. 1 imreidind-sea ang- graige LU. p. 114», le; inimä re- (liiul-sea märgraige ihid. 37 {„I used to Juint" Croive).

iinm-ric es widerfährt, ge- ftchieht, accidit; Fut. Sg. 3 cin- dus imond ricfa son ,,hoio shaU this huppen to us" Cor in. p. XXXVII.

imm-rig-ne F. „hesita t ion"Bev. Celt. II p. 382.

immi-imm N. Umherlaufen, Umherfahren, Inf. zu imm-re- thim; i. im-reim i. reimm in eich ocus reimm in duine Corm. p. 24 (vgl. di-rimm), „rtding" Transl. p. 93; PI. Äcc. for ar u-imrimmend Gl. SU for ar n-imtechta iC/. p. 15», 6.

imm-riml „spear"(?) SC. 19.

imm-röl Ueherfluss, Fülle. — Acc. ibid imröl di siiidiu Wh. 22c {imbibite ahundantiamhujnsZ'^. 444).

imm-rolaim ich überlege, denke? imrola i. imradh O'Dav. p. 100; couid de iiiirolaim-se FB. 71, ?•(//. c'onid de imrordaim-se«7jt(^.68,30.

imm-roll Versehen, Irrthum, Fehl, Fchliourf; mistalce, uber- ration, error, random O'Don. Siippl. — Sg. Gen. iiir dhibraic a lämh urchar n-imroill riamh nie zuvor warf seine Hund einen Fehl- icurf O'Don. Suppl. ; Dat. i n-imroll äidcho „bij mistuke at night" Fei. p. CLX; Acc. focairt imroU er ivurf fehl SC. 7; ni ro la imroll mo ur- chur mein Wurf warf nicht fehl ibid.; cen imroll „ivithout mistalce" Fei. p. CXXIX.

imiii-rotli s. imm-srotli.

imm-ruimdim ich sündige. — Praes. Sg. 3 Dep. imruimthor i. iumurbus, ut est eis lir muidh 611 iumruimtber duiue ffDuv. p. 100. — Perf. Sg. 3 Dep. in tan immc- niuicdiar Adam „tvJien A. sinned" Tur. Glll; PI. 3 iniia n-i immeruim- detar Gl. zu delinquentes Ml. 46^. — Fut. PI. 3 imroimset delinquent, imruimsct peccabuni Ml. 54». — Vgl. immormus.

imm-nilaitli, s. imm-Iai.

imm-st'arad M. Trennung, Sichtrennen. — Sg. Nom. ar n-imscarad SC. 45, e; Dat. inar n-imscarad Sc3L 15.

iuim-scothaim II, vgl. sgathaim I lop, Strip OB. (sgothaim I inill ibid.?). — Praet. Sg. 3 imscothis iarom na fertse culind tria ladra a glac hi fiadnaissi a cheli conda cermnastar eter rüsc ocus udbu LU. j3. 64», 8. — Inf. imscothad s. unter fertas; forröpart Cuchulaind for a n-imscotbad ocus nos tairnged tria ladraib a choss ocus a läm i n-agid a fiar ocus a fodb LL. fo. 49. b. 1 {dieselbe Stelle des TBC).

imm-seiiig- a bedroom, doset O'B.; imscing i. tecb becc a talla imdae Corm. Tran.^l. ]).9S; imsceng i. both becc ima timchella iumdha Corm. p. 40 sceng.

imm-suadud M. Betten; Dat. tairi domm imnädud LU. p. 15», 12.

iunu-hiuiin Sorge. — Sg. Dat. ro bä-sa . . i n-imsnim mor ScM. 4; Acc. cen imsnimh „without sorroio" O'Don. Gr. p. 349.

immsoi, iiusoi s. impöim.

imm-sreth Kreis? PI. Acc. tri himsrethai FB. 45 Fg., imrothu LU.

imni-iiriiüi Kreis? PI. Acc. cäin cocarsi ind fuilt sin con cnrend teörä imsrotba im claiss a chulaid LU. p. 81», 11; ro läsat tri imro- thu imma chend FB. 45, tri him- srethai Fg.

1. immsuide, iomsuidhe besieqing OB.

2. immsuide, imsuidhe i. emtai- risim {sie), ut est ar asa himsuidhe fcr firen berar in firindi 0'Dar.p.91.

immsuidiin, Praes. PI. 3 imsni- det FB. 29.

imin-tharla, immotarla . . döib f.s- widerfuhr ihnen, sie kamen dahin, dass . . ScM. 8.

imiii-tharraid, immatarraid di'in inti iuniicrsijidich) luir trafen dort ziisamiiiru r^) ScM. 9; 14.

imm-thacmaug' Einfa s s ung , Band, vgl. tacmang a comjyass, Circuit 0"B. — Sg. Diit. cona im- thacmung dergöir Lfi. 18^ 20.

imm-thairec, iomthaireag get- ting, f in ding O'B.; ,,supply", ,«. unter frithgnam.

[ 629 ]iuim-tliaiiiul, imthäiiud (rl. .:h talionem SG. 181^ ^Z*. IG'.

imm-thaiiii Wechsel; imthami aidche noctis vicissitnäo Ml. 21^-, j (Z2. 255).

imm-theclit Umhergehen, Wandern, Wanderung, Durch- wanderti, 3[arschieren, Wan- del, Gang; imthecht umbuluti't Z'^. 800; circuitus, ritae huhüns Z-. 876. — S<j. Nom. imthecht siehe SP. I 5; hä miuiii ocus hü h'iathiu a n-imtecht FB. 20; Dat. oc imtecht ind fid dromma SC. 34, u : oc imdecht imalle i-e chommile^haih SMart. 12: Fcl. p. CHI; dia m-hiii Comgall Bendchnö- oc imdecht a .seta coiia inüiniitir p. CXXVIII: oc imdecht Muige Breag ihid.p. GXLVI ; Acc. iai- n-imthecht dar feda Fäl •i^ Ln. 17, 3!i;. is sain fri cath saiu fri scor tri iiüthect Wh. 121= {ad pro- cessum Z^. G49); imtromm frim- techt FB. 37 Eg. (für fri imtecht): Fl. Dat. ha meuu iuua himthcch- taih „in her goings" Hg. 5, ig: (^s; Acc. adfiadat . . a n-imtechta FB. 70 ; imtecto CG. 3 Eg.

imm-tlieeraiiii, Praes. Sg. 3 Dep. immus tecrathar FB. 22, vgl. tea- gairim I cover, protect Ö'B.?

imui-thenn sehr steif, sehr stark. -— PL Dat. ar hiastaib . . imdubaib imthennaib LU.p. 15a, 13. ,

iinm-thctim lieh gehe umher, roricärts, fort. — Praes. Sg. 3 imtheit i 11-äg SC. 37, 17; ocus ' musteide uaib mar sige gaithe tar glasmuir 3Is. Mat. p. 473, 17. |

imm-tliicim I ich gehe umher, gehe [schützend] um Jemand oder Etivas, toandele. — Fut. PL 3 immun tisat ar tedmaim ' Hy. 1, s, Gl. i tisat immund. — ■ Fut. sec. Sg. 3 ara n-imthisad le- I thu dass er anter ihnen wandeln j möchte Hy. 2,n. — Inf imm-thecht.

imm-thig'iiu [für -thegim, s. tia- gaim) I ich gehe umher, gehe [Schützend) iim Jemand oder Etivas, durchstreife, gehe vorwärts, fort. — Praes. Sg. 2 cid mewic imthigi in sid .SC". 29, 1; 3 it arrad nomtheig. für it farrag no immtlieig, in deiner Gesellschaft ivandert er d'hristus. LU. p. 115^ 27? J'l. 1 had soclirud ar ii-imthecht höre is Iri de imtiagam Gl. zu siciit in die honcste amhulemus Wh. (j!» (Z'^. 876'i : 3 imtigit . . dia domuaig LU. p. 39>', 17. — Imperat. Sg. 2 imthigh hrgone OB.; PI 2 imthigid ass Lg. 13. — Praes. sec. Sg. 3 no -^ imthigid Sc3I. 1 H. (no ditned L.); immätheged immatimchellad LU. p. 114a, i;. _ Praet. Sg. 3 ro im- thig Gl. zu reided Hy. 5, 97; PI. 3 ro imdigsct fo cetoir they went on at once SMart. 24: Dej^. ro im- tliigsetar sie gingen fort L g l(j^ ^ in späterer Weise nach Art des Perfect flectirt: ro imthigitar in cocrich ScM. 6. — Fut. dia n-ira- thiasam si ambulaverimiis Ml. 3G'= 'Beitr. VII 48V

imm-thiminchell Umkreis. — Dat. riam ocus iiaso ocus ina im- timchiull ror ihm und üher ihm und um Um licrnm LU. p. 79, ly.

imm-thimmchellaiiii II ich um- gehe, umkreise. — Praes. sec. Sg. 3 bä messe immätheged imma- timchellad LU. p. 114a, 7.

imm-tholtauach fr eiioill ig, geneigt, mit imra nach Etwas verlangend? — PI. Nom. hatar imtholtanaig . . im na heönu SC. 4.

imm-thoitu freier Wille, gu- ter Wille. — Sg. Nom. ,,is co- marlecud sruithi don fiic'-, or na meie cleirich, „nimtholta TB. p. 182, 14; Dat. ha gen ocus fäilte arbith ar medöu ar imtholtain in da mac, ba suan algine arabeitte in mac dedenach ar thrumme in na brithe TBF. p. 140, 3.3 (ar imthol- tain in da mac do hreith „at the pleasure of having hrought forth two sons" On the Mann. III p. 221, hesser: wegen der leichten Gehurt der zicei Söhne); iomtholtaiu fj-ee, voluntary O'B.

imin-thormach Vergrösse- rung, Erhöhung. — PI. Dat. in fled cona imthörmaigib ulib FB. 13.

imm-threuu^ud M. confirma- tio, inculcatio Z'^. 87(J.

imiu-thromm seh r scJnver; very [ 630 ]hearij OB.; imtromm frimtecht sehr schtver heim Gehen FB. 37 Erj. — Com pur. iinmtrommii con ciu- geun do charpat cun schtoersten f/eht dein Wagen FB. 34 (imtruime Eg.y^

iium-thuarcou F. (je (jenseiti- ges Aufreihen; mutua trihulaiio Z'^. 887; Dat. ind immarslaide ocus in choidech bis foraib oc imthuar- cain Ml. 16^, 7. — Praes. PI. 3 u)icl Infinitiv iinmos tuaircet co clos fou indsc u-uile gair na sciatli oconn imtuargain TB. p. 182, is; für ima tuarcat doib ibid. p. 178, 20 wäre zu erwarten: imma tüairc doib (5. Sg., unpersönlich). — Fii,t. Sg. 3. unpersönlich commatuaircfe doib so dass sie sich gegenseitig zerreiben tverden FB. 6 (für co u-imma tuaircfe, vgl. 6 5'.515, Col.l).

imm-thug-e Bedeckung, Be- kleidung. — Sg. Nom. bed im- thuge düib-si üi'ist Gl. zu induite vos dominum Wb. 6^ (Z^. 640).

imm-thuiuset (5. PL Praes.), im tren tröm thuinset sie schlagen sie {die Erde) abwechselnd stark schwer FB. 53, mit Eg. des Vers- masses wegen immus zu lesen?

iiiiin-thurus M. Expedition, Strapaze? PI. Nom. imtliurusa imda FB. 84 Eg. (mithurussa LU.).

imm-thüs 1) Führen, Füh- rung, 2) Schicksal, Geschichte. — Sg. Dat. 1) Crist icca him- tbüs Gl zit Ily. 5, 83; ciall De domm imthüs Hij. 7, 28; 2) „is cet duit-siu tra" ol Ilaneu ,,t'imthechta fein ocus imthus na hErend do innisin diin" LU. p. Ib^, 17; Acc. 2) cei-immtüs cecha hanma FA. 21 LBr.; PI. Nom. 2) imthüsa „tidings-' Beifr. VIII 330, adven- tures" O'E.; imthusa hnmorro Con- culaind SC. 28 (.soviel ids: „was aber C. anlangt) ; Acc. 2) cet-imthüsa cecha hanma „the first adventurcs of erenj soul" FA. 21 LU.

iinmu Nebenform der Praep. imm.

imm-üullacli sehr übermüthig. — Sg. Nom. äg bäd imuallacli SC. 29, 9.

iinmuchii s. iimcliii.

im-iiuicliad gegenseitiges Er- sticken, Erdrücken. — Praes. PL 3 immus muchat in döiui issin diiu CO n-apthatar so fir dec oco n-deicsin TBE. p. 138, is.

iiiimurcra, imurcra Gl. zu furail, wohl nicht verschieden von imm- forcraid.

immurg'u Goid.'^ p. 18, 4, p. 20, 8, (Ml. Carm.)?

imiiadud s. imui-suädud.

imned N. Leiden, Drangsal; tribulatio Z'^. 801. — Sg. Nom. dorn ru malt (Eg.) a n-imned FB. 88 ; mör oicc ocus imniuth TE. 19 Eg. ; Gen. vo cees side möor n-imnith Wb. 6c (Z^. 17); PL Nom. cid na imneda forodamar-sa 311. 22<i, 5 (tribulationes Z^. 226); uilc immda ocus imnedai mora FA. 34 LBr.

imoilii-estar s. iinin-folug-aim.

imorr« s. immorro.

iiiipäidach versutus SG. 60" {Z'^. 25), s. impöim, impüth.

iiupide Bitte, Fürbitte; prag- er, Petition, intercession O'B. — Dat. ar impidhe at the request O'Don. Gr. p. 298; Acc. doratsat . . impidi fair FB. 27; tria immpidi Adamnain FA. 34 LBr.; tria im- pide Nfem Martain „through S.M.'s intercession" SMctrt. 45.

impöim (für imb-söim) III ich drehe um, kehre um. — Praes. Sg. 3 impäid immä cuaird aumand inna pecthach FA. 18; immasöi in Mac n-O'c (sie) for slict FiiSimnaige f. 132, 14; imsoi cusna hiiathaib FB. 67 {für immasöi, imsaig Eg.); rauilinn imsui cach (Gl. zu marc- muilinn) molendinum quod circum reriit eepius Z'^. 25. — Praes. sec. Sg. 3 imsoad ina crocend es wen- dete sich um in seiner Haut, s. unter dirgiud cretti; PL 3 imsöitis a claidib friu ihre Schiverter iven- deten sich gegen sie SC. 2 (für imma söitis). — Praet. Sg. 3 no- chor impo din friasi co maitin TB. p. 178, 13. — Inf. impüth vertex SG. 60^, impiid az()0(p>/ ibid. lOö^» (Z'^. 25); Dat. amuil muilend do impud s. unter dirgiud cretti; Acc. tre impuud jier anusiroplien SG. 202^. [ 631 ]iiiiresau, iiurisim' x. iiiibrcsau.

iintlia, iomtha so, in like man- ver, i. amhlaidh, iiimtha i. ni hi- naiid lim ü'l>on. SappL; itconnarc tra an ben imtha sin aislingtho ,,in likc wise" Three llom.p. lUO, 19: i nimtha sou „not so this" TBF. j p. 154. 2. I

in-, iou-, „when prefixed to pas- ■■ ■■ ) sice participles , denotes fitness or aptness", iudoanta ,,fit do he done", inmheasta „to he thouf/ht or deemed {auch prohuhle'^, galar in leighis „a eurahle diseuse" O'Don. Gr. p. 274.

1. iu Praep. s. i, i 11-.

2. iii FrcKjepartücel, lat. -ne, niim, vor Voculen inn, vor Lahi- alen in der alten Sprache im- Z'^. 747; in der spätem Sprache j an „ivhether" O'Don. Gr. p. 158 (an g-ceilir dost thoit conceah. — In der directen Frage: in raga-so i lini-sa icillst du mit mir gehen? TE. 13; SC. 16: TE. iVr. p. 132, 22: iu ro berbais in saill p. 41, 12; in fir . . tusso do raind nammuicce ist es wahr ScM. 15; p. 144, 19; in döig bat dorn eligud-sa 6n SC. 7; 46: in cmnce in taige duit ale FB. 92? inn e seo Munremur ist das nicht 31.? ScM. 12; inn i so do treb-sae I TE. 16; atbert rim ,.in raga lim" SC. 33, 6; 32. — In der in direc- ten Frage: ro fiarfuigh sc«ula di, an füaratar TE. 19; co finnad, in uait-siu ro siacht fis dö SC. 32: doairfenus doib das im-bed com- rorcon and Wh. 18<i; ro lad roga döib..,diis in bad tecb for letb dobertha do cach fir dib FB. 54; duecastar düs iu etar Tir. 3: düs in fugebtäis FA. 30; SC. 21. — Mit angefügtem oiclitischen Pro- nomen [Fron. infixKin): inam bia-sa eritne mihi TE. 5 Fg.; innut tar- fäs ni ist dir etwas erschienen? LU. p. 113a, 13 (Siah. Coneul); inab tesfa-si p. 144, 19; c eist inn- dathguitae iciirdest du sie erkennen ? ibid. 21. — Vereinzelt hi forgabur ScM. 8 H.

3. in, lud, in t-, a n- Artikel der, die, das Z'^.2lO: lautete ursprüng- lich mit s an, das sich im Dat. und Acc. in der Verbindung mit consotiinih'-cji (nishdilftulru Vrä])o- silioinii irl'i/liiii liiii, /•,'/(/ Kamen, ron drill rill (iriirlir ahhiingt, hat in der Pegel den Artikel nicht, Ausnahmen siyid äusserst selten: issa sudiu na fari, isin sudi fari FB. 83. Der Artikel mit den De- monstrativpartikeln sa, se, so, sin u. a. hinter dem Nomen ist zugleich das irische Demon.siratirjironomen. Im Irischen .steht der bcsfiunntc Artikel anstatt des uuhcMinnidcn , tvenn ein bestimmtes Iii'liriiluum. gemeint ist (vgl lat. (jniilam , z. B. airm i fuirsitis in torcc wo sie einen Eher finden würden Tir. 13; port hi fu- irsitis in n-elit ibid.; co n-acca in sciülfer mör ina docbum da sah er einen grossen Kerl auf sich zukom- men FB. 37; p. 131, i4 u. ö. — Die spätere Form für in, ind ist an in allen Geschlechtern. —

Singular, Nominativ Mascu- linum, vor Vocalen: in t-aingel, iu t-aithech, in t-apstal, in t-anad, in t-ara, in t-Echaid, in t-enamar, iu t-enlorg, iu t-imcosnom, int-öcläech, in t-oinfer, in t-oscur, in t-Uath, in t-rtrcur, an ag ScM. 7; vor allen Consonanten in ohne irgend eine Affection: in brithem, in bes, iu dubcheö, iugilla: in cach, in cath, in techtaire, in triar; iu fer, in scäl; in loeg, in lia, in liaig, in macc, iu noeb, in ri; vereinzelt ind locg Hy. 5, 76; an ri TE 5 Fg., au moltach Sc3I. 22, 3. — Femi- ninum, vor Vocalen: ind adaig, ind adbur, ind anim, ind aradach, ind ingeu, ind oUbrigach. In TE. [Eg.) vereinzelt inn iugen. in ingiu nelien ind ingiu, inn ög p. 40, 19; vor 1, n und r: ind Lendabair, ind long FA. 2; ind noeb {Hg. 5, 2, 22, 75 ind nöebduil (41);. ind rigan; vor f: ind fatsine, ind firog, ind fuithair- be, ind flaith ; in f uj l. { Lg. T) ; vor s : ' iu t-samaisc, in t-seiscd bruiden, in t-serc, in t-soilse, iut-süiluS'cJf.ll Nominativ anstatt des Acciisativs); vor Tenues: iu chaillech, in chathir, iu chomairchi, iu chonar, inchroeb: ohne Aspiration m «atliir, iu piau: [ 632 ]vor den vhrigen ConsoniDiten: in ben, in beist, in breth, in bö; in dias; in grian, in gruad, in guidi, in glend; in mathair, in muco, in macrad; vereinzelt an mörmuc ScM. 22; in flen p. 144, le; is; in pheist FB. 85. —

Accusativ, für Masc. und Fem. gleichlautend; verbunden mit Prä- positionen cossin (cussin), fön, for- sin (Hy. 1, 17 ; FB. 77; 78), for in (22, 131, 2~); frissin, immon, issin, iassin, tarsin; vor Vocalen und Medien ist der Nasal der Accu.sativ- endung geivahrt: lasin n-adabair, in n-ael, isin n-aer, in n-aes, in u-aingel, isin n-airdig, isin n-airicul, in n-airm, immon n-all, in n-anmain, in n-athaig, isin u-aurlaind, in n- eclais, in n-en, in n-eret, cosin n-esair, immön n-imdai, in n-im- chossäit, in n-inad, in n-ingin, in n-insi, immon n-oenfer, in n-osnaid, cosin n-üair, frisin n-üaitni; verein- zelt iniman aidchi p. 811, 28; fris- sind imorchor n-isin p. 145, 9; in ingen CG. 6 Fg.; in ord p. 39, 13; in ingair is; vor Medien: riasin m-bantrocht, isin *m-bruidin, in m- bith, in n-gai, frissin n-groin, vor d ist das n ivcggelassen: in dig SC. 48; in dornen n-dron SC. 29, 14; laissin druid TF. 18 Fg.: ohcJi in garniain H)j. 5, 74; in hrinthardiaih FB. 21; vor allen übrigen Consonaiiten in : in caillig, tarsin catbraig, in cath, in coin, in Patraicc n-aile, in popul, imön peist (FB. 86), isin tailm, for in teglach, in mnäi, cussin mördail, in laid, frisin liic, in roth, in rig, cosin fer, in fled, lasin suidi n- grianda, fön samail sin, fön saith sin, in sligid u. a. m. Vereinzelt triasan sencas {ScM. 22). —

Nominativ und Accusativ des Neutrum a n- ; verbunden mit Prä- positionen: cossa (cus), fo a, immä, issa, lassa n-. Vor Vocalen: a n-aill ScM. - SC.b; a n-am CC. 6 LU.; a n-ed FB. 18; 19; a n-imned 88; fo a n-innas 18; 84; fön innas ScM. 9; FB. 60; 83; a n-oenfecbt TF. 10, 20 Fg.; a n-öenach SC. 3; a n-öl Hy. 5, 85; vor Medien: lasa ] m-borrfad FB. 44; a n-deilm Ljj. U a n-dün uli FB. 25; cosa n-gein I p. 131, 10; vor 1, m und r: alleth I n-aill FB. 12; 14; alleim 88; al- lind 5'J; ammaidm ScM. 20; am- j miad p. 130, 27; ammninbecb FB. I 10; 18; isammag 49j |>. 131, 14;

arrigthecb FB. 14; 25; 55; arreim

1 42; ohne Assimilation: lasa loim ! p. 131, 7; fo a lind SC. 7; isa mag j FB. 47; darsa morlind Lg. 18... 30 ; a rigthech n-uile FB. '^0; 62; isa ! rigtbecb 79; lasa reim 44; ani [haec res) s. unter ni; vor Tenues: a curathmir n-ugut FB. 14; immä j curathmir 56; 88; 99; a comram ' sin 57? a cetna idem 14; a tech TF. 9 LU.; FB. 1; 2; 21; 25; 27; 28; 54; isa tech SC. 10; 16: FB. 20; 21; 25; 88; 91; is tech ScM. j 15; is tir SC. 35; cus trath sa ! SC. 14; FB. 88; 94; vor f und s: a fecht sa ScM. 17; TF. 14 LU. — Acc. Neuir. des Artikels mit Dat. des Nomens: issa sudiu FB. 83 ' üsin sudi zöid.); res n-galur Hp. 1 I Pref.; is taig seo ScM. 15; istig p. 145, 6; SC. 16; 33, 35-; 34, 15; isitig p. 144, 10. So tvohl auch is 1 tir SC. 36. Vgl. isind leith araill I FB. 28. — Masculine oder femi- 1 nine Form des Artikels bei ursprüng- 1 liehen Neutris: in t-ainm (Acc.) 1 ScM. 12; inn aium p. 17, 24; in ainm 33; in aim FB. 70? in t-imm p. 40, 38; fön n-innas FB. 31; ! ScM. 14; in ogom Oss. I 14; in i n-gein CC. 6 Fg.; in leth alle ScM. 5; iarsin linn CC. 5 LU.; darsiu morlinn L(j. 18, r,i, Fg.^ in rigsudi FA. 7; ininu'u/ riithech FB. 25; risin re sin Jjg. 17; in curadmir s. unter curadmir; cosin tres nem FA. 2; lasa reim ocus lassan m-borrfad FB. 44 Fcf.; in tech Sc3I. 5; SC. 33, 34: FB. 29; issin tech, cossin tech IF. 9; 11 Fg.; in ti'r FA. 4; in tocbim FB. 7; in fecht n-aile Hy. 5, g9; FB. 88; in oenfecht Lg. 19j, in sceul sin TF. 14 Fg.; in'slJafrrJ?. 18 Fg. —

Genetiv, Masc. und Neutr., vor Vocalen: ind aicnid, ind aingil, ind airlig. ind anfir, ind aurtigc, ind [ 633 ]erma, iiul etualaiiig. iiid i'iciiaiu; iiul öir, iiul oprid, iiid ordiiide: spätere Schreihiveisc inn eouin CG. b Ecj., iiiii öentaige SC. 33, s, in iiird X). 39, 19; vor 1 und r: ind lätliair, ind Icmme, ind liss, ind löig, ind rig, ind ruanada; verein- |. zeit in locha FB. 85, in rothclessa 1 FB. 64, in rüisc p. 40, 23; vor n: ind niad, ind nonbair; vor f: ind Fäidljnithe , ind feoir, in fergoirt, ind lir, ind fir, ind fid; vor s: in t-sessirf nimo, in t-sida, in t-siriti, in t-slebe, in t-slüaig, in t-srotha, aber in scäith FB. 81, in spirta ITij. 5, 90; vor c: in charpait, in chathmilcd, in cheoil, in chöicid, in choimded, in chon; ohne Be- seichnung der Aspiration: in cetail, in ceoil, in curadmrre; vor b, d, g, m, t: in bantrochta, in bid, in brogo, in delmae, in druad, in dune, in gninia, in maige, in raara, in mossa, in muid, in talman, in teg- laig, in tige, in tiri, in tophnir, in trir, in trüaig; vereinzelt inn tigc p. 144, 14. — Femininum inna: inna fiatha Hy. 2, 22 ; inna trintjite 42 ; inna luinge FA. 4; inna soilse 5; inna catrach 13; 14; inna comrai- me SC. 2 ; inna hamsiri FB. 1 ; inna flede 9; inna catbi-ach 83; inna corma %>. 311, 37; vereinzelt ina mna p. 144, is. — Sonst immer na; vor Vocalen erscheint h, aber nicht immer: na haidchi TE. 12 ^ LU.: Lg. 17, 5o; -F^. 81; 84; 85; inna liamsiri l'B. 1; na hecailsi FA. 25; na ieniaitld p. 144, 26; i^wa, liEmna i^^^_14j_na hErend SC. 2; 41; na Iiesorgni FB. 48; na himda SC. 24; na hingene TE. 3; 5 Eg.; SC. 45; na aidcbi TE. 12 ■i(~LU.; na Enina Lg. 8; na imdai SlfLÄC. 10; na iugine La. 7 ; SC. 39; na indse 15; 1, m und r tverden r er doppelt: namraucci ScM. 8; 15; •)^ ■5*^17 ; nallongsi Lg. 16j, narrätha _8_; ohne Verdoppelung: na mncce ScM. 9; 10; ra mnä SC. 20; ina mna p. 144, 18; na maitne FB. 87; na luinge TE. 3; inna luinge FA. 4; na lubi p. 130, 20: na rigna TE. 6: FB. Gl. Andere Consonanten werden in keiner Weise afficirt: na biasta, na delba, na gaile, na ca- tlirach, na pene, na tröcairc, na iiedc, na samna. —

Dativ, oh)ic Cuti rsdiied der Ge- schlechter; )iiil rnijiii.'^illonen: ar in, assin, cossin, din, don, fön, for- sin i,for in iarsiu, isbin (sin), ön, ocon, resin (riasin üasin. Vor Vo- calen: isind abaind, asind aer, isind aidchi, isind amsir, forsind aii'iniucb, dond araid, doud atbesc, dind ech- fleisc, fond ecosc (FB. 92), dond Emir, dind enlaitb, dond Erinn, assiud imdai, ocoud imdiburcud, dind imguin, dond ingin, dnnd insi, dond oenfargani, isind oenlö, issin t-ossud, isind otruch, ond i'iair, dind usciu. Vereinzelt don ingen TE. 5 Eg.; fon egim ScM. 11; fön alt cetna FB. 8 {oder Acc.?); forsin immum p. 40, 15; vor 1 und r: asind lestur, Lssind lenith, isind leith araill [FB. 58), isind lic, as- sind liss, uasind loch, dind lucht, asind raind, dond rig, issind rig- thig, dond rigain, riasind roind; vereinzelt iarsin lind CC. 5; fön less uile Lg. 1 ; assin rigraith SC. 33, ; 6 ; don rig p. 17, 23;. vor f: isind faichthi, iarsind faidchc ( Lg. 15) , dond faire, dond farrci, isind fergort, dond fir; riasin feiss Sc3I. 2; vor s: resin t-samfiiin, din t-sid, sin t-sid, issin t-situ, on t-sil, forsin t-sligid; iarsin t-sligi, ocon t-slög, forsin t-.snecbtu, isin t-sudi, aber don scäl ; rerrin :clf re- sin slüag FB. 54; bni >bi- uile 16: vor Tenues: fön charput, ocon chendail, don chetgabail, issin chet- na, din chloicb, issin chocrich, isin choire, don choimdid. don chomram, don cbrü, isin chuach, don pheist {s. beist); ohne Aspiration isin car- put, don catb, on cathraig, din claidräft, assin caillid, asin cluche- maig, isin Cräebrüaid, forsin cöiced uile; forsin purt; ön taib, don techtaire, don tegluch, asin ten, con tein, don Teti Brie, on tig, asin tig, isin tig, don tiprait, on j trath, don triur, don turus; ror b, d, g, m: isin lüth. don IJiliu, cosin [ 634 ]brot; isiii domim, issin dun, on gubu, don gillu, diu niac, ou mu- icc 7f. s. w.; Vereinselt iarsau guba CC. (j Eg. —

Adverbieller Casus der Zeit und der Modalität, ohne Präposition, a) mit Substantireii: ind adaig sin FB. 63; ind ndai- thüssech 83; ^•^ ind aidchi sin Lrj. lU; 13; SO. 27; FB. 72; 91; in oidchi sin T^. 12; 18 £//.; ind inbuid sin SC. 21; FB. 15; in inbuid sin CC. 6 Fg.; ind iunas sin FB. 82; ind i'iair sin FA. 33. So auch inn aidchi sin A" i±M ^^- 31; inn airet sin FA. 33; innuair 24; 28; 32; inn uraid SC. ■y 12; 13; in-diu (heute) J^r/. 17, 19; ÄC. 14; 17; 32; 45, 3; 2^Ä ^^2 rt. ö.; A cosindiu -Lff, 12; äC. 7 ; =gusiuniud p. 140, ästln^nocbt i^.B. 16; 62; in chetaidche 81; in cach mi J;£. X" 1Ij-.i7V in tres adaig FB. 67; 83; auch in tanV b) mit Adjectiven, in der alten Sprache zur Bildung des Adverbs: in biucc paulum, ind ut- mall inordinate Z'^. 608. —

Plural, Nominativ Masc, vor Vocalen: ind apsit«? FA. 2; ind eöin 33; SC. 5; ind errid FB. 70; ind öic 65; vor 1 tmrZ r: ind laith FB. 7; 15; 20; 70; 88; ind näim FA. 5; 34 (na nöim Br.) ind ran- naire FB. 14; 72; vor f: ind fir SC. 22; i^.ß. 25; 29; 62; 75; 82; 88; ind fiaich SC. 35; vor s: in t-sluaig Hy. 5, G2; SC. 36; F.B. 21: vor anderen Consonanten: in phecc- daig FA. 29; in pecdaig 34; in trenfir FB. 7; in daim Hij. 5, 53; vereinzelt: inn eoin CC. 2 Fg.; p. 143, 9. Auffallend: ind anmand -FJ. 31 (s. anim Seele). — Fem. na, ohne Veränderung des folgen- den Anlauts, inna nur FB. 67 (inna geniti); na buidne, na lamae, na mna, na piana, na tüatha. Diese feminine Form gilt schon , altirisch auch für das Neutrum: %% na tri dath Lg. 7; na tigi jyj na hairechta -F^. 6; 14; na comramaV Auch für das Masculinum häufiger na als ind, in: na apstail, na hairm, na lianeolaig, na druid, na heicb, aa pecdaig, na rig, na rondairi, na slüig, na srotha, na töisig u. s. w.

Genetiv, ohne Unterschied der Geschlechter, inna und na mit nach- folgendem n. Vor Vocalen: inna n-airecht FA. 6; inna n-anniand 6; inna n-arcaingel 20; na n-atairi FB. 13: na n-en SC. 4; 7; na n-iath SC. 29, 10; na n-ingen i). 131, 22; na u-6cthigernd FB. 6: vereinzelt ina n-en p. 143, 7; vor Medien: inna m-bo Hy. 5, 32; 50; inna m-han FB. 29; na m-bacb- lacb ScM. 12; na m-briathar SC. 26: na m-ban FB. 16; 25; 42; na n-dula Hy. 1, 55; na u-gäi FB. 15; vor 1, m, n, r: inno loeg Hij. 5, 50: naunseb FA. 25; inna näem 31; 34: na nöeb Hy. 2, eo; na mac FA. 1; na rig FB. 6 iv. s. w.; vor Tenues: inna clöcn Hy. 2, 59; inna caurath FB. 56; inna ceöl FA. 4; inna pectacb 18; na cernd oeus na com- ram FB. 9; na treb CC. 2 LU.: na pecthach u. s. tv.; vor f tmd s: inna fer FB. 16; na sciath, na slüag u. s. w. Vereinzelt: ina n-en 2J. 143, 7; ina ncäeb FA. 4. —

Dativ, ohne UnterscJu'ed der Ge- schlechter, immer util I'nijtositionen verbunden: ar naili, isnaili (ass), cosnaib, dinaib, douaib, forsnaib, isnaib (i u-), oc naib, önaib (üanaib) Z'^. 216, aber schon in LU. {circa 1100 p>. Chr.) ist regelmässig dafür die Accusativform eingedrungen: asna, cosna (cusna), dona, forsna, isna, oc na, riasna, z. B. dona hai- gedaib, asna amsib, cusna claidbib, oc na clessaib, dona tri coeciaib, forsna feraib , dona feraib , isna fledaib, asna fraigthib, oc na im- ratib, cusna lesanmannaib, riasna mnaib, dona naebaib, dona rigaib. Nur selten hat LU. die alte Dativ- form: isnuih lüachrachaib j:>. 114a,i7; hüaihslehibibid.i8{Siab.Concul.). —

Accusativ, ohne Unterschied der Geschlechter, inna und na, in Ver- bindung mit Präpositionen: cusna, forsna (for na), frisna, im na, lasna, tarsna (tar na), trisua : inna anmand FA. 18; inna noemu 5; inna randa SC. 11; na anmand; forsna clauna, [ 635 ]c'usna (ledcnchu, forsiia ilorsi, for na dorsi [>ScM. 18), ua heocho [ScM. 9), ua eocho {FB. 3G; 39). im na beönu SC. 4. na tiru, na tiada, na liirchuriu, na mmi, na muru. na pccdachu, na slüagu, na tri nöHboru, na tri turcu, tar na teora fnitliairbe, na hUlto. Mit dem Datir des Nomens: eter na hairichtaib, frisna döinib, frisna rannairib, frisna taidbsib, cusna genitib. —

Dical, Nominatir und Äccusa- tir: in da en SC. 6; in da fiach 35; in da mnäi 8; ua da rig 33, 7; na da ech FB. 45. — Genetiv: in da erred dec FB. 2; p. 310, 2; na da bau aili FB. 25.

iua für iuna. Gen. Sg. F. oder Gen. PI. des Artikels, oder Fraep. i n- mit Fron. Poss. oder Compa- ratirpartikel für inda.

ina u- FB. 28 s. iuua.

iuad 31. Ort, Platz, Stelle; inadh locus Ir. Gl. 516. — Sg. Nom. atä inad a da traiged isind lic FB. 88; Gen. is aun böi clam oc cuiuchirf inaid fair, ocus ni robi inad fäs itir anu Three Rom. p. 16, 14; d'fir th'iuaid „to thy successor" Fei. p. CI 1 ; fodord oc lucht bar n-inaid dogress ibid. p. C 29 („they who take yoiir place") Bat. inu inud aile p. 132, 17; nir theig . . assa inud er icich niclit von seinem Platze FB. 57 ; doronsat . . comarli a hoeu-inud im comuaill . . in trir ■ curad sin FB. 42 [vgl. d'öen-täib SC. 22); Acc. räuic in n-inad cetua FB. 4U; cosin n-inadh cetna TF. 12 Fg.: in tan näd fagbai inad aile FB. 92; do neoch gebus t'inud Three Hom. p. 32, le; PI. Bat. isna sostaib ocus isna inadaib FA. 6.

iuailt F. Bienerin; innilt an- cilla Ir. Gl. 25; cumal no inilt GL zu cacht „hondmaid" O'Bon. Suppl. — Nom. a binailt „her handmaid TB. p. 176, 15; iuailt Etainiu TF. 15 Fg.; Bat. coua hinailt ibid.

iuaim, ind inaim so zu dieser Zeit Ml. 16c, 5 1^2 747^); inn inaim Oss. I 11.

iuaitcet s. iu-otcLlm.

iu-allaua, an-allaiia aforeti- me Three Hom. Index; in tire in ro atrcbais iuallana iar curp Three Hom. p. 94, IS {„hitherto"); illög . . t'anumla anallana „in rjuerdon of thy disobediencc aforciime ibid. p. 28, 21; do m»»t('r-siu böi i u-gabud anallana forsind fairgi ibid.p. 114, 12 {„sovie time ago" p. 140). — Vgl. alla, an-all.

inai* Leibrock; tunica Ir. Gl. 29; eoat, mantle O'R. — Sg. No7n. inar srölda ^i_JLÖr— 2J; iuar co -if- foph a tbona im sodain FB. 37: cliab-inar sröil siricda re ebnes LU. p. 81=1, 29 {s. unter filau); Gen. cöirtus hinair imlibäir LHy. fo. 6" {„an arrangement of a rery long tunic" Goid:^ p. 65): PI. Acc. ima n-inara TB. p. 182, 25.

iuarach tunicatus Ir. Gl. 597.

inatliar „boicels" Corm. Tr. p. 95.

inbaicl, iubuid Zeit; „ionbhuigb time i. e. a particular period of time O'Bon. Suppl.; ind inbaid sin zu dieser Zeit, damals SC. 21; Aid. Chonch. 5; ind inbuid sin FB. 15; CC. 6 E(j. cech inbaid allezeit Hy. 4, 8. ■

iuber ij/. Mündung eines Flusses, ^Bucht, sehr häufig in Ortsnamen {Inver); inbir „estuary" Corm. Tr. p. 24, 1. — Gen. for brii Inber mara p. 39. 11 {„the I Straits of Gibraltar" Stokes, Fei. I p. XLVIIi, zu lesen Inbir? Bat. I sind inbiur p. 131, ü: PI. Acc. tar ' iuberu FB. 47.

iubotlia, foruar inna inbotha paravit nuptias Tiir. Gl. 48.

inl)otliaig:im III nuho. — Praes. I Conj. PI. 3 Bep. dia u-inbothigetar ! Wh. 29a, 2. — Inf. Nom. is fnath n-eperta in t-inbodugiid dou men- main SG. 137^ ^Z 993).

iubxidcaid, trisin fuar inbudcaid Tur. Gl. 48, „throngh the praepa- ration of the bridal" Goid.^ p. 6, i connuhii Tur. ed. Nigra p. 34.

inbuid s. iubaid.

iuchail» s. iiiccb.

i inchiiiii Gehirn; cerebrum Ir. I Gl. 747: incbiud brain Corm. Tr. [ 636 ]p. 95. — Sg. Xom. ba l>cs d'Ultail) ind inbaid sin cach curaid no marb- dais ar galaib ocnfir no gata a ii-inchiiid assa cendaib ocus com- moscta acl aii'tliib cn n-denad liath- roite cruade dib Aid. Chonch. 5; Äcc. nos indlethar Cet incliind Mesgcdra isin täbaill ibid. 4o.

inehiiiiie FB. Gl Nebenform von inchinn.

iiK'his s. nnter cisal, zu lesen la ail in chis (ceas darlincss, grief, fear (/K.)?

iiiclili, ina läim inchli in seiner linken Hand LU. p. 79», ig.

in-elilithe, inchleithi liidden, concealed OJDon. Suppl.; ni fitir idal inna inchlidi Ml. 26 r {pceulta Z2, 877).

iuchoslg: sicjnificat Ml. 21^, 4, inchoisig SG. 9a (Z^. 430). — Praet. S(). 3 inchoisecht 311. 16c, 10. — Fut. sec. Sfj. 3 inchoissised Ml. 118. — Pass. Praes. Sy. 3 iuchoisecliar significatur SG. 198a {Z- 982).

inclirechaim II ich tadele. — Praef. Sg. 3 is ed on ro inchrecli GvQgoir im Colunicille Lat. Hg. XI Pref. — Inf. Nom. doroaclit in t-inchrechad sin co C-olumcillc Goid:^ p. 101, 40.

inchrutli, inchruth noe Gl. zu aplustre, i. e. apparattis navis SG. 132'J [Z- 56); annal tegdais foratochar degli anechtair ocns is fäs a inchrud ammedön „and its furniture is wanting within" Tur. Gl. 13.

in-clanuaiiu II ich pflanze ein. — Pass. Praet. Sg. 3 ind abis mör in ro inclannad dligcd circuil Gl. zu circulus abyssi magni LHy. fo. 12b ((yotVZ.2 p. 70).

1. ind Ende, Spitze; a head O'P. — Sg. Nom. cor bo chonair letartha cach u-ulind ocus cach n-ind ocus cach n-aird ocus cach n-airciud don charpat sin LU. p. 7!)a, 21; Dat. Eriu uli ind co fond „fr 07)1 top to bottom" Three Hom. p. 44, 20; ota m'ind gom bond Kl. Neub. 2 (« vertice meo usque ad plantam meam Z'^. 955); Acc. CO ind p. 132, l'j; PI. Nom. ni tharraid acht a n-indai „uoiigJit remained save their sktdls" Fei. p. CVII; enechgriss i n-innaib an indfodla Corm. p. 19? — Vgl. rind.

2. imi i. tenga O'Hav. p. 97.

3. ind Artikel, s. iu.

4. ind, in {eine Form des Arti- kels) bildet Adverbia, z. B. ind lai- giu minus Z'^. 608.

5. ind die Praep. i n- )n,it Pron. suffixum.

6. lud collerc Form der Praep. i n-; ind oirthir Breg „in tlie east of Bregia" Three Hom. p. 112, 23. Als Adverb verwendet (vgl. iun Adr. in, thercin (fB); co tarut bachaill I'su dö ind Three Hom. p. 16, in {dazu? dabei?); asbert Tadg co ti- bred brcitb do ind CCn. 7 {hierin?); ,,cid fil and ol se ,,acht coiu dot ithe ind Fei. p. CVI („for this").

inda als hinter dem Gomparativ, vgl. tau ; ionä thayi O'Don. Gr. p.llS; is tressiu cuma inda muir Lg. 18, 39 ; — 3Iit relativer Verbalform: inda as, indaas, indas Z^. 716; ba mou he indäs ccc/t cüibrend p. 40, 13; ni mö dan a ein frib . . indäs na tucsaid üadib FB. 73 (oltas Eg.); ba huilli inas cec/i blegun p. 42, g ; Plur. is soiri indate idail 311. 34 r {Z^. 717); ar ni mo chäinit na däine he iuät na hanmunda aile denn nicht mehr beweinen ihn die 3Ien- schen als die übrigen Geschöpfe Fei. p XL 38.

indala w- der eine von ziveie n ; UHUS e diwbus Z'^. 359; indala n-aiumm dec Corm. p. 25 hia {duo- decimum nomen Z'-. 309); indala n-ai brat üaine inipe . . alaili brat corcra SG. 8 {die eine von ihnen . . die andere); no slocad indala suil . . do teirged indala n-äi immach ibid. 5; dafür später indara (an dara O'Don. Gr. p. 123, mit Apo- cope dara) : indara fecht . . in facht n-aill das eine 3Ial . . das andere 3Ial FA. 5; Matha ni«c Alphin sui ebraidi indara fer dec ro thog I'su na muinterus LU. p. 32a, ■> {der zwölfte); na rig . . isindarna leith . . ind rigna . . isind leith araill FB. 28 {für isindara n-ai?).

[ 637 ]iudav limm es scheint mir; iudar la Conall es schien Conull FB. »51 (indarla oft znsannncn ge- schriehen); indar lais 81 (andar iv/.!; Ül; iudarra Locgaire FB. 64 fiir iudarläi; andar lea bratt mor do tha^hairt di Three Rom. p. 100, i-; audar leis is ina chotlad boi ibid. p. 102, 23; andar leo ropo beo Her. Celt. III 2)- 181.

imliira, iiularna s. iiidala.

iud-arl)ae, -arpae N. repulsa, repeJlere Z-. 877. — Gen. ba sab iiidarba clüeue Hy. 2, 23? Dat. dia iiiuarba asin taig Um ans dem Hause :h treiben FB. 13; Acc. isa n-indarbae Ml. 23c, s.

iiid-arl)euim I repello. — Im- perat. Sg. 2 Inda ärben üaiun „ex- pel thou them from us" South. 47 ' — Conj. {Fut.?) Sg. 3 are n-indarbe analchi ood ocus a pectha ocus ara tinola soalchi Cam. (Z- 1004). — Perf. ('?■) Sg. 3 nachim rindarpai-se Wh. 5a [quod non me repipulit ZK 877). — Praet. Sg. 3 ro indarb uadae Three Hom. p. 14, 31; ros indai'b loscaind ocus nat/iracha esti ibid. p. 120, 29; PI. 3 co ro inuarb- sat LU. p. ii^, 19. — Pass. Conj. (Fut.?) Sg. 3 ar nachit rindarpither Wh. 5'J (ne sis exheredatus Z^. 8771 — Inf. l) indarbae; 2) ro triall in tos i. Diarmait indarpud in gerrain uad Three Hom. p. 122, 8.

ind-arggaiii z e r h acke n TBF. p. 148, 12, s. nnter enbruthe.

iudas N. status, Jiabitus, eondicio Z'^. 357; droch-innas s. unter amnas. — Sg. Xom. ba chöm- nart . . indas in gnima sin ocus ind üdhur dobretli dö denom in tigi FB. 2; innas ind fir SC. 23; FB. 91; innas ind oprid SC. 23; Dat. ind innas sin auf diese Weise FB. 82; fond innasin Goid.^ p. 101, sc; Acc. ffj a n-innas cetna auf dieselbe Weise FB. 18; 84; fo n-innas cetna SC. 16; FB. 60; fo n-innasin ««/' diese Weise ScM. 9; fo n-indas sin p. 40, 33; fon n-innasin ScM. 14; FB. 31: fön n-innas cetna FB. 31. — Vgl. cindas.

iudbaid lucrificatio, Iti- crnm, comtis indbaid i u-iris Wh. lO-i ,Z 802i.

iudbas -s. iiidmass.

iiidbecli, indmecli not che d s. pniucern, puiugcne.

iudber, inbir a spit, a sicewer Oh. the Mann. III Index; comla ibair aire i m-batär tri fcrtraigid dia tiget, ocus da drolam i'araind esse ocus indber iarind ar in da drolam sin LU. p. 19», 17.

1. iude i. dluith, ut est mesir etach asa inde i. asa dli'is O'Dav. p. 97.

2. inde i. eachlaisc no bac O'Dar. p. 99.

3. iude s. iime a bowel, en- trail OB.; in t-inne iachtarach lien Ir. Gl. 1013. — PI. Dat. il- leith rem ballaib ocus illeth rem indib Güd. Lor. Gl. 148 zu erga membra erga mea viscera; cusna hindib ibid. Gl. 227 zu inginem cum medullis; Acc. na hinneda Gl. zu talias Gild. Lor. Gl. 93.

1. inde in zwei Theile? son- nacb umaide tar a medon ros raud in n-insi inde L U.p. 23^5, ii; ; commemaid a druim inde ibid. p. 201', jg.

2. iude gestern; iudhe heri Z'^. 609; s. unter glasreng; ane or ande yesterday O'Don. Gr. p. 264.

indeb N. Gewinn. — Dat. co m-betis i n-indiub fochricce dom-sa Wh. lOd (Z-^. 497); Acc. ni riat na dänu diadi ar a n-indeb domunde nicht sollen sie die göttlichen Gaben für tveltlichen Getvinn geben Wh. 28s 2.

indeetso, für ind fect so, hac rice, nunc Z"-. 609.

indeg-aid hinter, nach FB. 62, s. deg-aid.

ind-eiricc F. impetus in ali- fjuem, rindicta Wh. 25^ (Z'K 877

iudel, iudell Fertigmachen, Anspannen, Jochen, Zurich- tung, Werkzeug; inneall i. cleas (?) O'Dav. p. 97, s. unter gles. — Sg. Nom. in caur ocus in catbmilid ocus in t-indell clirö bodba fer talman Cwcxaind LU. p. 79-, 29; mailli do cheim ocus t'innoU FB. 34; Dat. iar n-indill in misceöil Ms. M((t. x>. 473,34; Acc. demon daniair [ 638 ]indel FcJ. Febr. IG iGl i. ro da- mair a iiulleath di, no iudled i. cengul no cuimrech). — F///. iiullim.

iudelba i. anmunda altöri na n-idal sin arinni döforintis („tliey carved" Stokes) inntib i. delba in uile no adratis Corm. f. 25, vgl. unter ogum.

iudemin qnippe Z'^. 609.

iudcumi imbecilles Wh. W'^ {Z- 236

iudeo TE. 7 Ecj., 8 Eg.?

iiideöin ^Hifcos; inneoin an anvil, a block of stone O'B.; a gridiron (TDon. Snppl.; „tlie suppoii:ing fitone of a mül" Corm. Tr. p. 130 (i). — Gen. land dergöir do brondör briithi dar or n-inneöinI/Z7. j).79a,i2; CO m-ba samalta ra tetaib örsnäid dar or n-indeona fo läim suad sain- cherda Ber. Celt. III jx 177; Dat. oc fuine eise for indeoin Corm.p>- 35, 4; in cetlucht ro berbad don indeoin ibid. 5.

in-derl) in c er tu s Z^. 860.

indessid Gl. zu, insederat Ml. 20a, 27 iZ'^. 445 irrthümlich als Praes. sec. aufgeführt); Pass. Im- perat. Sg. 3 indcster lat Corm. p. 36, 43.

indethmiug'ud s. indithmig'im.

indeurb, Adr. von derb, Gl. zu inquam Ml. 18^, 25.

iudi s. inti.

iiuliriid s. deod.

indile )Vieh, mAiicatÜeCorm. Tr. p. 96; 2) Suchen. — Nom. 1) ba hilarda a indile Fei. p. LXI 3G ; a indile ocns a indmas do fodail do bochtaib TJiree Hom. p. 62, 33; 2) „Cissi indili?" or Diarmait. .,Secht lenti cona n-imdenmaib ocus secht n-delgi öir ocus tri minda öir TB. 23. 176, 10; Gen. 1) cach ernail indile ibid. p. CLXXIX ; do thabairt s^t ocus indile 8cM. 2; cothughadh na n-indile „feedinq of the cattle" Corm. Tr. l. c. {Sench. M.) Acc. 1) eter diline ocus indile FB. 83; getai m'indmas ocus m'indile Three Hom. }'>■ 64, 12.

in-dii'ge iniquitas Wh. 4^ {Z^. 860).

indiscd s. iniiisim.

iiiditliem, für iiid-fethcm, 31 e- ditiren, Betrachten, Betrach- tung; meditation. Corm. Tr. p. 96; innitheamh, innfeithiumh design, meditation O'Don. Suppl. — Sg. Nom. indithem dures {zu lesen du- gres? .9. unter indithmech) ocus imradud fria thogais Gl. zu semper . . ante oculos ejus quem circum- scribere conatur Ml. 28c, 14; ro bui indfctheam feochair calma oc- cu oc lecud a marbtha ar Dia Gl. zu Fei. Prol. 50; Dat. co n-inni- them leir i n-Dia Hy. 7 Praef.

inditlimech den Sinn gerich- tet auf, versenkt in. — Sg. Nom. a menma indfeithmech dogres i n-Dia S3Iart. 42; J.cc. F. indith- mich Gl. zu post atentam . . curam 311. 35c, 28.

inditliiiiig-im III ich betrachte; I meditate Goid.^ p. 53. — Praes. sec. PI. 3 CO ro fegtäis ocus co ro innithmigtis FA. 2. — Inf. Nom. inniVamigud inna luinge FA. 4 (indethmiug?(fZ LBr.) Acc. innitb- migud inna soilse ihid. 5 (indetb- miiigud LBr.).

indiu heute, s. 4. dia Taq.

indiut FB. 47?

iiidlacli Spaltung, Unter- brechung; Acc. cen nach n-indlach sine ulla interreptione {sie) 311. 32 •'i, 1 (Z^. 877). — Vgl. indlung.

iiidladaim (?) ich wasche. — Praes. sec. Sg. 3 conid he fen no benad a n-iallac7(rrtnda dia manchr/(7> ocus no innlad doib Three Jlom. p. 122, 17. — Pract. Sq. 1 d'ionnlas mo Mmha Torr. Dh. p. 180.

iiidlaith, lene fo dergindlaith oir impe TB. p. 174, 6 („« lene intericoven ivith red gold npon her"), vgl. leni gel-chulpatach immi co n-derginluth intlase LU. p. 1131', 7 {Siab. Concul., ,,toith a flashing red horder").

indlat Waschen; indlat diu, ar is ind don choiss a ti-aig et a lo- tione dicitur Corm. p. 29 mät {diese Etymologie beruht auf einem Worte lat Fuss, vgl. Corm. Tr. p. 119 mät, ^md ist im Gegensatz zu indmsLt „handwashing" erfunden); [ 639 ]Waschen der Hände und Fasse ibid. x>. 20 fothrngiul. — Bat. do iiilut a läm SC. 3(j; laitlie u-antl atraig deud aidchc do inlut doiul abaind; is he tan dolluid sön ocus a hinailt do indliit TBF. p. 144, i; oc iiidlut Licant. SG. (Z-. 949); oc indlat a läm ind äth Corm. Tr. ]>. XII.

iiulle s. intle.

iiidli, teora leth-indli Tir. 4 („fhree half-indles") '?

iii-dlig-ed illegality, an ille- yul act O'Don. Suppl., Gl. m ecomnart. — Gen. do fiur indligid ]Vb. 3e {Z- 860); Acc.LHy. Amr.2^i.

iudlim ich mache fertig, be- reite, spanne an. — Praes. Sg.3 Dep. nos indlethar Cet inchind Mesgedra isin täbaill Aid. Chonch. io („C. adjusted M.'s brain in his sling") ; PI. 3 innlit . . noi gcairptiii p. 143, 7 {so auch zu lesen p. 136, 20). — Imperat. Sg. 2 indel diin in carpat SG. 6; indill FB. 43. — Pruet. Sg. 3 indlis SC. 6; F.B. 43. — Pass. Imper. Sg. 3 iiulillter do charpat FB. 34; PI. 3 inliter teora dabcha üarusci SC. 36. — Praet. Sg. 3 ro inled a charpat FB. 36 U'o hinüled Fg.); ro inled a carpatt for na echü Goid.'^ p. 88 {Vit. Trip.) = Ms. Mat. p. 606. — Part. PI. Nom. derguda indlithi FB. 53. — Itif. ind eil.

iudliuech linirt, eine Bildung ivie ingalair? huas mo lebrän ind- linech SG. 203 (ZI 953), supier meo libello interseripto Stolces, Beitr. VIII 320.

iiulliss, a n-indliss araile fir maith „in the hall of a certain pnuVhomme" SMart. 30.

iiidloI)or schwach,der Schioa- che, Kranke, nach Stokes Rem." p. 69 zn lesen für imiobor in der ' Gl. zu Hg. 2, 29.

iiidlol)re F. Schwäche; Bat. böi a n-indlubra galair „in ivealc- ness of disease" Three Hom. p. 58, 22.

indlungr I findo SG. 15^ {Z^. 428). — Pass. Praes. sec. PI. 3 indloingtis Gl. zu disecahantur LArd. 175, b. 1 {Ir. Gl. p. 166). — I Vgl. indlach, as-dloing {S. 486,-1). |

indmaid, dogni iarum brodmuc dia muic. indmaid a lama, luid on teni TB. p. 178, 2 {„washed his hands"). Vgl. indmat.

iiidiiiass Reichthvm, Schatz; indmaiss (innmus B) „vetdth" Corm. Tr. p. 92; indbas Gl. zu dibad Hy. 5, 22. — Sg. Nom. a indile ocus a indmas Three Hom. p. 62, 33; Bat. ar indbas Gl. zu ar dibad Hy. 5, g; ar feb ocus innbas 2). 142, 1; Acc. iadais a tech fair fen ocus for a uli indmas Three Hom. p. 18, 26: ibid. p. CA, 12 {s. indile^; PI. Nom. iumnsa di- vitiae Ir. Gl. 333; Bat. dona ind- masaib FA. 25 ihindmusaib LBr.) Mamon diu ainm in demain is air- chindech ior indmassaib in t-ssegail SMart. 6.

iudiiiat handwashing Corm. Tr. p. 109 mat ; ind na lam negar and ibid. p. 119 mat. — Bat. co tanic Cred d'indmad a läm don tiprait Fei p. LXXXIX 19. - Vgl. indmaid. ,

inditaidim expecto. — Imperat. _ 7( Sg. 3 indnadad cäch a chele Gl. zu invicem exx^ectate Wb. lld {Z^. 443>. — Inf. indnide.

indiisp, focheird hich n-erred ! n-indnje FB. 51, p. 310, 42?

iuduaig-id SC. 28 mit H zu lesen iudsaigid, s. insaigld.

indnide expectatio Z-. 877. — Bat. iarsind indnidiu Wb. 23'J.

ind-ocbal F. qloria; Gen. äiri- tiu indocbäle Wb. 4b (Z*. 242).

indossa jetzt SC. 14; innösa Goid.^ p. 94. 23 {LHy.); innossa ScM. 12 (anosa H); TE. 12 LU.: indosa Gl. zu nuneuhi SG. 14^ {Z'^. 747); innossai notv Fei. p. GL VI 9.

indra i. iumaire (imaire) O'Bav. p._97, 98 {i:gl. ibid. p. 166); noi n-indrada ibid. p. 97 imresc.

indrsiig-ne detrimentum Wb. 16b ,z- 491).

ind-rid Einfallen, Einfall; innrudh i. org«m O'Bav. p. 99. — -S*^. Gen. ind indrid naimtidi Gl. zu propter adsiduos hostilis vasta- tionis incursus Ml. 27=1, 1; Bat. tancatar barbardhu do indrud Franc ' SMart. 13.

[ 640 ]iiul-riutli I ich falle ein, greife an, vgl Wi. Gr. S. 72. — Praes. Sg. 3 iiireith adgreditur Ml. lO*!, 13; inreitli Gl. zu vastan- tem Ml 48'i. - Fut. see. PI. 3 inrestais Gl. zu invadere nitehantur Ml. 37<i. — Part. Nom. amban- indrisse Gl. zu invasso iinperio Ml. 18c, u; PI. Nom. ind indirsi rastaii Ml. GT-i i^Z/K 1096). — Inf iiidrid.

iiulsma .s. iusma.

iiultuis'tlier s. iu-tuig-im.

iiul-uaiad incurri, vgl. couhu- alai, conruale. — 8g. 1 inrualad Gl. zu offendi Ml. 20 r; PI. 3 ni nad rindualdatar acht iuriialdatar Gl. zu justi qui de vifae periculo non niliil trepidationis ineurrerent Ml. 241^, 11 {non nihil bedeutet nicht etwa non inciirrerunt, sondern positiv incurrerunt).

iiululbroig' p. 140, 19, p. 145, i4?

iudus, cid ar indus CC. 3 LU.?

indusa TE. 7 Eg.?

iiulusiii Gl. zu CO Ml. 52 r (Z^ 609).

iiiecli s. enech; der Bat. PI. häufig in adverMellen Ausdrücken: i u-ioncliaibh duiiie for a person's salce O'Don. Suptpl., a hinchaibh a bh-fer on accouut oftheir hushands ibid.; de inchaib na u-atairi FB. 13; for a inchaib „on his protection" Goid.'^ p. 67 (LHy.), vgl. inchaibh Xwotection, entreaiy O'B.; 6s inchaib martra nannäeb FA. 25 {„in pres- cence of the Saints' relics").

ineclitair s. au-echtair.

iued SC. 36 {„so that they found no place for them" O'C., inad Platz, im Ms. ied)?

infeiti, bä, infeiti Gl. zu quibus studiis vita rapacium divitum esset intenta Ml. 28c, 17.

in-flllim, inrufiU implicuit Ml. 33c, II.

1. iug-, ising FB. 20 {„hardhj" On the Mann. III p. 20) ?

2. iug', as cach ing „from every peril". Hy. 1, y, vgl. iug force, a stir, peril O'B.

ing-a Nagel, Kralle. — Sg. Nom: und Acc. inga mor bui fuirri amal in^iii clion Fei. p. LXXVII; Sg. Gen. croa iugeu Gl. zu ungula SG. 46; I>at. do ingiii ad unguem SG. 217a; PI, jom. iugni TE. 4 Eg. ; no tesctha a folt ocus a ingne cecha dardain chaplaite Fei. p. CLXXI; Gen. secht meöir cechtar a da läm co n-gabäil ingni sebaic forgabäil ingne griüin ar cach n-äi fo leith düb sin LU. p. SU, 21; Dat. dona dec n-ingnib Gild. Lor. Gl. 198; Acc. ni chorcn ni'ingue

in-gabsiil r ep rehe n s i Z'^. 878 ; ingeb-sa Gl. zu comprehendam sapientes in astutia ipsorum Wb. 8*1 {Z'^. 452); niü incebthar non re- prehendemur Wb. 15 (Z^ 878, aus ind-gebthar).

ingaire Hüten. — Sg. Nom. ro herbad do ingaire mucc Three Hom. p. 10, 27; Gen. nip-sa cau-sa in- gaire gamna ba-sa chäusa ingaire Emnaif/. p. 114>i, 2ü {Siab. Conc.)-., ainm aiugil ingaire in t-srotha sin FA. 16; Dat. oc ingariu chäerech TBE. p. 154, 15; 00 ingaire chäe- rech jj. 42, 34; Three Hom. p. 6, 26.

iiig-airim ich hüte. — Praet. Sg. 3 ro iugair Gl- zu argairt Hy. 5, 33.

iugalair Icranh, eine Bildung ivie indlinecli? -Sq. Acc. in fer n- ingalair TE. 12 Eg.

ing-auta s. in-g-uath.

iug'antach wunderbar. — PI. Nom. tuaghmilu ingantaclui TE. 3 Eg.

iugar = ^ait, ancora; ingor Wb. 34a (^2. 1070); Goid.^ p. 57. — Sg. Acc. CO ro laiset sis a n-ingir p. 39, 16; in ingair ibid. la; mit einer lat. Endung ingcornm ibid. 21.

ingas SC. 10 '„debility" O'C?

iii-gellaim II icJi verspreche, vgl. CDon. Suppl. — Praes. Sg. 3 nad ingella s. unier 1. laith.

ing-eu F. Mädchen, Tochter; Ir. Gl. 290, 291; filia Z 241, 877; inghean a daiighter O'B. — Sg. Nom. ingen Mädchen Hy. 5, 43; Ly- 5; 6; SC. 33, 25 ; ind ingen X-^ La. 5: 6: CC. 6; SC. 13; 18; 31; sK 32; 33, 29; FB. 47; in ingen TE. 11 Fg.; 14; ingen I^tair Tochter [ 641 ]TE. 3; 13; 20 Eg.; p. 131, s; SC. 4; 17; FB. 18; 23; 24; 7ü; 81) u. ö.; ind ingeau TE. 11 £//.; ind ingin 10 Eg in iiigin 11 Eg.-., Gen. na X"^ ingine Xg. 7; 11; lG;_ mnä wa in- gine TK^TjOU. ; na hinginc p. 41, 15; ingini jx 131, 13; Dai. Faind ingin Aeda Abrät SC. 13; Acc. in n-iugin SC. 47; i'^'S. G; ni ruc . . acht mad öen-ingin {oder Nom.?) TE. 20 Eg.; im Mugaiu ingin Ecliach FB. 12; lasin n-ingin SC. 32; in ingen CC. 6 Fg.] Voc. -^ a ingen Lg. 5, u äC. 46; PI. Nom. ingena Aleda Abrät SC. 11, 2; 34, 7; 37, 20; na ingena p. 131, 22; a n-ingena macdacht Sc31. 20; Gen. coeca ingen f. 131, n; j?. 140, 24 ; p. 143, 1 ; 144 ; Sa 45, u ; 12 ; FB. 54; i n-endgai noem-ingen Hij. 7, 15; oc deiscin na n-ingen p. 131, 21; a lennän ban ocus in- gen FB. 11; Bat. di ingenaib p. 131, 11; cona ingenaib SC. 32; döib an-ingeuaib jy. 131, 13; I>u. Nom. di ingin Oss. II 3.

iug-eurad F. coli. 3fädchen- s oll aar, die Mädchen. — Sg. y^-Nom. Lg. IG; Dat. cona hingen- ruid ii. 144, 32; J-Cc. a ingenraid n-ardmin SC. 30, 5; ro geoguin in n-ingenraith LU. p. 19^, 1.

in-g'errtha lacerandus,s. gev- raim.

iugausser;i. acht LU.p. 119^, st., Inge SG. 25»; ni comul fri nech ingi fria rig namma p. 142, 10; p. 145, 9.

in-guäth, in-g'usul tmbekannt, ivunderhar; N. Wunder. — Sg. Nom. is alaiüd is ingnath SC. 33, 27 ; is adbul . . ocus is ingnad fria in- nisin FA. 15; bale ingnad ciar bo gnäd SC. 33, 1; ar is ingnad linn a n-adciam 311. IG^, 5 {insolens, mirum Z'^. 860); cid ingnad lat SC. 44, ^Acc. etir gnatb ocus in- gnath CC. 3 Eg. ; deca cach ingnad SC. 30, 7; PI. Nom. airechta ec- samla iuganta FA. 4; Dat. do lu- bib . . iugantaib i). 130, 2g; dia hordaib ecsamlaib ocus dia ingan- taib FA. 15.

iii-giirüs Ahivescnlieit, das Gegentheil von gnäs; ivant, defect, ahsence CDon. Suppl. — Sg. Nom. a ingnais 1 ^. 18, a ; ingnäis do chcneoil duit coUaa hecca Fei. p. CLXXXV 5; Dat. bith i n-ingnaiss do mna ohne deine Frau zu sein TE. 19 Fg.; Acc. ni düthrais a bitli-inuuais ]ri. cnnii. 1 („thou tnmldsl iinl /nsli ///.s prvpetiud ah- scnvc- <i,„<l.~ i>. JS, Z-. 4GG).

ing-iic cogiiil io: I)<il. huat etar- cnu i. huat iimiiii <il. r.it cognitione inea profundiura inidlcxistiSfl. 27 r; Icir ingnu SP. II 3.

iug-ue, ingni s. iiiga.

iug-iiecli mit {langen) Nägeln versehen; ocus me mongach in- gnech crin liath nocht trog imne- dach LU. p. 15b, 39 (Tuan).

iiigoistig-ther Gl. zu inlaque- ari . .possit 311. 28*=, 16.

1. iiigor s. iiigar.

2. ing-or, a bas bä scel n-ingir „o sad story" Fei. Dec. 21; iar cesad la hingru „after suff'ering loith tor- ments" Mai 23, Gl. i. la hingoru i. cumga i. ba hingor frisin corp ro- chrabud ocus cesad do fulang; iarna breith sech ingra .,past miseries"' Epd. 119.

in-gTeimm N. Verfolgen, Ver- folgung. — Nom. ciasu erchride a n-ingraim 311. 2&^, 12; Dat. oc ingrimmira inna cloen Cam. (.^^.269); Acc. ni fodniat ingreimm Wh. 20c ; PI. Nom. inna fochaidi ocus inna ingramman Gl. zu adversa Ml. 20^, 12 {Z'^. 269, ingrammani Asc).

iu-g-reiinim I icJt, verfolge. — Praes. Sg. 3 ingrennid FA. 16 LBr. (ingrinnid LU.); PI. 3 innani ingrennat inna firianu 311. 2G<1, 12. — Perf. Sg. 3 in-ro-grainn perse- cutus Ml. 26^, 24; iuroigrainn ibid. 26<i, 3. — Fut. sec. PL 3 co in- griastais ut persequerentur 311. 38^ {Z'^. 10941. — Inf. ingreimm.

ing-resclie inconstantia Z^. 811, von gressach.

ingresgugud continuatio 311. 28b, 9.

inichtarach unten befindlich, der unterste. — Sg. Nom. in draic inichtarach FA. 20; Gen. d'insaigid iifirn inichtaraig 21.

[ 642 ]inid üid LU.) tibi est {sit?), eine Verschmelzung icie 1. conid; cot gairim do Maig Meli inid ri boadag bidsuthain EC. 2; SC. 10 steht es dem mä,dparallel: wenn der Manngesund ist . . , ivo er {nun) krank ist . . ?

iuidil clandestinus SG. 2221^ {Z' 877).

inill tutus Z 769; Gild. Lor. Gl. 74 zu tuta pelta; a thigerna bi at luir[i]g ro-ioill ibid. Gl. 147 ziv Domine esto lorica tutissima; innill Corm. Tr. p. 95; Gl. zii, fi- dtis ibid. p. n fidb.

inillig-ud, in n-inilligud tuiti- onem Ml. 19", i4 {Z' 769); buand inuilliugud {sie) talmaidech subita tutione ibid. öö i {Z'l 1098).

iuillius tutela, i n-inillius nem- tbremeta no nemtbroeta zu inpene- trabilis tutela Gild. Lor. Gl. 66; don inillius zu adesto tutamini ibid. Gl. 140.

iuis F. Insel. — öew. Augustin Inseo Biese, Muchatöcc Inse Fäil Tir. 11; coirm inse Fäil 2^. 133, i; rig Insi Fer Falga FB. 89; töeb na indse SC. 15; Dat. co m-batar i n-inis mara Lg. 13; dund insi SC. 17; FB. ^J^'Äcc. secb inis SC. 31, 12; CO rancatär in n-insi SC. 35; tiagait isin n-insi ibid. 15; PI. Nom. indsi p. 190, 3i LBr. Dat. i n-innsib mara Torrian Hy. 2, 11 ; i n-insib FA. 27.

iii-isel demüthig; Compar. in- isle „lowlier" Three Hom.p. 122, i7.

iii-leig-is heilbar, curable O'B.; ro chuir gach aon do bhi inleigbis go bäit a leigbiste Torr.Dh. p. 162, i.

iuliud, intliud {On the Mann. III p. 92, 96 M. ö'.), vgl. intlaide, iutlasse? lene fo derg-inliud imbi p. 131, IG „a Shirt interivoven ivith thread ofred gold" (,'?) 0)i the Mann. III p. 162 {ähnlich ibid. p. 96 u. ö. fo derginnlitb oir TE. 3 jE</.; leni ..CO n-derginliud oir p. 310, 34; leni gelcbulpatacb immi co n-derg- iulutb intlase LU. p. 113", 7 {Siab. Concul., „with a flashing red bor- der" [i]) lene fo dergiudlaith oir impe TB. p. 174, g.

iiunade s. madc.

iumain lieb; dear, beloved Corm. Tr. p. 95. . — Sg. Nom. ro päd in- main oenfer La. 1 SC. 11, 5; : 34, 6; ind firög inmain Hy. 4, 7; ro böi tan rop inmain lim SC. 45, 2; inmain n-ainm „beloved the name" SP.Y 7; inmain bertbän ZlO , 17, 33 ff.j, PI. Acc. eter du gnathu inmaini FC. 4. — Sunerl. bä inmainem lais TE. 1 LU.; anl'op inmainib Lg. 18. g .

iiimaine F. Zuneigiung. — Sg. Nom. searc agus ionnmbuine „love and affection" Torr. Dhiarm. p. 202; mo sercc ocus m'inmaine TE. 9 Eg. ; Dat. dia seirc is dia inmu- ni SC. 33, 2s; Acc. tucus seircc ocus inmaine duit TE. 5 Eg.

iuiiiaisiiig'e F. parsimonia SG. 51-1.

iumall, ionmball heaviness, fati- gue O'B.; diar laid arnäp inmall „that their be not sadness" (?) Fei. Prol. 323.

iu-nialla langsam? tocbim fos- sad n-älaind n-inmalla FB. 20.

inmedöuach intestinus Z"-. 877. — Sg. Nom. a betha inmedonach ocus a airbert bith cech latbi SMart. 42 {sein inneres Leben).

inmedoiiaige Inhalt? Gen. tu- icsin n-inmedonaigi na scriptuire nöibe p 170, ig.

inmesea berauschend? Mna inna bimda di cholcthib gelaib ocus di tlachtaib etrochtaib, dam- bruthe da« ocus tinne forsind lär ocus lestra märb co n-deglind in- mesea LU. p. 23"', 3g; PI. Dat. co lennaib inmeseaib FB. 79.

1. iu-mesta glaubwürdig, IV ahr scheinlich; inmheasda com- mendable, probable O'B. — Sg. Nom. is möide is inmbeasta firinne au neithi si „this tve have the more reason to believe" Keat. p. 120, 12; ibid. p. 164, G.

2. iu-mesta, ör ba hinmeasta a n-easbada ,/or their losses werenot considerable" O'Don. Gr.p.W2.

inii s. lud.

iuua s. i 11-, in, na.

inna n- für Inda a n-? roptar lia ammairb inna m-beo Oss. I s {vgl. inda); is lia tHrem tra ocus [ 643 ]aisneis ina m-hoi di dcamnaib and chena FB. 28.

iniiaib SC. 17, 5 (indaib H.)l

iuuaig-id SC. 30 s. iusaig-id.

imidelldirgrhe TE. 4 Eg.?

1. iime Eingeweide; a bowel, entrail O'B.; in t-inne iachtarach lien Ir. Gl. 1013. — Acc. ro the- claim inne a brond ina ucht Ber. Celt. III p. 181; PI. Dat. illeith rem ballaib ocus illetli rem indib Gihl. Lor. Gl. 148 zu erga membrn erga mea viscera; eusna hindib ibid. Gl. 227 zu inginem cum me- dullis; Acc. na hinneda ibid. Gl. 93 zu talias.

2._iime F. sensus Z'^. 247; inne ind febtad SG. 28» {sensus qualitatis Z 80D.

3. iinie, tricha cubat inne uasind loch FB. 85?

iiiiie, iniii s. in Fragepartikel und e Pronomen.

inni für altir. aui.

innell s. iiulell.

iiinill s. iiiill.

iimissira, indisim ich sage, erzähle-, beschreibe. — Praes. Sg. 3 innisid döib FA. 33 (indisid LBr.); rel. innises Gl. zu adfeit Hg. 2, 58; zu dodadecha Hg. 5, si; PI. 3 innisit Gl. zu adrollat FB. 71. — Co)ij. Sg. 1 Dep. dia n-innisiur Gl. zu Hg. 5, 37. — Imperat. Sg. 2 inniss dam TE. 9, ii; SC. 28. — Praes. sec. Sg. 3 co ro innise«^ . . focraice nime FA. 31 (indised LBr.); ro hinnisidh a scelu do TE. 14 Eg. — Praet. Sg. 3 ro innis dö SC. 48 ; don badbscel ro innis o chelib FB. 70; PI. 1 ro innisemdr FA. 15 (itchuadumar LBr.). — Fut. Sg. 3 ni innisfea nech FA. d LU. — tn der spätem Sprache Fut. Sg. 1 inneösad O'Don. Gr. p. 195; Torr. Bh. p. 5G. — Fut. sec, Sg. 3 ni indisfed nech FA. 9 LBr. — Pass. Praes. Sg. 3 innistir TE. 15; ar is ed innister Gl. zu Hg. 5, i9. — Praet. Sg. 3 ro hindissed p. 41, 22. — Inf. do innisin FA. 33; d'inni- sain FA. 32 (do indisi LBr.); d'in- nisin ibid.; ic innisin oibniusa in t-sida SC. 34; Acc. ni ch»maic . . nech . . innisin inna n-airecht sin FA. G (^aisnes LBr.); is adbul . . ocus is ingnad fria innisin FA. 15 (re indisi LBr.).

inuithciu, iiinithmig'ud s. indi- tlieiii, indithmig'iiii.

innocht J-di;. zur Nacht, heute Nacht; hac nocte Z G09; ScM. 7; 15; p. 145, s; FB. IG; 17; G2; 6G (anocht Fg.); 90; 94 (anocht Eg.); anocht to-night O'Don. Gr. p. 264.

imiossa s. iiidossa.

iiuiuud Lg. 9 , ibid. 15?

inoii, inoiiii, iniioii tdem Z^. 353(e?>e>irf«s. ednonoen idem); ionann equal, alike O'Ii.; ba inond aithesc la firu hErend TE. 2 LU.; ni hi- nund comartha tucsam lind F^. 73; is inand ön ocus . . est idem hoc atque p. 169, 21; 170, is; inund p. 169, 29; rop inann ocus in cetlä T'E. 13 Eg. ; ond inund tuitim eodem lapsu LHy. ll'j {Goid:^ p. 68).

iiiorcliug'ud s. iu-sorchug-ud.

iuorgat Gl. zu inruentium Ml. 44c.

inotchim ich trete ein. — Praes. PI. 3 ar nis inaitcet FA. 12 LBr. — Fut. PI. 1 inotsam Gl. zu inire certamen Ml. 16», le.

inotaclit Eintreten; vgl. Goid.^ p. 73. — Sg. Gen. dorus inotachta in chetramad nime FA. 17 (inno- tachta LBr.); Dat. ic a airmirt dia inottacht FA. 22 LBr. (tech- ta thairis LU); ic a inottacht ibid. (oc ä insaigid LU.).

in-riata befahrbar, vgl. via,- daim. — Sg. Nom. connarb inriata dö in chonar FB. 3G.

iuricc ivürdig; dignus Z'^. 878; ionnraie j)if re, honest, ivorthy O'Don. Suppl. — Sg. Nom. indraic sen Corm. p. 30, ig {„that is fair"); PI. Nom. inricci du bäas huili Wb. ö*:. — Comparat. inrice fe- raib side SC. 31, 8.

iiirualad s. ind-ualad.

iurucus M. Würdigkeit; dig- nitas Z-'. 878. — Gen. in chiall fil indib is ciall inni-iccso SG. 59i> {von der Bedeutung des Gerundivi).

iiisa fiir ansa in ni insa nicht schwer SP. V 5, s. uiusa.

[ 644 ]iusaig-id Ätif suchen, Besti- cken; ionnsaighidh to make an incursion. — Sg. Nom. insaigid ocus dula CO rigsuide in düleman FÄ. 15; Dat. d'insaigid iffirn FA. 21; in airechta TE. 15; d'innaigid Con- culaind SC. 30 ; oc ä insaigid FA. 22.

iiisaig-im ich suche auf; ionn- saighim I sue for damages O'Don. Su2)pl. — Praes. Sg. 3 rel. mad ar diu- mandin ceile innsaigis in flaith(^i. cii- inige) a seotta O'Bav. p. 78 diumann.

iusce F. Rede. — Sg. Gen. rann insce pars orationis SG. 25" (Z'^. 988); PI. Acc. arfochlim a n- insce 2). 327, 33; j5. 141, 6.

iusciie, innscne oratio O'Don. Su.]q)l.; a innscni j). 141, 21.

iusiu s. sin.

iusma a push, thrust, cast O'B. — Dat. dobidgad Creidne ina semunda a gobaib na tencbrtiVe ocus ba lör dia n-indsma Corm. p. 32 nescoit. Vgl. ionnsmad orna- mentation O'Don. Suppl.?

iusuastis Gl. zu qiii . . consuerunt gladiumultionis exserereMl 26c, 17.

in-sorchaigim III ich erleuch- te, mache klar, von sorcha. — Praet. Sg. 3 ro insorchaig p. 169, ig {so zu ergänzen?). — Inf. ionnsor- chugbadh illuminating, enlightening O'B.; Dat. oc soilsigud ocus oc in- orchugud inna catrach FA. 13 (in- sorchugitd LBr.).

insorg', cocertaim bretha Ulad uli ocus nis n-insorg p. 327, 36; p. 141, 8, niss n-innsurg ibid. 22, vgl. innsorguin i. bidb doigh co- madh inann ocus gluaisacbt no im- luadh O'Dav. p. lUÜ, ionnsort mo- ved O'Don. Suppl,.

vat'nmüW A eh nli chice it, Nach- ahmen; intsamil instar, imitatio Z^. 878. — Dat. oder Acc. 16 in- tamail Tige MidchüardaiJ. 309, 31; fo intamail na hiubile bicce Ebre- orum Gl. zu Hij. 2, 5.

iiitamlaim acmulor; PI. 1 Dep. in intsamnilamar-ni Gl. zu an aemulumur Wb. 11^ [Z"^. 878).

iutamlaigim III ich vergleiche. — Pass. Praes. Sq. 3 intamlaigther LRg. fo. 12b [Goid.-' p. 69).

iutech N. Weg. — Nom. intech De Hy. 7, 33 (n-De B.) Dat. du intiuch öinläi cotidiano itineri Ml. 28 r (Z^ 230).

inti, der Artikel mit d&m, deter- minativen i, a) vor Eigennamen: inti Nöisi der N. Lei. 8; .9] ScM. 3; Gen. indi Saul Ml. 29'i, c; b) vor einem Belativsatze : inti ro charus celui que faimais SC. 45, 20; E'B. 11; 87; 90; SC. 31, 3? inti auf ein Fem. bezüglich FB. 20; Dat. ondi as mafortis Gl. zu Hy. 5, 4s; dindi s. unter 2. gräd; donti da tucus TE. 9; FB. 90; PI. Dat. donaib hi gnite SG. 156b {iis qui faciunt Z'^. 352); dafür in der spätem Sprache dona fib FA. 32, cosna fib ibid. 2.

iu-tinscana he begins Tur. Gl. 40; Pass. Praes. Sg. 3 intinscantar ibid. Gl. 47.

intlaide, intslaide, vgl. intlasse? heo öir intlaide uassa bän bruinne- chur FB. 51; intslaide p. 310, 32.

iutlasse, vgl. inliud, intlaide? delg find findärgit arna ecor d'ör intlassi üasa bän bruinnigel LU. p. 81a, 2G, vgl. eö iarna eaccor d'or donn On the Mann. III p. 167; a del intlassi LU. p. 79», 15; is and so focheird a lürecha iarnaidi intlassi immö echaib ibid. 17; da n-all n-apthi n-intlasse ibid. p. 113ii, 43 {Siab. Concul.).

iutle, iudle Nachstellung; innle snare, ambush, insidiae O'Don. Suppl. — PI. Dat. ar intledaib demna Hy. 7, 3g; Acc. is tri int- leda ocus breic dagniat Ml. 28o, s; ba bi temul dugnith Saul cona inuntair intleda ocus erelca fri Dai'id ibid. 30», 3; tria indle ocus cbelga Conchobair Lg. 11 . -^

iutledaig'im III ich stelle nach; PI. 3 rel. intledaigte Gl. zu insi- diantium Ml. 39c.

iiitliucht, iutsliucht M. intel- lectus, sensus Z". 878.

iutliud s. inliud.

iutreb, vgl. fo-intreb suppellex SG. 113'^ kZ- 884). — Sg. Dat. de intriib ocus comadbi/rna fiedejPÄ4.

iuuud s. iuon.

[ 645 ]iptliach s. aupthacli.

ir- wechselt mit air-, er-, aur-, ur-.

ro ir s. si'rim.

ir Zorn, Corm. Tr. p. 116 mer; i. sutham(?)uo ferg' O'Dur. p. 1)8; fossod a toud medrach mend man- dra säl fri ainbthe hi'r LU. p. 40-% 5 mit der Glosse i. firinni [Aid. Eck., „ivitli storms of auf/er").

irach, dia m-ba clerech ni ba hirach „be not wrathful" Fei. p. CLXXXIV.

irad, im i'rad n-echtrand SC. 25, (7/7?. irud.

rop irän SC. 44, 8 {„righteorts" O'C).

ir-l)tig' gloriatio Wh. 1G<1 {Z^. 4941; PI. Nom. irbäga contentiones Wh. 7(1 (Z- 656). Vgl. aur-bäg.

ir-choiltith maledicus Wb. 9^ {Z- 793).

ir-choit hurt, härm Fei. p. CIV, vgl. erchoit.

" ir-chollufl, äis biis oc irchollud Gl. zu mcdedici qui aliis maledi- cuHt Wh. 9c {Z- 868).

ir-chor s. er-clior, aurchor.

ir-chre s. er-chra.

ir-chride irritus Wh. lU (ZI 868). Part, zu er-chrinim.

ir-dairc, irdarcus s. air-dire, airdircus.

ir-dsUta s. er-dfilta, an-irdaltai uncei-tain Fei. p. C.

Ire, liire ulterior, maqis ul- tra SG. 89a, Wb. 31'1 [Z-K 277).

ire Land; ire ground, land, field O'R. — Sg. Gen. oc collud a n-hirend CC. 1 LU.;Acc. fortacrith in n-irind FJB. 53.

iress F. Glaube; fules Z 241. — Gen. foirbthetu for n-irisse TFö. la; dochum n-irse Tur. Gl. 45; Dat. CO n-huasail liiris Hy. 5, 3; PI. Dat. i n-liiresaib fuismedach Hy. 7, u.

iressach gläubig. — Sg. Nom. ceeh bocht iressach p. 40, le; p. 41, 1.

ro liir-fuagrad s. ar-f6craim.

ir-g-al F. Kampf, Kampf- platz, Waffen, s. aur-gal. — Sg. Gen. co iicht anfaid irgaile FB. 35; Dat. isind roi no isind orgail Gl. zu scammate LHy. fo. 3; PL Nom. irgala arma Wb. 6» {Z'^. 876); . imgaibtir athai ocus ergala rem füath ocus rem erud LU. p. 123»!, 11; Gen. i n-uchtu ergal n- oirrind FB. 23; Dat. i n-irgalaib FB. 29; Acc. arfich for n-atho ocus for n-irgola uili p. 142, 22.

ir-g'aire vetitum Wb. 3« {Z'^. 868); Conj. Sg. 3 mani air-gara nisi vetat Wb. 2".

na liirg'de LHy. fo. 1^, Nom. PI. zu airegda (Goid.'^ p. 65).

tli'iriime SC. 26 s. liriiiiie.

irladig'ur oboedio Z^. 868.

ir-lam promptus,.s. aur-lam.

irlithe gehorsam Wb. 27^.

ir-lond, ur-lond das untere—, hintere Ende {z. B. des Speeres, Schiffes), Stiel, Griff — Sg. Nom. ro dibairg in n-gai dö sa urlond reme %md sein unteres Ende voran Rev. Celt. III p. 178 (sa für is a); dotheilg . . in n-gai dö ocus a ur- lond reme ibid. p. 180; teit erlund na bacMa triana chois TJiree Hom. p. 32, 12; Dat. irlond co crö p. 131, 19; Acc. tummis German irlund a gai issin n-abaind LU. p. 24a, 3; in tan tra docömlasat for fairrge ocus docorustar aurlond fri tir Corm. p. 36, 19 {„ivhen they liad put to sea and set their stern to land", a lui no urland B).

ir-uaidim III ich erwarte, IV arte auf Jemand. — Fiit. Sg. 1 ni irnaidiub Coinculaind SC. 46.

ir-naide, ur-uaide Warten, Inf. zu irnaidim. — Dat. nir bo cian i n-irnaidiu di sie hatte noch nicht lange gewartet TE. 12 Fg.; ic irncw'^e ibid.; oc urnaidi Concu- laind SC. 46.

ir-iiaidm Verbinden; ursnaidhm a tie, hond, hnot O'B. — Sg. Nom. ar ro triallacZ a birnaidm do fir „for it was tried to tved her to a husband" Fei. p. XXXVIII 31.

irneclitail), ar irnechtaib aicnid Hy. 7,38 (ar foirmdechaib -Bl^af/a-msi solicitations of nature" Stokes, Bem.^ p. 70, „against the inclinations of the mind" O'Don. Gr. p. 294.

iruig-de, iruichthe F. oratio [ 646 ]Z'l 247. — PI. Dat. hi far u-ir- nigdib-si in iwecatioiiibus vestris Wh. 7«.

irsa jamh of a door Corm. Tr. p. 97, s. ursa.

ir-scartad, s. aur-scartad ; Sy. Acc. eter irscartad ociis imdorus FB. 1; amra in tegh hi sin itir irscartad ocus dergudha „in car- vings and heds"- TE. p. 178, 8.

irt Tod, dtircJi bäs erklärt Corm. p. 3 anart, adart, ibid. p. 27 lathirt.

ir-thorad „great produce" Fei. p. LXI, s. unter ernail.

irud, hirud niargo SG. 52'i (Z^. 803), inrud Nigra.

1. is, iss s. am.

2. is und; ar cuirp is ar n-anma Hy. 8, 3; is merb is is marb mo guth SC. 29, 22 ; 23 ; besonders häufig mit dem Fron, personale verbunden bei Zufügung einer tvichtigeren prädieativen Bestimmung [Copula is est?): maige loma dan is iat loiscthecha FA. 30; is si alaind illänach SC. 33, 26; is si thorrach "^ Xg. 1; CC. 6 Eg. (os si alaclit LU.):, leine . . impi is si cotat-sle- mun do sita uainidi TE. 3 Eg. ; 4 Eg.; ro dibairg in u-gai dö sa urlond reme Bev. Celt. III p. 178, für is a.

d'is SC. 32 s. fls.

iss, IS infra Z^. 634; issum unter mir Hy. 6, 4 [Gl. i. foum); 7, 54.

isa {TJiree Hom. Index), is a mit folgendem Substantiv, steht im Sinne eines relativen „cujus est" und „quod ejus^- {vgl. asa): taisig iat co ti inti is a ferann hebe sie auf bis der kommt, dessen Land es ist TJiree Hom. p. 98, lo; curid bar libra i n-usce ocus cibe uaib is a libair ölait dogenum-ne adrad do und wer von euch es ist, dass seine Bücher davon kommen ibid. p. 26, 13.

ro issam s. ricim.

isse, is6, issi, isi, issed, ised die Verbalform is est tmd das Pro- nomen e (se), si (i), ed (is ed oft abgekürzt is geschrieben).

ro ised s. ricim.

issöicse Oss. III e?

issel unteyi befindlich, nied- rig; inferus Z'^. 768; cend-isel loioheaded Fei. p. LXXXV. — Sg. Nom. ni bu leith-isel in mäm halb unten, auf der einen Seite unten Hy. 5, 56; Acc. isin morchute n-isel Hy. 2, 38 ; PI. Nom. isli . . a da n-imechtar FA. 22 (isle LBr.^. — Vgl. in-isel.

isitig p. 144, 10 zu lesen isin tig?

isuith SC. 12, vql. aisneid „utter" [3. Sg. Imperat.) Fei Nov. 13 Baiol?

ita s. itu.

itag-ar ich fürchte TJiree Hom. p. 36, 20, s. atagur.

itäu, itö icJi befinde mich, bin an einem Orte oder in einem Zustande; nicJit verschieden von atäu; die Stellen, an denen das voranstehende i das relative i n- zu sein scJieint, s. unter tau. — S(/. 1 itäu sum Wb. 32a; ittöo Wh. 17'i (Z^ 488); is ferr a chäch ito-sa SC. 28; 3 uair ita in cath oc a ferthain indiu SC. 33; immar ita 33, 34; conid de ita Suäm Ra- thaind FB. 69; ar ita FA. 18 (ar ata LBr.); ar itä nach cwmachta for a cul na n-en sa SC. 7; itä i m-Maig MeU 13; PI. 3 ar ität se dorais . . corrice in riched FA. 15 (atc/t LBr.)-., acht itat i foilse FA. 5 (atät LBr.); &mal ität iar fir 6. — Conj. Sg. 1 ateoch a uöem Pa- traic ittarrad iteö LU. p. 113, 39 {Siab. Concul.).

itchiiala, ar itchuala a bith tor- rach Lat. Hy. IX Pref., zu at- chluuim.

itcliuatar s. at-cliüad.

itdüinter s. at-chluiiim.

ite, is hite Ml. 28c, 10 [s. unter fithis), vgl. isiede in dail runde Wb. IIa ^z-l 350)?

itgre Bitte, Bitten, s. ateoch. — Sg. Nom. itge Abeil Hy. 1, 5; a hitge Hy. 5, le; aitge Gl. zu ailgais Hy. 5, 49; Acc. la itge Pa- traicc Hy. 3, 10; admuniu mör itge LU. p. 15a, 19; adcotedae in n-itge Tir. 8; PI. Nom. for don itge Brigte bet Hy. 5, 89 (i. ro bet forud a hitge).

[ 647 ]ith Korn, Getreide; com Corm. Tr. p. 95; ith in arba far Ir. Gl. 1038. — Sy. Korn. SP. I i; Gen. bandca hetlio Gl. zu Ceres SG. 60a (Z- 239): leth n-etha for tire . . is suiida melair LU.p. 24», 22; Bat. CO n-ith SP. I 2.

ith puls SG. 70a {Z- 49).

ithe Inf. zn ithiiu.

itliemair Gl. zu rentres Wb. 31^, 23, edaces Z^. 780.

ithim I ich esse; mundo Z'^. 429. — Conj. PI. 3 ar na hethat cethra na gurta Corm. p. 22 gelistar. — Praes. see. Sg. 3 uo ithed Sc3I. 1; PI. 3 no ittis na hubla LU. 11. 23». 11. — Fnt. sec. PI. 3 nach istais Lg. 14 . — Inf. Dat. no theigtls ind eöin dar a n-essi do ithi na n-nbull LU. p 23a, 13; coin dot ithe Fei. p. CVI; Acc. son iuchoissised longud no ithi „a Word wliich tvoiild signify con- suming or eating" Ml. 118.

ithir g r u n d producing com O'B.; ata dag-ithü- lim ocus nim tha sil a chomadhais TB. p. 174, 13.

ithla, «rea Z^. 264; Bat. isind ithlaind in area SG. 68a (Z^. 1471

itlochamar s. atluchur.

itii Durst; ita thirst 07?. — Xom. bä mör a n-gorta ocus a n- itu LU. p. 23a, 2u; ita uirri im sercc n-De Fel.p. XXXIV (Jan. 15); Acc. cumma aranggairtis gortai ocus ittaid dib na hubla LU. p. 23a, ig; arrodibaid itith ind Israhel spiurdalti inna noib Wh. IIa [Z'^. 882), „restinxit sitim" Stokes.

iubaile „time, period of pres- cription, limitation", jubiliutn, a lapse of Urne „after tvhich the par- ties to a hargain could not retract" O'Don. Suppl. — PI. Nom. ni iadat iubaili for etechtu ail SC. 25; Gen. na hiubile bicce Ebreorum Gl. zu Hy. 2, 5.

iubar the yetv tree CR , s. ibar.

iubroracht u-orking in iubar On the Mann. III p. 51.

iuch Oss. II 4?

iuchanda, vgl. iuchna pale red O'R. ? PI. Nom. ingni ailli iuchanda TE. 4 Eg.?

iurad factum estLArd. 189 b. 1 {Z- 477). Vgl. frith-iiiraim.

iürtliuud, iürtluind Cuchul«/«« . . dia siabairthfj- immi FB. 61. rgl. iurtadh to göre, hurt O'Don. Supjjl.


This work was published before January 1, 1929, and is in the public domain worldwide because the author died at least 100 years ago.

Public domainPublic domainfalsefalse