Vumbiwa ra Riphabliki ra Afrika Dzonga/Kavanyisa ka 3

←Kavanyisa ka 2

Vumbiwa ra Riphabliki ra Afrika Dzonga  (1996)  Kavanyisa ka 3: Mfumo wa Ntirhisano

Kavanyisa ka 4→

40. Mfumo wa Riphabliki
1. Eka Riphabliki, mfumo wu vumbiwe tanihi mfumo wa tiko, swiyenge swa Swifundzankulu na swa mimfumo ya miganga leyo hlawuleka, leyi tiyimeleke no tirhisana.
2. Swiyenge hinkwaswo swa mfumo swi fanele ku xixima no landzelela milawu eka Kavanyisa loku naswona swi fanele ku tirha migingiriko ya swona ku ya hi swipimelo leswi vekiweke hi Kavanyisa loku.

41. Misinya ya mfumo wa ntirhisano na vuxaka bya le ndzeni ka mfumo
1. Swiyenge hinkwaswo swa mfumo na swirho hinkwaswo swa mfumo eka xiyenge swi fanele ku -
a. ku hlayisa ku rhula, vun’we bya rixaka na ku va Riphabliki ri nga aviwi hi le xikarhi;
b. ku tiyisisa nhlayiseko wa vanhu va Riphabliki;
c. ku nyika mfumo lowu pfunaka,wo va erivaleni, wa vutihlamuleri na lowu hlanganeke eka Riphabliki hinkwaro;
d. ku tshembeka eka Vumbiwa, Riphabliki, na vanhu va rona;
e. ku hlonipha xiyimo xa vumbiwa, swivandla, matimba na mitirho ya mfumo eka swiyenge leswin’wana;
f. ku va swi nga teki matimba wahi na wahi kumbe ntirho handle ka leyi swi nga nyikiwa yona hi ku landza Vumbiwa;
g. ku tirhisa matimba ya swona na ku endla mitirho ya swona hi mukhuva lowu wu nga ngheneleleki eka misava, mitirho kumbe nhlangano wa mavandla ya mfumo eka xiyenge xin’wana; na
h. ku tirhisana swin’we na van’wana hi ku tshembhana loku ringanaka na ku tshembhana ka kahle hi -
i. hi kusindzisa vuxaka bya kahle;
ii. hi ku pfunana no seketelana na van’wana;
iii. hi ku tivisana na van’wana hi, na ku tihlanganisa na van’wana, eka timhaka leti hi ti tsakelaka ku ringana;
iv. hi ku hlanganyeta swiendlo swa swona na milawu leyi vekiweke ya swona; na
v. hi ku namarhela eka maendlelo lama ku twananiweke ha wona; na.
vi. ku papalata swiendlo swa nawu ehenhla ka van’wana.
2. Nawu wa Palamende wu fanele ku -
a. ku simeka no endla makungu ya swivumbeko na mavandla yo endlela ku yisa emahlweni no olovisa vuxaka exikarhi ka mimfumo; na ku
b. endla leswaku ku va na tindlela na maendlelo ya kahle yo kondletela ku herisa madzolonga ya mafumelo yan’we.
3. Xirho xa mfumo lexi khumbekaka eka nkwetlembetano wa le ndzeni ka mfumo xi fanele ku endla matshalatshala hinkwawo lama kotekaka yo herisa nkwetlembetano wolowo hi ku tirhisa matirhelo na maendlelo lama ya lulamiseriweke xikongomelo xolexo, naswona xi fanele ku tirhisa tindlela hinkwato to lulamisa xi nga si titshineta ekhoto leswaku yi ololoxa nkwetlembetano wolowo.
4. Loko khoto yi nga eneriseki leswaku swilaveko swa xiyengentsongo xa (3) swi fikeleriwile, yi nga ha tlherisela nkwetlembetano eka swirho swa mfumo leswi khumbekaka.