Son vierc

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Son vierc  (1921)  by Leo Runggaldier
ladin Gherdeina
grafia moderna

Son vierc.


Na storia cunteda da bera Gustl da Passua.


Zacan vivovel te Sëlva te na pitla cësa doi maridei ch' ova inuem Jan Piere y Mariëusa. Mariëusa cujinova a Piere drët stlet y puech acioche l murisse bel prëst: N di ti iel tumà ite a Mariëusa de jì da chël vedl Eremit a pista. Chësc ti portela nce dant a si uem n di. L uem dij: "Assé, assé! va me tu." I canch' l vëiga, che ëila se n va da usc ora, s' n mucel y cëla da ruvé do n' autra streda dant y de ruvé nfati dan ëila pra chëst Eremit. Bel mpont ruvel nce dan Mariëusa pra chëst Eremit, se rejona ju cun chësc, de ulëi nstës jì ite te tana.

L Eremit lascia pro chësc y se n va. Jan Piere va ite te tana, se taca su na bela gran berba grija y aspieta si fëna che vën a pista. Ne va via giut, po vën anda Mariëusa y tachelnea pra chël pitl viere d' tana. Dedite da chësta terla fovel na rë de lën. Chësc uem gëura sën bën su la terla, y te chëla audel nce la usc de si fëna: "Bondì seniëur Eremit! Ulësse ve damandé zeche de sucrët." "Assé," dij l Eremit cuna usc drët bassa: "Dijede dut cant cieche ëis sul magon." Ëila scumëncia y ti conta: "Ie é n uem tan dala rida y trazëus, che ulësse propi ch' l deventësse vierc; po pò vester ujinessanse n fruz plu saurì." Sun chësc respuend l Eremita: "Ilò messëis mere ti cujiné drët bon y bieh, drët da smauz y da grass, po cialëde pa, debota pierdel pa po la vista." "Grazia seniëur Eremit, ve prëi bel de ne dì a deguni nia de chësc, scenó unissel ora spavënc." "Sci, sci, jide mé n santa pesc, ie ve dé mo la santa benedescion."

Dut cuntënta s' n va śën tres anda Mariëusa, pea la streda che va per l bosch y ruva a cësa. Ma ntant l Eremit se n ie jit ora de tana y ie ruvà do n' autra streda mo dan ëila a cësa. Piere se mët śën bën drët pra l lëur y s' astiela sceche l essa laurà ntan che ëila ie stata demez. Te chëla vën Mariëusa da usc ite y dij: "O ncuei sonse bën stata ora giut, t' ares bën fam sëndula, a avëi laurà dut l di. Te vue pa bën fé perchël na bona cëina." E, se dij Jan Piere ntra ël chësc ne sonse danz no usà. Y canta mò, ma la fëna te n iede nsci valënta, nsci bravia, nsnuet na tel bona cëina, y duman dijela inò, de me fé na bona marënda. Bon, se dijel, a mancul possi śën me n maië n bon poz de robes. Va via un di, va via l auter di, chësta si fëna ti cujina uni di for plu miëur y miëur, plu bieh y plu da smauz che sta me dut a regorer.

N di dij l uem: "Me sà che pierde la vista for plu y plu." Chësc ti sà danz drët a Mariëusa; ëila ti cujina de chël for miëur y miëur, for plu gras y gras; y Piere udova for mancul y mancul. Ngali messovela l mené a spaz per la man, davia ch' l ne se ntupova inió plu a jì sëul. N di do marënda l ala menà a spaz ora insom sun en mur, che fova su l ëur de n ruf. Ilò s' à fermà Mariëusa y dij: "Stà chiet mpueʼ sëndula." Ëila va n trëi var zeruch per giaté l sbunf y ti dé na sburdleda per l sburdlé ju te ruf. Te chëla che la ie frida ca, zessa l uem debota su na pert; te chëla fier Mariëusa via ju te ruf. "N aiut, n aiut", svea la fëna ora per ruf; "o prëibel mi bon uem, vie ju a me judé ora." "O mi bona fëna ie ne vëije nia, ne sé ulache te ies; son vierc."

Anda Mariëusa fova rueda n pez do, sanbën mola sceche n punjin, a cësa. Da ntlëuta nca fovela danz plu valënta cun si uem.