Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Byczyna

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich
Tom I

Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski
Byczyna


[ 490 ]Byczyna, 1.) wś i kolonia, pow. nieszawski, gm. Sędzin, par. Byczyna; od sądu gmin. okr. III i st. poczt. w Radziejowie odl. w. 7, od Osięcin w. 10, od Nieszawy w. 22. Kolonia B. rozległ. m. 658, dymów i osad 32; w folwarku B. morg. 465; w tem ziemi ornej w ⅓ pszennej m. 330, łąk m. 26, pastwisk m. 48, ogrodów m. 7, lasu m. 30, nieużytków m. 24. Płodozmian 12-polowy. Zabudowania wszystkie murowane. W 1827 r. było tu 27 dm, i 204 mk. Wieś ta należała dawniej do dóbr biskupów włocławskich. Kościół stary, drewniany, był pod wezwaniem św. Aleksego i św. Jadwigi. Po zgorzeniu pierwotnego kościoła biskup włocławski 1684 r. wystawił nowy, a gdy i ten wkrótce podupadł, Flor. Pajerski, scholastyk kruświcki i miejscowy proboszcz zarazem, około 1780 r. wystawił nowy kościół, dotąd stojący. Obecnie buduje się nowy kościół murowany. Był tu także fundowany szpital, lecz bez stałego uposażenia. Par. B. dek. nieszawskiego, dawniej radziejowskiego, liczy 1884 dusz.

2.) B., folw. i wieś, pow. łęczycki, gm. i par. Poddębice. W 1827 r. było tu 8 dm. i 116 mk., obecnie liczy 17 dm., 2288 m. obszaru. Znajduje się tu pałac starożytny. Br. Ch.

Byczyna (z Jeziorkami i Bydą), wś, pow. chrzanowski, 1879 m. rozl., wtem 1457 m. roli ornej, 193 dm., 1186 mk., probostwo w Jaworznie; szkoła ludowa jednoklasowa, położenie równe, gleba żytnia; obfituje w glinę garncarską. Ma kopalnie galmanu.

Byczyna, niem. Pitschen, miasto pograniczne w Szląsku, w regencyi opolskiej. Miasto to liczy się do bardzo dawnych i już w X w. o niem są wzmianki. Biskupstwo szląskie, założone najprzód w Smogorzewie, przeniesione być miało w 1031 r. do B., a nakoniec 1054 do Wrocławia przez Kazimierza II króla. W r. 1588 ks. Maksymilian arcyksiążę austryacki, po śmierci króla Stefana Batorego pretendent do korony polskiej, zbrojnie chcący jej dochodzić, zamknął się tutaj, czekając na posiłki. Nadciągnął za nim pod B. Jan Zamojski, stoczył (24 stycznia) bitwę, rozpędził nieprzyjaciela; tak że Maksymilian, zamknięty w mieście, musiał kapitulować i przyjąć warunek, że dla bezpieczeństwa Polski, do załatwienia sprawy, osadzony będzie w jakim zamku. Skutkiem umowy byczyńskiej, arcyksięcia Maksymiliana osadzono w Krasnymstawie, zkąd po roku dopiero wypuszczony został. W latach 1627 i 1633 przez nieprzyjaciół miasto zrabowane, r. 1655 znacznie pogorzało. Są tutaj dwa kościoły: katolicki i ewangelicki; ma 2600 mk., trudniących się rolnictwem, tudzież fabryki cukru, serów, wódki, piwa i t. d., 5 jarmarków. B. jest st. dr. żel. z Kępna do Kluczborka. Ma przykomórek urzędu celnego Gorzów. Parafia katolicka dek. bogacickiego liczyła 1869 r. 2367 kat., 9978 ew., 115 izr. Kościół z r. 1708, odnowiony 1760; poprzedni zamieniony 1707 na ewangelicki. F. S.


#licence info
Public domain
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]

This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home.


Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.

PD-US-1923-abroad/PL Public domain in the United States but not in its source countries false false