Querimònia:Article X
X
Tanben concedim eth capítol, segontes eth quau es òmes d’aguesta comunautat an era possesion, usatge e costum e era manèra des de hè ja tant de temps qu’era memòria des òmes non la rebrembe, que s’un òme, dempús de contrèir matrimòni, auesse convengut o hèt convèni damb era sua hemna sus causes aquerides o per aquerir, se’n gessesse bèra carga l’auràn de pagar as sòns creditors a parts iguales. E se hèn melhores o guanhs, tanben s’ac auràn de dividir a parts iguales, s’estant er un viu e er aute mòrt non an deishat hilhs. E açò tanben se manteng s’eth hilh d’ua familha, o era hilha, auesse hèt un convèni damb es sòns pairs sobre bens ja aquerits o per aquerir dempús deth convèni, que s’auràn per indivisi enquia qu’eth nomentat convèni e er assentiment de cadua des parts siguen trencadi. Tanben servís çò que s’a dit s’un estranh hè un convèni o un contracte similar damb un aute estranh. Mès s’era hemna non auesse convengut damb eth sòn òme, o non auesse estat hèt convèni damb es nomentats o damb d’autes persones abantes dites, alavetz es bens dera hemna no poiràn vedé-se amendridi de cap manèra pes deutes o gravaments deth sòn òme. Açò s’enten entad aquerò que hè ath foncionament dera casa e non pas en cas de delictes qu’agen estat cometudi.
XI
Sus eth capítol, totun, segontes eth quau es òmes dera nomentada Val, comunautat en temps des nòsti antecessors, auien en possesion er usatge e era costum de crear es pròpris notaris e escrivans e determinats “saigs”, s’ac exigien es sòns demerits, les podien privar des sòns cargues, respècte ara quau causa supliquèren que les siguesse integrament restituida per règia majestat; atau nosati concedim que poguen crear notaris e remplaçà-les damb causa, mès non pòden instituir ne méter “saigs”, ja qu’an d’èster metudi per nosati o pes nòsti oficiaus e an d’exercir era jurisdiccion reiau. Per aguest motiu, damb era escrivania dera nomentada Val ara nòsta cort.
XII
Sus eth capítol segontes eth quau es cònsols o es notables des òmes d’aguesta comunautat an e aueren era possession, er usatge, e era costum de tractar e confirmar era patz, de proïbir e méter penes e portà-les as contradictors e desobedients, sense cap requeriment, ne er assentiment nòste, ne des nòsti oficiaus, estatuïm e tanben ordenam qu’es nomentats cònsols e notables, se vòlen pòden sonque tractar e convier sus un acòrd amistós entre es discordants, mès non pòden hèr es autes causes que se contien en capítol, pr’amor que pertanhen d’ua manèra especiau ara nòsta jurisdiccion, e atau les volem e manam expedir a tràuers deth casterèr dera Val.
Vejatz tanben er article sus era Querimònia.