So Couturat rezumas (III, p. 216) la stando di la temo mal, non e des, e parolas pri du solvi : 1) omnaloke des‑, e 2) des‑ en la verbi, non‑ en la nomi. Il ne parolas pri la triesma, ta quan me propozis, prenar omnaloke non‑ vice la esperantala mal‑.
So Couturat ipsa tre bone demonstras ke esus nefacila decidar en multa kazi, ka des o non esus uzenda, se on selektus la duesma solvo. Ta argumento povas prizentesar ankore plu forte kam il facas ; nam se on uzas non-amo, pro ke to esas nomo, e desamar, pro ke to esas verbo, evidente la principo pri renversebleso ricevus [ 286 ]mortiganta shoko. Pluse, la participi esas parte verbi, parte nomi ; kad on dicus nonamanta, nonamata o desamanta, desamata ? Ka de deslaudar on devus derivar nonlaudinda ? La distingo inter nomi e verbi ne esas tala ke on povas havar un prefixo por un ed altra por la altra klaso ![1]
Por non en omna kazi parolas :
1. Ke la formo (vorto) esas konocata da omni, adminime da omna instruktiti ;
2. Ke non facile sentesas quale plufortigita ne ; komp. nonsenco e c. ;
3. Ke la kombino di la finala sono n kun altra soni esas tre facila, kontre ke s in des esas « nonfacila » avan s, z, sh, ch, j ;
4. Ke des esas tro simila a dis ; to esas specale jenanta pro ke ta du prefixi havas tote kontra signifiko ; disbendikar esus donar bendiko a multi, desbendikar la kontrajo (ad un o pluri) ; desarmizar e disarmizar, deslaudar e dislaudar, desrichigar e disrichigar e c. esus konfuziganta. Me agnoskas ke la nombro de vorti, en qui la du formacuri esus praktike frequa, ne esas tre granda ; ma la simileso tamen povas esar jenanta, kande on ne audas bone e do obligesas kalkular la versimileso di un od altra senco ;
5. Ke non memorigas ulgrade la angla e germana un ; notez ke la angla un havas la du senci ne‑ e non‑ : undressed signifikas (kun diferanta acento) ne-vestizita e nonvestizita.
Por des‑ parolas la frequeso di ta silabo (en plura formi : des‑, dis‑, dé‑) en plura lingui.
On povus kombinar la du prefixi ; ma lor me propozus altra distingo kam ta propozita da So Couturat, nome, uzar non‑ quale la nuna mal‑, e des‑ vice la nuna mal‑ plus ‑iz : do desvestar nuna malvestizar, F. dévêtir, I. svestir, D. entkleiden, E. undress ; simile desarmar (malarmizar), desvelar (dévoiler, entschleiern, svelare), des-harar, despelar e c. To donus eleganta difero inter la du agi distingata da So Pfaundler : nonvarmigar (igar, o « efikar », malvarma) e desvarmar (privacar de la varmeso ante aquirita). Notez ke se on adoptas ta solvo, des‑ e dis‑ ne esas tam jenanta, unesme pro la kompara « nonfrequeso » di des‑, e duesme pro la absenteso di la sufixo ‑iz‑ en ex. desarmar, komp. disarmizar. On havus tale anke la diferi : nonrichigar ulo : disrichesar ulo : disrichar lando (privacar lando de la richi, per proskribi e c.) On semblas krear tale posibleso di subtila nuanci sen [ 287 ]establisar subtila, t. e. nonfacila, reguli. Me rekomendas ca propozo a la Akademio.
- ↑ La detrimento esus min grava e min shokanta, se on fondus la regulo sur la distingo di la verbal e nomal radiki. Lor on dicus uniforme : desamar, desamo, desamanta, desaminda ; same : desfidinda, desfidema ; desfavoro ; sed altraparte on devus dicar : non-honoro, non-facila, non-agrabla apud des-plezanta. La malfacileso esus certe min granda, sed ne tote malaparus [L. Couturat].