Progreso/Triesma Yaro/Numero 29/Fraulo, celibo

← Kontenajo ← Expliketo

TRIESMA YARO PROGRESO No29 Julio 1910 Fraulo, celibo Linguala questioni

Diskursi da So Peus →

Temi : Kritiko di Esperanto, Genro

[ 299 ]

Fraulo, celibo.

Ni ja citis multa exempli di Esperantulo, sed nula forsan esas plu frapanta e karak­teriziva kam fraulo ; e pro to ni rekomendas [ 300 ]ol specale a nia amiki, qui devas diskutar publike o private kun Espe­rantisti, por montrar a li, quante la « kara lingvo » esas arbitriala e kapricoza, e quala spirito direktis la kompozo di la netuchebla Fundamento. Fraulo (celibo) venas de D. Fräulein, qua signifikas damzelo. On facis unesme fraulino, e pose, per quaza « inversa derivo », on deduktis de ica vorto la masla vorto fraulo, supresante la finalo ‑in. To esas tante plu absurda, ke en Fräulein nule aparas la sufixo ‑in (quale en Gattin, Konigin), sed la sufixo ‑lein, diminutivo ; e la radiko frau signifikas virino ; do l’ideo feminala ne rezidas en la finalo, sed kontre, en la radiko ipsa. Tamen on prenis ta radiko por signifikar… viro (ne mariajita) ! Quale procedis Ido ? Existas vorto tute inter­naciona, nome celibat, qua indikas stando. Vere, kelka lingui derivas de ol la qualeso célibataire. Sed ta vorto esas reale ja derivita, en latina, de la primitiva vorto caelebs, caelibis (radiko caelib), per la sufixo ‑at, qua retrovesas en pontificat, tribunat, consulat, e c. Esas do konforma a la vera, naturala derivo, prenar quale radiko celib‑, e derivar de ol la nomo di stando per la sufixo ‑es : celib-eso. Kompreneble, celib-o formacas tote reguloze sa feminalo : celib-ino. Omno esas klara e logikala. Komparez kun la ridinda fraulo ! E kande vi devos diskutar kun fanatika Funda­mentisto, kun blinda adoranto di la « Zamenhofa lingvo », pregez lu simple, ke lu justigez la vorto fraulo ; e vi facile venkos o konvinkos lu !