Progreso/Triesma Yaro/Numero 27/Pri l’artiklo kun propra nomi

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
TRIESMA YARO
PROGRESO No27
Mayo 1910

Pri l’artiklo kun propra nomi
da P. de JankoLinguala questioni

[ 171 ]

Pri l’artiklo kun propra nomi.

L’adjektivo apud propra nomo povas havar tri diferenta senci :

[ 172 ]

1o Epiteto apud propra nomo, qua lasta [1] referas singla individuo. Ex. : genioza Napoléon. Nia gramatiko konsilas, ke en ta kazo on ne uzez l’artiklo (Gramm. compl., p. 10, noto infre) e to esas tute logikala ; vera esas, ke la exempli ibe alegita koncernas kazo, quan me traktas infre. Me adjuntas ke segun la principi di nia linguo on devas povar [2] pozar l’ adjektivo anke pos la nomo, quo esos aparte komoda se plura adjektivi sequas la nomo. Ex. : Napoléon tre genioza ed energioza.

2o Adjektivo qua servas por distingar singla persono de altri havanta la sama nomo. Ex. : La malyuna Smith serchis vu, ne la yuna. Semblas a me, ke hike on devas uzar l’artiklo, nam ol servas, segun la principo alegata da nia gramatiko (Gramm. compl. § 5, 2) por indikar singla individuo di sa klaso.

3o Esence la sama kozo eventas, se tala distingiva adjektivo divenis oficiala por signizar[3] historyala personi. Do l’uzo di l’artiklo esas hike anke postulata da la spirito di nia linguo kontrale a to quon montras la exempli di la gramatiko (p. 10 noto infre). Tamen on sentas bezono (forsan nur konseque l’uzo) expresar to ule altre kam en l’omnadia kazi di « la malyuna Smith » e « la malgranda Kohn ». On povas do adoptar ula konvenciono, e hike la principo di Jespersen semblas aplikebla, nome adoptar la max inter­naciona uzo, t. e. pozar l’adjektivo kun l’artiklo pos la nomo. Do : Alexandro la granda, same quale on dicas en D. E. F. I. S. ed anke en nuva greka ed altra lingui. Pro ca distingo, en kazi di omnadia uzo, on pozos prefere avan la nomo l’adjektivo simpla, t. e. qua konsistas nur ek un vorto e ne postulas pro komodeso la loko pos la nomo.

P. de Janko.

  1. Me propozis dicar qua-ca, por distingar di qua-ta qua epiteto.
  2. Plu bona esus la vorto « darfar » ne ja adoptita.
  3. Me volas dicar : F. désigner ; D. bezeichnen. Forsan vorto designar esus intro­du­cinda.