Page:Vulpius Historia Raetica.pdf/25

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

sur e suot Porta, Puslaf, Brüsch, Val da Müstair. Et ha scodüna drettüra sia aigna superioritad e seis drett, bunas ledschas et üsanzas. Cur la dietta seguond la rouda tocca in la chadè, schi vain quella saimper clamada in Coira, usche eir autras, paerticolaras congregatiuns.

La terza lia sun las X drettüras, la principala ais Tavau, inua las diettas vegnen clamadas seguond la rouda. La 2. drettüra ais Alvagnü, la 3. Churvalden o Parpan, la 4. Langvis, la 5. St. Peter in Scanvegk, la 6. Claustra in Partenz, la 7. Janatz, la 8. Schiersch. Las qualas 8 drettüras udivan pro ünqualchiausa al Arciduca d'Austria. Perchiè avant temp sun qua stats Signuors quels da Faz, l'ura fuo la Signoria crudada sü l's Cont da Toggenburg, e da quels als Conts da Matsch; mo muriond l' Cont Gaudenz da Matsch l'ann 1489 fuo la Signoria crudada a la Chià d'Austria. Inuonder l's Arciducas d'Austria tschantavan qua ün castellan sül chiastè da Chastels, però ün pajesan o grischun, quel jüdichava sur l's maleticis e gubernava auters fats dal Arciduca. Però nun haveiva el inguota authoritat in tuot las drettüras, perchiè scodüna haveiva sias proprias libertads o drets, lur chiartas e sageus gnivan conservads in Tavau; però l's Tavosers e Langenvisers haveivan las plü libertads. La 9. drettüra ais Malans, la 10. la cittaetta Majenfeld; eir quaistas duos drettüras sun stats dals Signuors da Faz, e l' lura dals Conts da Toggenburg; sun quai sun ellas tras ün matrimun gnüdas sün l' signur Volf da Brandis, e quella vouta s'haun las X drettüras liadas cun las autras 2 lias. E' bod dappo haun las 3 lias cumprà ad ellas quaistas duos drettüras e metten a Majenfeld in l' chiastà ün Podestà e tiran lur salari.

Mo las X drettüras s'haun liadas insembel in l'ann da Christo 1436 da s'asister e s'defender in tuot fats in ogni chiausa appusaivla e da ragion, contra lur inimis o qualunque tort e forza chi pudess esser, chia scodün possa star pro seis drets cun pasch e paus. Eir chia scodün dess a seis dret segner e patrun salvar e far tuot quai ch'el ais oblig, mo scodün restar pro sias libertads e s'defender l'ün l'auter.