Page:Vulpius Historia Raetica.pdf/24

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

authenticas historias; et in particolar da nossa Engadina, tuot plü succintamaing et a la cuorta chi's po.

Da quellas trais lias ais la prüma la lia Grischa, la quala ha 19 drettüras; Dissentis ais la prüma, inua ais ün abbat. Scodüna drettüra ha sia aigna superiorità; et il mastral cun seis jüraders po jüdichiar super tuots fats. L'hura haun els eir in tuot la lia ün landrichter, l' qual anualmaing vain elett da tuot las drettüras, et presidescha in lur congregatiuns e diettas, las qualas vegnen insembel ad Ilans. Jüraders sun els 15 et ün scrivaunt et vaibel. Quella lia vain partida in duos parts, sur l' guaut e suot l' guaut, cioè la part d'sura, e la Tumliasca. Quella lia ais eir la signoria da Rezüns, chi auda alla chià d'Austria. Sur l' guat sun Ilans e la Foppa, Lugneza, Obersax, Vuortz, Lax, Vals, Schlueng, Tenna. Suot l' guaut sun Flum, Trin, Savia, Rezüns, Tumliasca, Schapina, Schams, Splüja, Masox e Ruflee.

La seconda lia ais la chadè, et ha 21 drettüras, compraisa in 11 drettüras grondas. La metropolis ais Cuoira, et ais üna drettüra gronda suleta mo l'ha seis particolar redschamaint. Sun duos burgermeisters, et reisten in offici lur vit' oura; e faun offici ün ann per ün; vergnen elets cul cusailg insembel anualmaing al dì da St. Martin. L'hura sun eir duos stadtvogts, chi regnan ün ann per ün. Sun eir 5 zunfts; our da scodun zunft s' piglian 14 homens in amanduos cusailgs, chia pro l' cusailg pitschen e grond sun 70 homens. Dal pitschen sun 15. L'hura sun ils dreisigers, cioè da scodün zunft 5 homens, et eir l' velgs 5 zunftmeisters.

Fats da lais vegnen decisas dal cusailg pitschen e scha fats greifs sun, schi s' clama eir l's predicants. Melginavant ais eir ün aigen dret dalla città, e sezen 5 zunftmaisters, e 10 judischs, e l' stadtrichter tegna bachietta, quels jüdichian fats civils, e da els s'po appellar avant ilg cusailg pitschen.

Las autras drettüras dalla chadè sun l's 4 Vihs, Bervoing, Chiastè, Baiva o Stalla, Tinzen e Reams, Obervaz, Fürstenau, Ortenstein, Samada, Zuotz, Ardetz, Scuol, Remuosch, Bergalia,