kasakbayan? No basbassit ti kalintegan a bigbigenda kadakayo, ad-adunto ti kalintegan yo a mangiwagsik iti singkaw
ken mangsubalit iti dakes. No dida kayat a isuro kadakayo
ti pagsasao da, pasayaatenyo ti kukua yo, pagsaknapenyo,
taginayunenyo ti kabukbukudan a panunot ti Hi ket saan a
probinsia laeng ti inkay aguman a buklen, no di ket maysa
a dakkel a pagilian, saan a panunot a paspasurot, no di ket
panunot a siwawaya, tapno iti kasta, may kadagiti kalkalintegan, may kadagiti kadkadawyan, may iti pagsasao, ti
kastila saan na nga ipato nga adda ditoy a kasla adda iti
uneg ti balay na, ket saan met a ibilang ti Hi nga umili
ditoy, no di ket kanayon a maysa a nagagaw, maysa a ganggannaet, iti kasta, iti mabayag wenno iti mabiit, inkayto magun-od ti wayawaya yo. Daytoy iso ti gapona a kayatko nga
agbiagkayo!
Ni Basilio immanges a kas la itay naikkatan iti nabantot nga awit, sa simmungbat, kalpasan ti apagbiit a panagulimek:
—Apo, ti panangpadayaw yo kaniak a pangitalkan kadagiti pangpanggepen yo nga aramiden, napalalo a nagdakkel tapno diak ket ilawlawag a ibaga a ti dawaten yo kaniak, nabilbileg ngem ti pigsak. Saanak a bumibiang iti politika, iti pannakaurnos ti pagilian; ket no tinandaanak ti dawat iti panakaisuro ti sao ti kastila, gapo laeng ta makitak a makapaimbag iti panagadal, ket awan sabalin. Ti panggep ko, sabali, awan tarigagay ko a dadduma no di la ti mamalag-an kadagiti saksakit ti bagi dagiti kakailiak.
Daydi joyero immisem.
—Ania kad met dagiti saksakit ti bagi ti tao no mayarigda kadagiti saksakit ti kararua?—sinaludsudna;—eania kad met ti ipapatay ti maysa a tao no mayarig iti ipapatay ti maysa a pagilian? Addanto ngata aldaw a panagbalinyo a nalaing unay a mangngagas, no pabus-uyandakayo a mangagas a sitatalna; ngem nalalaing pay, dakdakkel pay nga aramid, ti pannangted iti baro a biag itoy Hi nga agnguynguya! Dakayo, ania ti aramidyo a makapaimbag itoy Hi a nangted iti kinatao yo, mangmangted iti biag yo ken mangikalkalikagom iti pannakasursuro yo? ?Diyo ammo nga awan pagpapaayan ti biag a saan a maipaay iti maysa a dakkel a banag? Maysa a bato a naiwarang iti tay-ak a saan a nairaman a nabukel iti maysa a balay.
—Saan, saan, apo,—insungbat ni Basilio a siaalumamay; —saanak nga agdalikepkep, adda met ibadang ko, kas dagiti amin a tattao, iti pannakaibangon kadagiti nakarkarbaan ti
