Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/359

From Wikisource
This page has been validated.


345
GIBUSNA


anna nga agtutuok dagiti nagado a maikari ken nasingpet ket buybuyaenna, a di aggunay, dagiti laklak-amenda a rigrigat? —Dagiti nasingpet ken dagiti maikari rebbengda ti agtuok, tapno dagiti panpanunot da inda maammuan ket inda agsaknap! Masapol a kutugen wenno buungen dagiti basbaso tapno agadiwara ti banglo da, masapol a pingkien ti bato tapno tumaod ti apoy! Adda sangkabassit a nakem ti langit kadagiti dakes nga ar-aramiden dagiti naranggas, apo Simoun!

—Ammok, — indayamudom ti masakit, ket iso ti gapo na nga inabuyak ti kinaranggas. . .

—Wen, gayyem ko unay, ngem ad-ado ti danom a nabungsot a naibelleng! Dakayo inkay inkalikagom ti pannakaderder ti pagilian, nga awan ket inkay intukit a panunot. Iti dayta a panagbangles ti dakes, awan sabali a rumsua no di ti pannakasuya, ket no adda tumaod iti bayat ti nagbaetan ti rabii ken ti bigat, saan a sabali no di u-ong, no kas pagarigan, ta u-ong laeng ti inabalin a tumaod iti yan dagiti nabunton a rugrugit. Pudno a dagiti kinkinadakes ti maysa a Turay nadagsenda unay kenkuana, inda ited ti patay na, ngem itedna met ti patay ti Hi, nga iti sidong na iso ti inda pagtaudan. Iti maysa a Turay a dakes maitutop ti maysa nga Hi a dakes met; iti maysa a Turay nga awanan puso. maitutop dagiti umili nga agtaktakaw ken adipen kadagiti pagpagilian, agag-agaw ken agbirbirkog kadagiti banbantay! No kasano ti apo, kasta met ti tagabo. No kasano ti Turay, kasta met ti Ili.

Nagari ti nabiit a ulimek.

—No kasta, ngarod, ¿ania ti aramiden? —sinaludsod ti timek ti masakit.

—¡Aganos ken agaramid!

—¡Aganos. . . agaramid...! —inulit ti masakit a sipapait; ¡a! nalaka a sawen no saan tayo nga agrigrigat. . . no ti aramid magunggunaan!. . . No dayta Dios yo sapulenna iti tao dagiti rigrigat a kasta unay, iti tao nga apaman la ta mabalinna a panginanamaan ti agdama ket inna pagduaduaan ti bigat; no nakitayo kuma ti nakitak, dagiti nakakaasi, dagiti daksanggasat nga agsagsagaba kadagiti di masao a tutuok gapo kadagiti bidbiddot a saan da met a gapuanan, dagiti panagpappapatay a pinangkalubda kadagiti basbasol wenno ti kinaawan a kabaelan dagiti sabsabali, dagiti nakakaasi nga amnia, a naakkal kadagiti balbalay da a mapan agbannog nga awan pagpapaayan na kadagiti daldalan a