Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/244

From Wikisource
This page has been validated.


230

TI PILIBUSTERISMO


ti taaw, agpanunot, agsao ket agaramidak a kas maysa a tao nga awan bigbigenna a mangidadanes.

Ni Paulita, iti kasdi a rayray ti panagayat ti ili a nakayanakan, panagayat a dina piman maawatan, a ta naruam a nakangkangngeg kadagiti dakes a sasao a maipapaay iti ilina, ket pasaray pay rimmamraman a nakipagsasao, inpadlawna ti imon na ket naginluluksaw.

Ngem ni Isagani inna pinagtalna a dagos.

—Wen, — kinunana; —inayatko daydiay a ili nga inpangpangruna ngem iti iso amin a di mangan-ano, idi saan ka pay a naam-ammo! Maay-ayatak unay idi ti agpalpallailang ka­ dagiti kabkabakiran na, maturog iti babaen ti salinong dagiti kaykayo, agtugaw iti rabaw ti maysa a dili a dakkel tapno matannawagak a makita ti taaw a Pasifiko a manglukutlukot iti sangwanan kadagiti balbag a daldalluyon na, ket idatonna kaniak ti aweng dagiti dandaniw a naadalna ka­ dagiti sabsabangan ti Amerika a siwawaya. . . Idi saan ka pay a naam-ammo, daydiay a taaw iso ti lubong ko, liwliwa, ayat, essem ko. No matmaturog a sililinak ket ti init rumaniag sadi ngato, innak idi agimas a mangkitkita iti derraas, iti maikalima pulo a metro iti babaen dagiti dapdapan ko, nga agsapsapol kadagiti nabiag, a langa da ti nakaam-amak, kadagiti kabkabakiran dagiti barbarat ken korkorales a maanninawan iti nakalitlit-aw a balbag ti danom, kadagiti nagpaiduma’t kadadakkel a ul-uleg, a kuna dagiti taga taltalon, a panawanda bakir ket inda agyan iti taaw a mangala sadiay iti nakabutbuteng a kita da. . . No iti malem, ta iso ti kunada a panagparang dagiti badbaddi (sirena), innak ida sisiimen iti nagbabaetan dagiti daldalluyon, a kasta unay a gargar ko, ta iti naminsan, kasla innak ida nakita iti let-ang dagiti sibsibo dagiti daldalluyon, a manarimaan nga agayayam kadagiti ay-ayam da a nadiusan; nangngegko a nalaing dagiti dandaniw da, dandaniw ni wayawaya, ket naallingagko ti aweng dagiti kumkumliing a timek dagiti ar-arpa da. Idi, mabaybayagak laeng a mangsipsipot iti panagbaliwbaliw dagiti ul-ulep, mangbuybuya iti maysa a kayo a naiwaywayas iti tanap, wenno iti maysa a dakkel a dili, a diak ket ammo ti gapo na, diak ket mabalin a sawen ti naipaspasabali a rikna nga inda kaniak riingen. Ni uliteg ko masansan a innak bagbagaan, ket iti buteng na nga agbalinak a kankanayon a. malidliday, inbagbaganan a innak ipan iti balay ti maysa a mangngagas. Ngem nakitaka, inayatka, ket itay bakasion a; nalabes, kasla adda agkurang kaniak sadiay, nasipnget ti bakir, naliday ti karayan nga aglasat iti kasame-