Page:Thesaurus Palaeohibernicus 2.djvu/59

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
13
Glosses on the Carlsruhe Beda.

sidus est natura gelidum XXX annís signiferum peragens. Nouissima luna XXVII diebus et tertia diei parte signiferum conficiens, dein morata in coitu solis biduo18d1 non conparere in caelo.

[XIV]. De apsidibus earum. Sunt autem sui cuique planetarum circuli quos Graeci apsidas18d2 in stellís uocant, aliique quam mundo, quoniam terra a uerticibus duobus, quos appellauerunt pollos, centrum caeli est, necnon et signiferi est obliqui inter eos siti. Omnia autem haec constant ratione circinnii18d3 semper indubitata. Ergo ab alio cuique centro apsides suae exsurgunt18d4: ideoque diuersos habent orbes motusque disimiles. Quoniam interiores apsidas necesse est breuiores esse18d5: igitur a terrae centro apsides altissimae sunt, Saturno in scorpione etc.

f. 18½d

f. 19c

[XXVII]. Ordo uentorum. Uentorum .iiii. cardinales sunt, quorum primus Septentrio qui et Aparcias, flat19c1 rectus ab axe, faciens frigora et nubes; huic19c2 dexter Circius qui et Tracias, faciens nines et grandines; a sinistris19c3 Aquilo, qui et Boreas, nubes constringens.

f. 20b

[XXXIX]. De aestu ociani. Aestus ociani lunam sequitur, tanquam eius aspiratione retrorsum trahatur, eiusque inpulsu retracto refundatur qui quotidie bis afluere et remiare unius semper horae dodrante et semiuncia transmisa uidetur, eiusque omnis cursus in ledones20b1 et malinas20b2 id est in minores aestús diuiditur et in maiores.


18d1: biduo .i. allaithe ṅdedenach diud noichtich ⁊ phrím archiunn rl.18d2: nomen dunaib erdomnaib imbí indócbál frisarind absidias .i. circulos .i. fubíth doṅgníat cercol ocondocbáil18d3: .i. gabal rínd ꝉ. diathre18d4: cotaocbat18d5: [in marg.] huare ní in óen diaithir doib


b’

[1]salua ratione saltus .i. quasi dixisset testa són dano dintrichtigi lasindi huáir deac .i. fuar salto ascach óen æscu .i. cethir brottae ⁊ alarann deac brotto et VIImad rann cethorchat aili deac brotto

19c1: .i. antúaid cachṅdiruch19c2: .i. forláim deis aníartúaid donprímgáid biid circius19c3: .i. forlaim chli anairtuáid biid aquilo

20b1: .i. hicontrachtu20b2: .i. hirobartai


1. biduo i.e. the last day at the end of the month of twenty-nine days and the first following etc.2. nomen for the depths (?)[2] wherein is the rising[3] up to the constellation[4]. Absidias, i.e. circulos, because they make a circle in the rising.3. i.e. a pair of compasses, or orbits.4. they upraise themselves.5. because they are not in one orbit.

i.e. quasi dixisset, this, then, is wanting to the solar month besides the twelve hours[5], i.e. to find a leap out of every lunar month, to wit, four moments and the twelfth part of a moment and the forty-seventh part of the twelfth part of a moment.

1. i.e. straight from the north.2. i.e. on the right hand from the north-west of the chief wind is Circius.3. i.e. on the left hand from the north-east is Aquilo.

1. i.e. into ebb-tides.2. i.e. into flood-tides.

  1. Inter fol. 18 et 19 chartae resegmen insutum est, quod ab eadem manu recentiore, quae folia totius codicis numeri ordine notabat, 18½ signatur. Ad hunc locum nihil facit, sed pertinet ad eundem libellum chronologicum, ad quem amplior notatio Hibernica in initio codicis (fol. 3cd) legitur. Verborum Hibernicorum cethir brottae rl. interpretatio Latina ‘IIII momenta ⁊ duodecima pars unius momenti . XLa VIIa pars duodecimae partis momenti’ ab alia manu adscripta est.—Zimmer
  2. perhaps the ‘altitudines’ of Pliny
  3. ind ócbál
  4. cf. Pliny, Nat. Hist. ii 16
  5. see the note above on fol. 3c, d