P. 156a
…a rege1 ‘regno’… Apud Latinos autem dignitatum nomina pleraque ex uerbis uel nominibus nascuntur, quae faciunt uerba2, ut ‘consul’ a consulendo3…
P. 156b
A uilico1 etiam ‘uilico’ uel ‘uilicor’ dicebant antiqui. …ab unda2 ‘undo, abundo, inundo’…a mare3 uel marito ‘marito maritas’… Artium uero nomina4 tam apud Graecos pleraque quam apud nos omnia post uerba naturaliter sunt accipienda. ‘Doceo’ post ‘doctor’…‘suo’ post ‘sutor5’… Nomina[1] quoque, quae ex ipso actu6 agentibus7 imponuntur, ex uerbis nomina, non ex nominibus uerba perficiunt…
P. 157b
…apud Romanos uero semper intrinsecus fit declinatio1, id est in ipsa iunctura sequentis uerbi2 uel post eam, ‘conficio confeci’… Et illud quoque sciendum, quod principalem lyteram, quancunque habuerit positio uerbi, in suo loco seruamus3 per omnem declinationem, ut ‘amo amaui’…
Quaeritur in compositis uerbis, cur, cum saepe in praesenti corrupta sit aliqua pars compositionis, in praeterito integra inuenitur, ut ‘perficio perfeci’… Excipitur ‘alteruter alterutrius,’ quod cum in nominatiuo ex duobus integris sit, in genetiuo non est, nam ‘alteriusutrius’ esset4… …sicut et ‘quicquam5 cuiusquam6’ et ‘idem eiusdem.’ Euphoniae causa tamen haec fieri manifestum est7…
Apparet ergo ex hoc8, quod compositio huiuscemodi uerborum,
P. 156a
1: .i. ondí as rex 2: .i. tecmaing dano buith briathar huadib sem ut uilico ondí as uilicus · 3: ondí as consulo ⁊ reliqua síc
P. 156b
1: .i. uandí as uilicus .i. rechtaire 2: .i. huandí as unda · 3: .i. ondí as mas .i. fer 4: .i. dana .i. anmman araḟóimtar didanaib ut doctor de doctrina · ˘ 5: .i. cairem[2] 6: .i. doberr ainm ṅdoib dingnim gníte 7: .i. donaib hí gnite
P. 157b
1: .i. is immedón dogníther infilliud ní fodeud 2: .i. inna rainne dedenchæ inchomsuidigthi[3] 3: .i. indliter huatinscana inchetna persan isuadi dano intinscanat inna aimsir[4] olchenæ 4: .i. mad odib nogaib 5: .i. anog ⁊ óg 6: danóg 7: ishe inso tuasolcud indimchomairc asrubart riam 8: .i. as causa euphoniae immeḟolṅgai andliged sin
P. 156a
1. i.e. from rex. 2. i.e. it happens then that verbs are (derived) from them as villico from villicus. 3. from consulo etc.
P. 156b
1. i.e. from villicus ‘steward.’ 2. i.e. from unda. 3. i.e. from mas a male. 4. i.e. of arts, i.e. names which are assumed from arts, as doctor from doctrina. 6. i.e. a name is given to them from the deed which they do. 7. i.e. to those that do.
P. 157b
1. i.e. the flexion is effected internally, not at the end. 2. i.e. of the final part of the compound. 3. i.e. the letter in which the first person (of the present) begins, is also that in which the other tenses begin. 4. i.e. if it were from two integers. 5. i.e. a non-integer and an integer. 6. two integers. 7. this is the solution of the question which he has previously put (Quaeritur in compositis etc.). 8. i.e. that it is the causa euphoniae that causes that law.