Page:Progreso - 3a yaro.pdf/76

46

PROGRESO

Louis XIV, Ludwig^[1]. Cetere, Louis e Ludovic, exemple, esas du diversa prenomi en F. Se on tradukus li du per Ludoviko, stranjero esus duktata, supozite, a parolar pri Louis Halévy (vice Ludovic H.), quo esus ridinda, e preske ne­kom­pre­nebla. Tamen, on devos facar ecepto por l’antiqua nomi, e por la nomi di historyal personi, qui esas quaze inter­naciona, ex. Karolo granda.

Pri la geografiala nomi, la generala regulo esas ta di la propra nomi. Nur por la nomi di landi, qui uzesas inter­nacione e devas esar inter­nacione komprenebla e pronuncebla, on adoptis inter­naciona formi (max simila posible a la nacionala). On ne esos obligata examenar e « tradukar » la 200.000 nomi ! La listo di nia vortolibri (eventuale korektigata e kom­pleti­gata) devas konsidesar quale exhaus­tanta, t. e. omna altra nomi esas konforma a lia nacional o lokal formo.

Pri la citohoketi.

Esas necesa uniformigar l’ uzado di la citohoketi en la L. I., nam altre ol povas jenar multe e mem erorigar la lektanti. La max multi uzas oli korekte, skribante, exemple : « texto ». Sed altri pozas oli tute inverse, ex. : » texto «, ed altri pozas oli tale : » texto ». Esas evidenta, ke nur l’ unesma maniero esas bona, en qua la hoketi turnas sua konkaveso ad la texto citata, e quaze inkluzas olu. Komparez kun la parentezi : on skribas sempre : (texto), e ne )texto(, ed ankore min : )texto).

Okazione, ni memorigas ed insiste repetas^[2], ke on ne devas uzar la streko (—) vice la parentezi : unesme, pro ke ol indikas, ne la « parentezo », sed la chanjo di parolanto o di temo ; duesme, pro ke ol nule indikas la komenco nek la fino di la « parentezo » ; ol esas do min klara, e riskas konfuzigar ed erorigar la lektanto, se plura parentezi sucedas. Ni konsilas ad omna redaktisti aplikar ta reguli, por sekurigar l’inter­naciona inter­kompreno, qua esas ya a skopo di la L. I.

Pri kelka nuva sufixi^[3].

1^e ‑en. La § 112 di la Gram. kompl. ne semblas permisar : ora vazo. Ora vazo $=$ vazo, qua esas oro, ne : qua esas ek oro, di qua la materyo esas oro.

2^e ‑ish. Segun § 133, ‑al $=$ relativa a, apartenanta a, konvenanta a, dependanta de.... On ne povas tradukar tale : suisala fromajo, franciala vini. E suisana fromajo $=$ fromajo, qua esas Suisano ! Nam ‑an indikas sempre homo (§ 122).

1. Rimarkez un praktikal detrimento di ta uzado : same kam Franco astonesas, kande lu lektas Aachen vice « sua » Aix-la-Chapelle, o Köln vice Cologne, lu ne povas komprenar, ke la komenca litero di « Guillaume » esas W, o di « Humbert » esas U ! La vera inter­nacio­neso di la propra nomi konsistas en lia severa ed exakta nacionaleso.
2. V. Progreso, II, p. 172 (N^o 15).
3. Respondo a Progreso, II, p. 737 (N^o 24).