prizentas quale filyo di Ido ! La du partii egalvaloras ! Sed li ne plu valoris, kande li proklamis en tuchanta konkordo sua fideleso ! Fine, singla riprochas a l’altra, ke lu facis multa malbonajo ad Esperanto ! Vere ? sed to povas signifikar nur un kozo : ke Esperanto dekadas, e dekadas pro la malsajeso e malhonesteso di sua autokrata chefi ! Altra precoza konfeso : ta honesta homi pozas sua lasta espero en… Adjuvilo, e deklaras ke, se olca povus sucesar, Ido esus mortinta ! Li do mentiis, dum du yari, kande li asertis, sive ke Ido « ne existas », sive ke ol esas « de longe mortinta » ! Li ipsa atestas en sua blinda furio, ke Ido vivas e standas sat bone. Sed li ne iluzionez : per Adjuvilo e simila shaminda procedi, li ne mortigos Ido, li mortigos nur Esperanto !
Omnakaze, Dro Zamenhof povas esar fiera e kontenta, havar tante fervoroza fideli, qui disputas inter su la monopolo di … la fideleso ! Sed, quo esas max amuzanta, l’una partio pretendas konservas e defensar la pura « Zamenhofa linguo »… mem kontre Zamenhof ipsa (kulmino di la disiplino !) ; e l’altra partio fanfaronas pri la « konstanta kunlaborado » di la Maestro, qua esas ligita ad ol per severa komercala kontrato ! Malfelica Zamenhof ! malfelica Esperanto !
Die Forderung des Tages, da W. Ostwald (Leipzig, akadem. Verlagsgesellschaft, 1910). — Ica libro esas la kolekto di l’artikli e diskursi facita da l’autoro dum la lasta yari, segun « la postulo di la dio ». Li traktas : 1. generala energetiko ; 2. metodo di la cienci ; 3. psikologio e biografio ; 4. generala problemi di civilizado ; 5. internaciona helpolinguo ; 6. instruktado. Li kompozas richa e diversa pikturo di l’agemeso di W. Ostwald ; li montras anke l’uneso di ca agemeso, direktata da granda filozofiala doktrino, l’energetiko. Ni povos hike recensar nur la parto (p. 436-511) qua koncernas la L.I. On retrovas e relektas kun granda plezuro ed intereso la verketi, per qui l’autoro partoprenis la propagado di nia ideo kun tanta suceso. I. Die Weltsprache ; unesma diskurso facita en la Bavara seciono di l’Asocio di germana injeniori (1903), qua esis pledo por la L.I. e por la Delegitaro. — II. Die internationale Hilfssprache und das Esperanto (1906) : « l’internacioneso di la cienco postulas nerezisteble l’internacioneso di la linguo » ; l’autoro refutas la propozo da Prof. H. Diels, admisar nur tri nacionala lingui en la cienco. « Nacionala lingui ne esas apta divenar mondolingui. » « La futura mondolinguo devas havar nula konexeso kun politikal e nacionala cirkons-
