Page:Progreso - 3a yaro.pdf/306

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
276
PROGRESO

tucuri di nia linguo, ke redaktala arti ed artifi­calaji ne bezonesez !

En kazi ube la klareso ne demandas ol, on omisos la nedefinita artiklo, tale ke la nuna uzo restos en max multa kazi, e generale la frazi kun e sen nedefinita artiklo signifikos la samo.

Ultre semblas existar kazi ube l’uzo di nedefinita artiklo esas mem necesa por la precizeso. Exemple kazi ube ula materyo povas konsi­deresar unaparte quale konsistanta de separita unesi, altraparte quale kontinua quanteso. Exemple : F. un pain, du pain ; E. a bread, some bread ; D. ein Brot, Brot. Por atingar la sama precizeso, un ek la posibla moyeni (me ne asertas ke la sola) esas imitar la D. ed uzar la nedefinita artiklo kande on vizas l’unesi : « Donez a me un pano » kontre : « Donez a me pano ».

Pri la vorto adoptenda me referas to ke la redak­tistaro refutis l’uzo di un, qua mustas[1] restar nombro-vorto, ed anke demonstris per la lasta artiklo pri ula (III, 28) ke ca vorto ne povas servar quale nedefinita artiklo, nam ul signifikas mi-determineso ; vere la nedefinita artiklo devas signifikar tuta nedeter­mineso, on povas dicar same kam irga, sed kun ta difero ke en ica lasta la nedeter­mineso esas emfazita (substre­kizita), kontre en la nedefinita artiklo no. On povas anke dicar ke la nedefinita artiklo esas nombrovorto kun la kontrajo di emfazo. Pro to me propozas an’ ana segun E. an : an abrikoto E. an aprikot. De la momento ke on judikas un quale neapta, la vorto an havas la statis­tikala plumulteso (E 120 milioni, vid. Progr. I, 295).

L’endukto di nedefinita artiklo esos facila por multa populi, nam ol existas en DEFIS (me adjuntas la turka e hungara), esas do tre inter­naciona.

P. de Janko.
Pri la pluralo di l’adjektivo.

Malgre la max granda volunto, me ne povas facile aceptar la regulo di la Kompleta Gramatiko, qua permisas adjuntar i por markizar la pluralo di l’adjektivo, kande ica aplikesas a nomo ne-expresata. Exemple : Yen pomi ; prenez la belai. To memorigas da me la repulsiva « ‑aj, ‑ej, ‑oj, ‑uj », qui tante kontributis igar ni abandonar Esperanto. La neceseso di ta pluralo eventas multe min ofte kam en Esperanto, to esas certa ; sed forsan on povus, sen ula detrimento, aplikar l’ordinara regulo pri pluralo, pro ke, cetere, mem en l’exemplo citita, l’adjektivo vicas la nomo (pomi). On do povus konsiderar ol quale pronomo, same kam ni facas pri nia pronomi (omni, kelki, e c.).

On dicus : « Yen pomi ; prenez la beli. — Ek ta flori, me selektas la blanki, nam la redi ne plezas a me ; me prizas plu l’unesmi kam ta lasti. » Me kredas ke nulu riskus mis­kom­prenar (belaji,

  1. Esus malfacila uzar hike la verbo oportas, do mustar esas necesa.