Page:Progreso - 3a yaro.pdf/262

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
232
PROGRESO

To quo jenis Dro Zamenhof esas, ke on ne havas sufixo di masleso analoga e simetra a ‑in ; on ne povas dicar simple « o » ! Ni do propozas respektoze, mem tre humile[1], a l’Esperantala Akademio, la sequanta solvo : Adoptar ulo por maslo, e ulino por femino. To esos vere konforma a la spirito di la linguo, e digna di Esperantulo !

En dokumento oficiala da la prezidanto di la Lingva Komitato (Oficiala Gazeto, p. 281) on lektas : « Ghia rolo, lau ghia deklaracio antau la Dresdena Kongreso… » Kad antau hike signifikas ante od avan ? On ne savas, ed on povas nur konjektar to de la generala senco. Yen la « linguo tute suficanta por expresar omna idei » !

En altra oficiala dokumento (Regularo di la Lingva Komitato) on lektas (Oficiala Gazeto, p. 236) : « Estos rigardataj kiel eksighintoj la anojn, kiuj… » On oblivyis, ke anoj esas la subyekto di « estos rigardataj », e pro timo omisar un akuzativo, on pozis ta vorto en akuzativo, pro ke ol sequas la verbo. « Vivu la Zamenhofan lingvon » !

La traduko di la Biblio havas adminime un avantajo[2] : ol montras klare, quante shokanta e vere netolerebla esas la kaj : nam ica vorto esas repetita ye komenco di preske omna verseti, ed en plura pagini omna alinei komencas per Kaj ! To esas impreso teroriganta ed obsedanta.

Sed la max bela exempli di Esperantulo trovesas en la Scienca Revuo, qua afektacas esar progresema. Ibe incendio dicesas brulego ; on parolas pri chefestro, pri superakvego, pri brul­bata­lanta elpensajho ; on reguligas, on malsimilas, on malsekigas ; on parolas pri krucstratoj (c-s-t-r : quala bela fonetiko !), pri « oficiala neestinta brulado » (on volas forsan dicar : simulita ? Sed ta « oficiala neestinta » memorigas da ni, nerezis­teble, la « oficiala » decidi di ula Akademio !) « Dangheron de neniigo kontrau­metighas chiu urbo » signifikas : « omna urbo esas expozata a la danjero di destrukto » : on vidas, quante la inversigo augmentas la klareso di tala frazi ! Kad ni devas examenar la teknikal expresuri ? « Elcentriga pumpilo » esas « centri­fugala pumpilo ». Fine, on mezuras l’ arei per akroj, la kapacesi per galonoj, la presi per funtoj je chiu kvadratcolo, e la preci per… spesmiloj ! To esas karak­teriziva di la spirito di Esperantulo ; en la ciencala domeno same kam en la vortaro, ol turnas la dorso a l’inter­nacioneso ![3]

Altra kun­labo­ranto parolas pri trunketo de la herbo (memorez,

  1. On ne povas esar tro ceremonyema a ta tre superba e sentema korpo­raciono. Ni ne oblivyas ke, segun sa prezidanto ipsa, « ni esus forsan sucesinta » adoptigar la reformi, se ni esus aginta plu « jentile ». De quo rezultas, ke la rifuzo di la reformi esis nur questiono di formo, di autoritato, e di propramo ofensita !
  2. Prefereco, quale on dicas en Esperantulo. Tre klara, kad ne ?
  3. On vere astonesas, ke la direktisto di l’Inter­naciona Ofico di ponderili e mezurili povas patronesar tala revuo e tala linguo ! Quon pensas pri to So Förster, la granda pioniro di la metrala sistemo ?