Page:Progreso - 3a yaro.pdf/249

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
219
LINGUALA QUESTIONI
Tenilo, pinchilo.

Esas malfacila dicernar la senco di ta du vorti ; se on volas utiligar li, esas necesa precizigar lia rispektiva senco per quaza konvenciono. Ni propozas indikar per tenilo utensilo kompozita de du peci ligita per charniro, e per pinchilo utensilo sen charniro (la du peci o parti esas lor unionita per risorto o flexebla parto). Do on havus la sequanta equivali :

Tenilo D. Zange, E. tongs, pliers, F. tenaille, I. tanaglia, S. tenazas.

Pinchilo D. Klapp‑, Korn‑, Feder-zange, Pinzette, E. pincers, tweezers, F. pince, I. pingetta, R. pincet, S. pinzas. On vidas, ke la radiko pinc trovesas en la vorti di la 6 lingui.

L’utensilo quan on uzas por la fairo esus pinchilego ; kontrale, ta quan on uzas en kirurgio, o por prenar delikata obyekti, o por senpiligar, e c. esus pinchileto.

Rimarkez ke en F. pince indikas anke ofte tenili di diversa formi e skopi (pince américaine plata tenilo ; pince coupante trancho-tenilo, e c.). To esas tamen speci de tenili, kun charniro.

Sedicyo.

On bezonas aparta vorto por tradukar :

  • D. Aufstand, Aufruhr, Auflauf ; Meuterei, Empörung ;
  • E. sedition, disturbance, riot ;
  • F. émeute, sédition, mutinerie ;
  • I. sedizione, ammuti­namento ;
  • S. sedicion, motin, alboroto.

Nam to signifikas plu kam tumulto, e min kam revolto. La radiko max inter­naciona esas sedicion [EFIS]. Sed ni bezonas la verbo, e konseque ni devas prenar ol quale primitiva. Pluse, ni trovas l’adjektivi E. seditious, F. séditieux, I. sedizioso, S. sedicioso, qui sugestas la radiko sedicy (pro la sama motivi kam ambicy, religy). On formacus do unesme la verbo sedicyar, pose la derivaji : sedicyo ; sedicy-anta, ‑anto ; ‑ema, ‑emo ; ‑oza. Rimarkez ke la vorti seditious e similai tradukesus per sedicyem-a, ‑o, ne per sedicyoz-a, ‑o.

Ajustar.

D. Justirer ne existas. Ni uzas Monteur, do « muntisto ». Se la muntisto ne muntas, sed adjustigas nur la peci por posa munto, la vorto adjustigar suficas. Sed ajustar esas uzebla forsan por D. einstellen. E. to set, qui uzesas por adjusti­gebla, finita instrumenti quale teleskopo, qua ajustesas por la distanco (ne por la direciono, quo bone tradukesas per la propozita apuntar), o quale ajustebla visilo, qua ajustesas por la konvenanta aperturo.

A. Wormser.