Page:Progreso - 3a yaro.pdf/203

173

LINGUALA QUESTIONI

kurso, e sendis quik nia traduko en Ido, la 6 marto, a S^o W. Förster ipsa. En la n^o di aprilo Germana Espe­ran­tisto publikigis la traduko, quan ol judikis la max bona ; ni reproduktas ol hike apud la nia ; nia lektanti povos komparar. La nia sequas la texto multe plu proxime ed exakte ; to explikas, ke ol esas plu longa en kelka frazi, qui videble embarasis la Esperantala tradukanto. S^o C. Bourlet publikigis altra traduko en La Revuo di aprilo ; ni ne povas insertar ol, sed ni citos en noto la precipua loki en qui ol divergas de la texto di Germ. Esp., kun la signo « C. B. ».

ESPERANTO Evoluciaj gradoj de la helplingva komuneco[1].	IDO La gradi di devlopo di la komuneso di la helpanta linguo.
En la lastaj tempoj la mal­uti­loj[2] de la divers­lin­gveco farighis evidente chiam pli pre­man­taj kaj kon­fu­zi­gaj[3]. La entu­zias­mo por naciaj lingvoj, sekve de poli­tikaj influoj[4], kreskis pli ol ghi mal­gran­di­ghis. Kaj la kon­traua entu­zias­mo por pro­gre­sigo[5] kaj dis­vas­tigo de lingvo komuna por la tuta homaro faris en ne mal­mul­taj lokoj la impre­son de vanta mal­sha­tinda unu­for­migo, dum la diver­seco de naciaj lingvoj kaj lite­ra­tu­roj devus esti rigar­data kvazau esenca kaj kons­tanta ele­mento de la komuna kul­turo.	La detri­menti di la diver­seso di lingui divenis evi­dente sempre plu­je­nanta e tru­blanta en la lasta tempi. La poli­ti­kal eventi plu aug­men­tis kam dimi­nu­tis l’entu­zias­mo por la nacio­nala lingui. E l’opo­zita entu­zias­mo por la dev­lopo e difuzo di linguo komu­na a la tuta homaro pro­duk­tis unesme en multa loki l’im­pre­so, ke on vizas ste­rila ega­ligo, dum ke la diver­seso di la nacio­nala lingui e lite­ra­turi devas esar kon­si­de­rata quale durante esen­cala ele­mento di la komuna civi­li­zeso.
Alia sen­kre­di­tigo[6] de la ideo pri lingvo inter­nacia estas la batalo inter la diver­saj sis­te­moj, kies nombro shajne emas[7] fari­ghi egala al tiu de la naciaj lingvoj. Kion oni devas fari por kon­ten­tigi iom post iom la ne­du­be­blan, kons­tante kres­kan­tan bezo­non pri[8] unu­for­mi­goj kaj[8]	Nun advenas, por sen­kre­di­ti­gar l’ideo di uni­ver­sala linguo, la riva­leso inter sa diver­sa sis­temi, di qui la nom­bro sem­blas volar egale­sar la nom­bro di la nacio­nala lingui. Quon on devas facar, por kon­ten­ti­gar gra­doze la nedu­be­bla e certe kres­kan­ta bezono di ula uni­for­migo e di ula

1. C. B. : « La shtupoj de l’ disvolvigho de la komuneco de helpa lingvo. »
2. C. B. : « mal­opor­tuna­jhoj ».
3. C. B. : « Konfuzantaj ». Qua esas do la verbo ? konfuzi o konfuzigi ?
4. C. B. : « dis­vol­vi­ghoj ».
5. C. B. : « dis­vol­vi­gho ».
6. C. B. : « Nun aldo­ni­ghas al la dis­kre­di­ti­gho ».
7. C. B. : « volas ».
8. Hike C. B. adjuntas du « iuj ». Plu exakta ; sed quante belsona !