Page:Progreso - 3a yaro.pdf/197

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
167
LINGUALA QUESTIONI

questionas, kad on ne povus admisar loklo kun ta senco. Ni havis la sama penso.

Inch.

Pro ke inch (No 26, p. 82) esas nacionala vorto e indikas nacionala mezurilo, So de Guesnet propozas konservar ol sub sa formo nacionala, quale stranjera vorto ; tamen, ol povus divenar inchi en pluralo. — Okazione ni rimarkas, ke la nomi di muzurili od unaji ne bezonas formacar pluralo : nam li generale sequas nombro, qua ja indikas sufice la pluralo. To esas la regulo tre logikala di D., qua dicas 3 mark, 40 pfennig, e mem 100 Mann (viri). Rimarkez, ke ca regulo supresas dubo od hezito en la kazo di fracioni : kad « 1,90 » esas metro o metri ? Omnakaze ol esus tre komoda por omna nacionala mezurili, qui devas, segun nia regulo, restar exter la linguo.

Pivoto.

Ni adoptis ja ica vorto kun la senco di D. Spur, Zapfen ; E. vertical journal, pivot-journal ; F. pivot ; I. cardine, perno di base ; S. gorron de grapaldina. Sed ol povas anke servar por la nociono di D. Zapfen, E. journal, F. tourillon, I. perno, S. gorron, qua esas tute analoga, sed nur plu generala : nam existas nula esencal difero inter vertikal pivoto e horizontala pivoto od irg altra pivoto ; se on bezonas precizigar, on devas nur uzar ica expresuri ; sed max ofte to esas neutila.

Nun, quale tradukar D. Achs­schen­kel, Achshals ; E. axle journal, axle-neck ; F. fusée (d’un axe) ; I. perno dell’asse ; S. gorron del eje ? Ye unesma vido (precipue por Franco) existas granda difero inter pivot, tourillon e fusée. Sed reale, kande on reflektas, existas nula ; to esas sempre la parto di axo, qua turnas relate axuyo (lagero) ; or, de la mekanikal vidpunto (pro la relativeso di l’movo) esas tute indiferenta, kad l’axo turnas e l’axuyo esas fixa, o kad l’axo esas fixa e l’axuyo turnas (ex. kande ol esas parto di roto). E plura lingui koncias ja ta esencal identeso (E. journal, I. perno, S. gorron). Esas do konforma a la cienco, e mem a la spirito di nia lingui, identigar la du idei, ed adoptar pivoto anke en ica senco.

On devas rimarkar, ke en la teknikala vorti nia lingui facas ofte neutila e pure semblanta distingi : tre ofte la sama obyekto havas diversa nomi en diversa faki (mestieri) ; to esas rimarkinda aparte en la maristal terminaro ; semblas, ke la maristi afektacas donar a la kozi tute altra nomi kam la « terani », por mistifikar ici : to esas aparte perceptebla en lia malkomoda maniero indikar la dextro e la sinistro (E reale en multa mestieri, on perceptas tendenco a kompozar sekreta terminaro qua esas quaze privilejo di l’iniciiti, e misteryo por la profani : to relatas kredeble la anti-