Page:Progreso - 1a yaro.pdf/588

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
574
PROGRESO
Pri la trouzo di mal[1].

Kande me videskis la unesma foyo la vorti : acensar e decensar, vice supreniri e malsupreniri, plue : sinistre vice maldekstre, me esis tre kontenta vidar la chanjo, e sen questionar ulu, me provis donar a me ipsa la motivo. Supozez ke vu advenas poke tarde ad un staciono, ibe restas ad vu nur kelka minuti por komprar la bileto ; trovesas multa personi avan la gicheti, vu ne esas certa pri la justa gicheto, vu questionas e tre rapide marchas en la direkto di la gicheto, sed vu eroras en la lasta momento e la viro qua indikis a vu la direkto nun klamas ad vu : « sinistre », vu sen longa reflekto turnas a la justa gicheto ; la vorto « maldekstre » esus vu forsan misduktinta e vu esus faliinta la treno.

Un velocipedisto en lando, en qua il ne konocas la kustumi, intencas cedar ye la dextra e la motoristo di la automobilo quik rememorigas il per la vorto « sinistre ». Me esas certa ke la vorto « maldekstre » posible postulus tro multa tempo por reflektar e por spontane agar. Vorti quale « dextre » e « sinistre » devas efektigar quale elektro.

Nun vera evento : Ante un monato me havis la malfortuno pozar un fingro inter la fosto e la rotaco-pordo, nun tre ofte uzata en restoreyi. Me klamis tre forte « dop » ; supozez nun ke me esus klaminta « malantau », posible la viro avan me esus kompreninta « antau » e me infalible esus perdinta mea fingro.

Anton Waltisbühl.
Pri la demonstrativi.

« La reformisti de Boulogne-sur-Mer propozas la regulo sequanta por la demonstrativi  :

La demonstrativi esas formacita per la litero C (proxime) e per la litero T (fore). Por formar l’adjektivi, on adjuntas la litero A : ca, ta.

Por formar la pronomi, on adjuntas la personal pronomo : cil, cel, col ; til, tel, tol ; pluralo : cili, celi, coli ; tili, teli, toli.

Ex : ca homo amas cili Esp : tiu chi homo amas tiujn chi ; celi amas tili Esp : tiuj chi virinoj (?) amas tiujn virojn (?)

On ne prizas la formi ilca, elca, plu longa kam cil, cel e precipue min facile pronuncebla (Its). Plue, same kam on pozas la

  1. Okazione Progreso, p. 493.