Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/304

From Wikisource
This page has not been proofread.
290
PROGRESO

La pronomi di Esperanto primitiva esas formacala segun la modelo di l' angla, c. e. kun genro-distingo en singularo (li, ŝi, ĝi), sen ta distingo en pluralo (ili). Hike ES. enduktis kelka chanji. Ni konsiderez unesme la pluralo. Ultre la komuna formo kun nedeterminita genro (li) on institucas anke formi por la tri genri (ili, eli, oli). Pro ke la uzo di ti lasta esas segunvola, on povas objektar nulo a lia endukto; kontre, la segunvola uzo di tala formi (quale exemple anke eventas pri l' akuzativo) aparas quale un ek la max felica inventi di ES.; tala instituco donas a la linguala spirito okaziono su expresar, c. e. konservar o repulsar ta formi en la fakta uzo di la linguo.

Por la singularo kontre, ES. admisas nur la genre distingita formi il, el, ol; sed quo esas utila en pluralo, esos anke utila en singularo, tante plu ke ES. ja institucis anke por la posedala pronomi en singularo formo komuna ad omna genri : sa. Pro to esas segun me urjante imperata, admisar anke por la singularo un formo komuna ad omna tri genri.

Quale tala formo me propozas lu, pruntita de la franca ed italiana lui. Ta vorto konvenas tre bone en la seryo tu, vu. Por establisar ligo kun la formi il, el, ol, on bezonas nur konsiderar ici quale formo abrejita di ilu, elu, olu. Ta konsidero permisus anke, ke on povos pozar ta pronomi segun bezono en akuzativo, quo evidente povas esar necesa en pronomo same quale en substantivo. Exemple, on devas povar dicar : « Ilun vidis la patro, ne tun ».

Nun, dum la kompozo di ca linei, me ricevas no 2 di Progreso, en qua (p. 46, l. 9 de baso) me lektas : « la plubonigi, quin on povas dezirar en olu ». Semblas do, ke la formo propozita da me esis fakte ja konsiderita. Restas do nur dezirinda, ke ta fakto esez explicite mencionata.

II. Pri la posedala pronomi.

Esus ne absolute necesa, sed segun me tre utila, ligar kun la endukto di la vorto lu altra simpligo, supozite, ke to ne esas tro tarde. De la personala pronomi me, tu, vu, ni, vi, li, formacesas la posedala pronomi mea, tua, vua, nia, via, lia per a adjuntita. Konsequante devus lor anke de lu formacesar la pronomo lua. Ol semblas a me preferinda kam sa en plura relati. Unesme ol prizentas plu granda regulozeso, tale ke on ne devus lernar aparte sa quale ecepto; duesme ol esas plu