Page:Progreso - 1a yaro.pdf/182

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
168
PROGRESO

ll kritikas la formi rujijis, shanjijis, sed li tute ne apartenas ad E S; ni havas reda vice ruĝa, e ni uzas chanjar en tranzitiva e netranzitiva senco samtempe, tale ke ni uzas la vorti : redijis, chanjis. Sed So Chr. ne rimarkis, ke kredante kritikar ES., il kritikas reale EP: nam en ica on devas uzar la formi rujijis, shanjijis (altre skribita); li esas ankore plu malbela fonetike kam skribe[1]!

So Chr. prizas [ŝatas] Esperantismi simila ad ici : mi emas, etulinoj, kateni, malutili, e.c. Nu, kad il ne vidas, ke omna tala vorti esas enigmati por la profani, e konseque iras rekte kontre la skopo di L I. malgrandigante sa klareso e facileso? Same il deziras, ke on adoptez la sufixo -i- por omna nomi di landi e por omna nomi di cienco : on dicus fizio, matematio, ed anke kredeble : Afrikio, Amerikio. Kad il ne rimarkis, ke co esus pura volapükismo, nome adoptar sufixi, ne por indikar vera derivado (segun senco), sed por karakterizar klasi de obyekti, exemple la kin parti di la tero per la sufixo op: Yulop, Silop, Fikop, Melop, Talop! Kad ico similesas a la « naturo », a la « vivo », di qua il admiras altraloke la neregulozeso?

Konklude, So Chr. vidas, ke ni ne esas tam malproxima de ilu, kam il kredas, e ke la tranquila diskutado klarigas multa punti e koncilias opinioni semblante tre diversa. Ja, quankam ne bone informita, e sen ula antea expliko, il aceptas kelka grava reformi, od agnoskas adminime lia utileso. Il certe aceptos plu multi, kande ni povos explikar la ceteri detale. Nu, kad il ne pensas kun ni, ke tala diskutado esus esinta plu utila, se ol esus eventinta oficiale inter la du Komitati[2]?

L. C.

La Saksa Esperantisto, 2a Jaro, no 1 kaj 2 (januaro, februaro 1908). — Ca monatala jurnalo esas l’ organo di la Ligo de Germanaj Esperantistoj (V. D. E.) fondita da sa redaktisto, So Fritz Stephan, en Leipzig. Ca fondo esis malagrabla ad altra Esperantisti, qui manifestis sua malamo per « agi » : dekduo de li invadis la salono, en qua So Stephan facis kurso, ed esis kondamnita pro co ad un semano de karcero. O santa fratal amo, quin l’ Esperantisti adportas a la mondo! — La redaktisto, videble erorigita da la malvera « informi » di Centra Oficejo, raportas, ke la Komitato di la Delegitaro adoptis Esperanto « quale la solvo max bona senkondicione (absolute) ». Il certe korektigos ca informo, kande il savos la verajo, tante habile celita da la chefi Esperantista. — La Ligo de Germanaj Espe-

  1. Ca exempli montras, ke on ne povas korektigar la ortografio di Esp. sen korektigar samtempe sa fonetiko, nam la du kozi interdependas.
  2. On rimarkis, ke kelka ek la kritiki di So Chr. divenis neutila, pro ke la punti kritikata esis ja emendata da la konstanta Komisitaro. Co explikas, pro quo on ne volis publikigar la linguo ante ke ol esis zorge revizata e diskutata en omna parti. Co pruvas anke kun quanta zorgo ca revizado esis facata, e kun quanta deziro chanjar minimo posible en Esperanto, nam preske omna emendi proximigas la proyekto di Ido ad Esperanto primitiva.