Page:Progreso - 1a yaro.pdf/179

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
165
BIBLIOGRAFIO

etimologio, sed da la fonetiko indo-europana, nam li riprezentas altra sono kam k, g, nome la klozati labyo-velala; co ne esas k o g sequata da u, sed unika sono komplexa, qua diferas de k e g. Praktike, qua, quo, qui esas multe plu belsona e fluanta kam la tedanta kiu, kio, kiuj; e So Chr. certe opinionos same, nam il evitas la formi tiuj kiuj, tie kie, dicante (ne reguloze, adminime ne Fundamentale!) ti-kiuj, ti-kie[1].

So Chr. semblas rigretar la supreso di ĥ, « kiun sen tio kelkaj francoj, ne sufiĉe pripensante la internaciecon de la lingvo, kiel eble forigas ». Sed la sono ĥ ne esas tante internaciona, ke on ne povez vicigar ol per k, quale en multa lingui.On ripetas sencese, ke Esperanto kontenas nur soni facile pronuncebla da omna populi : on devus dicar : « devas kontenar », nam co ne esas vera fakto, tam longe ke la ĥ existos. La internacioneso di la linguo postulas do, ne la konservo, sed kontre la tutala supreso di ca malfelica sono e litero.

Omnakaze, il agnoskas la utileso di l’ ortografiala reformo, nam il konfesas ke « la ĝisnunaj progresoj de nia lingvo, precipe en la gazetaro, estus pli grandaj, kiam oni ne bezonus la ʌ literojn ». Il dankos ni, kande il vidos quante facila esas la kompleta e reguloza supreso di ca malbela e jenanta literi.

Pri la pluralo per -i vice -oj, So Chr. mallaudas Ido pro ca sola motivo : Esperanto ne esas nur propozo. Ve! il oblivyas, ke Esperanto esas ankore « nur propozo » por la grandega plumulto de ’ interesati, e ke se ca propozo ne plezas a li, od li adoptos altra, od li adoptos nula. Il oblivyas anke, ke la lingui konkuranta di Esperanto : Neutral, Universal, Novilatin, ne havas ca grava difekto e malutilajo, e ke co sola igas li preferinda por multa senpartia homi. So Chr. laudas Ido, pro ke il ne tute supresis la akuzativo. Ni konocas linguisti, qui esus en ca punto plu « radikala » kam Ido.

Il kritikas la pronomi di Ido; sed sa kritiko neplu valoras, ed il saveskos kun plezuro, ke la decidi di la konstanta Komisitaro supresis la punti kritikita. Osto, osti neplu esas pronomi, e konseque on konservas ca formi kun la senco di osto, ostoj. Ca pronomi esas nun multe plu simpla. So Chr. opinionas, ke la distingo di sexuo (genro) en pluralo ne esas necesa, pro ke il ne havas ol en sa linguo; sed en kontra kazo, il trovus la manko di ca distingo tre jenanta. Il rimarkez, ke ca distingo esas nur segunvola, nule obligala.

Il kritikas la infinitivi amar, amir, amor : sed sa kritiko esas evitata per la lokizo di l’ acento sur la finalo. Ube il vidis, ke Ido uzas la verbo honorifar? Omnakaze, honorifesas (o plu juste : honorizesas) povas signifikar nur : esas honorizata, segun la regulo; nula

  1. So Chr. propozas anke ĉi kiu vice ĉiu tiu kiu. Sed, pro ke on uzas ofte ĉi vice ĉi tiu, ĉi kiu povas signifikar anke ĉiu tiu kiu. On konstatas hike la konsequanto di la trouzo di la ŝ-soni!