skiego do upadku, pozbawiając go światła, odbierając energię, zalecając błogi kwietyzm[1], narzucając wiarę w pokój wieczysty, ugruntowany na równowadze europejskiej, ucząc poprzestawać na spokojnem używaniu dóbr materyalnych, słowem powtarzając mu codziennie przez całą pierwszą połowę wieku XVIII te same obietnice i te same rady; obietnice zdradliwe i zgubne, rady mądrości czysto ludzkiej, identyczne z temi, jakie propaguje obecnie we Francyi szkoła doktrynerów jezuickich.
A tymczasem straszni spiskowcy otaczali Polskę; zamiar ich postanowiony był dawno. Geniusz jednego z antychrystów Rosyi, Piotra Wielkiego pierwszy oświecił się blaskiem tego natchnienia szatańskiego. W testamencie politycznym przekazał on następcom obowiązek podziału Polski i zniszczenia jej, jako warunek podbicia Europy.[2] Wiadomo Panu, jak się ten podział dokonał. Wiadomo również, że w chwili, gdy ustanawiając konstytucyę trzeciego maja,[3] Polska odradzała się społecznie bez rozlewu kropli krwi ludzkiej — rzecz podziwienia godna i prawdziwie chrześcijańska, — wszystka jej krew własna musiała się w sercu zatrzymać pod trzema niegodziwemi rękoma, które wybrały tę szczytną chwilę w jej życiu, aby jej zadać cios śmiertelny!
Umarła! Ale wiadomo Panu również, że od dnia tego jakby jakiś cud w niej się dokonywał, że dano jej było przedłużać istnienie swoje poza granice naznaczone trwaniu ciał politycznych na ziemi; że weszła ona jakoby w fazę oczyszczań kolejnych; poddała się wszelkim próbom, szła ze stałością niewzruszoną, ukochawszy prawie swój ból nieskończony, ponosząc chętnie wszelkie ofiary, posuwając poświęcenie się i zaparcie do świętości nieomal. Oto jakim sposobem zniknąwszy ze świata, żyła jednak niemniej w tym świecie, niewidzialna, nieuchwytna, ale rozpowszechniona wszędzie jak myśl.
