wieckim. Wyłom ten wąski zwie się Posiczem. Poniżej Dniestrzyka hołowieckiego zwraca się koryto D. ku półn. wschodowi, tworząc liczne zakręty; tu przyjmuje z praw. brz. potok Rypiankę, a z lew. brz. potok z Grąziowy. Tutaj dolina jego rozszerza się nieco. W dalszym biegu mija Holowiecko, gdzie z lew. brz. zasila się wodami potężnego Mszańca; północną część obszaru Gwoźdźca, zasiliwszy się potokiem Gwoździanką z prawego brzegu. Wszedłszy w obręb gm. Strzylek i przybrawszy z praw. brz. Jasienicę, a z lew. Tysowiczkę, płynie nagle zwężoną doliną, tworząc tutaj ostatni wyłom poprzeczny. Odtąd wody Dniestru toczą się rozległą już doliną, która jeszcze rozszerza się pod Spasem, a bardziej pod Terszowem, gdzie Dniestr przyjmuje Leninę, nieco znaczniejszy dopływ. Poniżej Starego miasta wstępuje w jednostajny kraj pagórkowaty; dolina jego dosięga już kilku kilometrów szerokości. Spad wód jego znacznie się zmniejsza i wynosi około 3 m. na 1 kil. Odtąd rozdziela się coraz częściej na ramiona i tworzy ostrowy, tracąc coraz widoczniej charakter górskiej wody. Od Łomny po Staremiasto przybiera z praw. brz. następujące wody: Rypiankę, Gwoździankę, Jasienicę, Topolnicę czyli Turzankę, Kilczyn, Podbuż; z lewego zaś brzegu: Mszaniec, Zołotnowiec, Tysowiczkę, Olenkę, Hołownię, Wielki Dubeń i Leninę. Na tej przestrzeni przerzyna wsi lub ich obręby, mianowicie Dniestrzyk hołowiecki, Hołowiecko, Gwoździec, Strzyłki, Łużek górny, Busowisko, Spas, Terszów z Zawadką. Od Łomny po Łużek górny płynie na półn. wschód, a odtąd po Staremiasto w półn. kierunku. Pod Staremmiastem zwraca się znowu na półn. wschód, który to kierunek zachowuje aż po Czajkowce. Przed Samborem jeszcze, koło niemieckiej osady Neudorf, rozdziela się Dniestr na dwa ramiona i oblewa wyspę przeszło dwie mile długą, w najszerszem miejscu na milę szeroką. Na tej też przestrzeni poczyna się zmieniać pozór górskiej rzeki, kamieńce nikną powoli, a żyzny namuł poczyna okrywać dolinę. Między Staremmiastem a Samborem wpadają doń z prawego brzegu Krzemianka i Oreb ze Słonicą i Uhercami, z lewego zaś brzegu: Jabłonka i Dąbrówka (ob.). Tutaj rozsiadły się nad nim wsi: Smolnica, Baczyna i Sozań, Torczynowice, Straszewice, Bereźnica, Torhanowice, Mrozowice, Mrozowiec, Strzałkowice, Waniowice, Neudorf i Radłowice. Od Sambora począwszy zaczyna się średni bieg Dniestru, ciągnący się aż po Niżniów. Poniżej Sambora od wsi Kaisersdorfu czyli Kalinowa płynie D. na niewielkiej przestrzeni na wschód przez Krużyki i Kornalowice, aż do Hordyni. Tutaj, przybrawszy z prawego brzegu potok Bystrzycę (ob.), zwraca się na północ i północny wschód aż do Czajkowic, gdzie łączy się z lewem swem ramieniem, zasilonem w Koniuszkach sieniawskich potężną górską rzeką Strwiążem. Od Czajkowic począwszy płynie na całe mile szerokiemi, żyznemi równinami ku południowemu wschodowi aż do Niżniowa. Kierunek jego od Staregomiasta do Czajkowiec tworzy z linią od Czajkowiec do Niżniowa dobre rozwarty kąt. Tuż od Hordyni az po Niżniów rozpościerają się obszerne moczary i błota naddniestrzańskie, zajmujące przestrzeń około 180,000 morgów austr. Jestto okolica stracona nie tylko dla produkcyi krajowej, lecz co gorsza wyziewy zgniłego powietrza wywołują rozmaite niebezpieczne choroby i słabości, tak między ludem wiejskim, jakoteż u bydła. Najwięcej w tym względzie cierpią gminy rozłożone po najobszerniejszej przestrzeni tych moczarów, t. j. ponad tak zwanemi Czonowinami, rozciągającymi się od Hordyni, aż do Terszakowa: Hordynia, Kornalowice, Horodyszcze, Koniuszki, Chłopczyce, Bilina mała i wielka, Dołobów, Czajkowce, Pohorce, Susułów, Wołoszcza i inne, zajmujące ogółem przestrzeń 29,545 morg. Zamiar osuszenia tych moczarów, przedsięwzięty już od bardzo wielu lat, zaczęto przeprowadzać od r. 1810 do 1819 roku ułożeniem planu hydrotechnicznego brzegów Dniestru od Hordynia aż po Niżniów, niemniej wyrznięciem kanału w obrębie gminy Hordyni. Ułożoną w tym celu mapę, składającą się z 100 kart, wykonali c. k. urzędnicy techniczni; znajduje się ona w archiwum budowniczem c. k. namiestnictwa we Lwowie. Prace to atoli na nic się nie zdały i tylko pochłonęły 100,000 złr. Pod Terszakowem przyjmuje z prawego brzegu Bystrzycę tyśmienicką; od lewego zaś brzegu wpadają doń Wisznia z Łącznym p. i Wereszyca. Od Terszakowa płynie D. nadzwyczaj krętem łożyskiem na wschód, aż po Rozwadów, na granicy gmin Kołodrub i Horucka; następnie przez Saskę dominikalną i kamoralną, Horożanę, a pod Sajkowem opuszcza obwód samborski, i przechodzi w obwód stryjski. Pod Saską przyjmuje potok Kożuszny z lew. brzegu. W obwodzie samborskim nad Dniestrem legły powiaty Turka, staromiejski, samborski, łącki, rudecki, komareński i medenicki. Obwodu stryjskiego przerzyna D. część najbardziej na północ wystającą, i pod Moszkowcami dostaje się do obwodu stanisławowskiego. W tej części przekracza dwa razy granice obwodu stryjskiego, dotykając na małych przestrzeniach brzeżańskiego. Równiną pośród bagien, nieprawych płodów swego rozpasanego i niestałego biegu, wchodzi on w Stryjskie, nie zmieniajac się w nim bynajmniej. Jednak już tu, mianowicie od Rozwa-
