Jump to content

Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/318

From Wikisource
This page has been proofread.

Tawsołą, o 8 w. od Telsz. Kościół katol. Opatrzności Boskiej z r. 1795, filialny telszewski.

Ejgiszki, ob. Ejginy.

Ejgule 1.) wś i folw. rządowy, pow. kowieński, par. kormiałowska, o 4 w. od Kowna, o 1 w. od Wilii. Wś ma 10 dm. 2.) E., folw., pow. kowieński, par. opitołocka, okr. polic. i st. dr. żel. lipawskiej Kiejdany o 10 wiorst, na lewym brzegu Niewiaży, 10 włók rozl. Do r. 1863 własność Gieysztora. 3.) E., wieś, niegdyś kościelna, pow. kowieński, par. kiejdańska. J. D.

Ejkszta (Ewikszta?), jez. skarbowe, pow. dyneburski, w gm. jasmujskiej, w dobrach nidermujskich, zajmuje 52 dzies. rozl.

Ejłakiszki, wś włośc., pow. wileński, 2 okr. polic., mk. kat. 45, dm. 5 (1866), od Wilna 33 w.

Ejmiłancy, wieś rząd., pow. trocki, 1 okr. adm., 50 w. od Trok, 11 dm., 165 mk., z tego 158 katol., 7 żydów (1866).

Ejmoncie, wś, pow. rossieński, parafia Kielmy.

Ejmonciszki, dobra, pow. wiłkomierski. R. 1788 własność Sangowiczowej.

Ejmonty, wś, pow. rossieński, par. gawrańskiej.

Ejmunie, zaśc. rządowy, pow. święciański, 3 okr. polic., mk. kat. 25, dm. 3 (1866).

Ejnarowicze 1.) wieś, gm. oławs. pow. trocki, 4 okr. adm., 70 w. od Trok, 10 domów, 101 mk., z tego 89 katol., 12 żydów. 2.) E., fol. szlach., pow. trocki, 4 okr. adm., 70 w. od Trok, 1 dm., 10 katol. 3.) E., folw. szlach., pow. trocki, 4 okr. adm., 78 w. od Trok, 1 dom, 28 katol. 4.) E., folw. szlach., pow. trocki, 4 okr. adm., 70 w. od Trok, 1 dom, 34 mk., z tego 24 katol., 6 żydów, 4 prawosł. (1866). R. 1850 właścicielem E. w par. niemonajckiej był Łyko.

Ejniki, wś i okolica szlach., pow. rossieński, par. Lale.

Ejnowta, rz., prawy dopływ rzeki Muszy.

Ejny, wś włośc. nad jez. Szwakszty, pow. święciański, 3 okr. polic., mk. kat. 84, żydów 9, dm. 10 (66 r.), od Święcian 35 w.

Ejperańcy, okol. szlach., pow. trocki, 4 okr. adm., 37 w. od Trok, 13 domów, 231 mk., z tego 217 katolików, 14 żydów (1866).

Ejragoła, mko pow. kowieńskiego, na lewym brzegu Dubissy, o 53 w. od Rossien, o 60 w. od Kowna, przy trakcie pocztowym kowieńsko-rossieńskim, st. poczt. (od r. 1880), rezydencya stanu, szkoły początkowe, 3 jarm., targi czwartkowe. Kościół katolicki św. Michała Arch., parafialny, wzniesiony 1416 z drzewa przez w. ks. lit. Witolda. Parafia katolicka dekanatu wielońskiego, dusz 7895. Filia w Jodzach i Leszczach. W E. kaplica śś. Szymona i Tadeusza, wzniesiona 1750 przez Dowgirda. Mko E., niegdyś powiatowe czyli ciwuństwo, jest zabudowane porządniej niż inne miasteczka żmudzkie. Rynek i główna ulica mają bruk kamienny a domy (około stu) niektóre są murowane, i chociaż kościół drewniany kryje się w ustroniu, jednak porządnie opatrzony wygląda nieźle. Na mogiłach przed miasteczkiem stoi murowana w stylu gotyckim kaplica, w której mieszczą się zwłoki rodziny Dowgirdów. E. jest osadą równie dawną jak Betygoła lub jak następujące tuż po niej mieściny naddubiskie jako to: Czekiszki i Srednik. Krzyżacy w pismach swoich zwali ją Ergale lub Eroglen i Egolen a w krajowym języku zowie się Ejragała, co oznacza okolicę Ejra. Już pod r. 1253 wspominają dzieje krajowe o ziemi ejragolskiej jako darze uczynionym przez Mendoga rycerzom inflanckim. W 1262 r. mieszkał w Ejragole Lutaworas król Litwy i tu się urodził syn jego Witenes; po którym tu przebywał Gedymin nim wstąpił na tron wielko-książęcy. Krzyżacy zwiedzili tę mieścinę raz pierwszy 1322 roku. Drugi raz ukazali się, wracając z pod Pernarowa, odległego ztąd na milę, lecz ani w pierwszym ani w drugim razie nie szturmowali zamku. Musiał on być mocno obwarowany, gdy go krzyżacy ciągle napastując zaledwo 1382 r. zdobyli pod dowództwem marszałka zakonu Kuno v. Hatensztejn i zapewne do szczętu znisczyli, bo już więcej nic o nim nie wspominają dzieje. Po zaprowadzeniu chrześciaństwa, Witold i Jagiełło fundowali tu kościół a plebania ejragolska do r. 1832 miała funduszu ziemnego 29 włók i 27 morgów, oraz kapitału 1200 r. sr. Jak wiadomo z ustawy Zygmunta I, nadanej dla Żmudzi 1529 r. E. należała do dóbr stołowych w. książąt lit. Władysław IV przywilejem 1640 r. nadał jej targi oraz jarmarki, a Stanisław-August 1792 r. obdarzył prawem miejskiem i herbem wyobrażającym dwa miecze na krzyż złożone w polu czerwonem. Starostwo ejragolskie za rządu polskiego płaciło kwarty 765 zł. i w ostatnich czasach zostawało we władaniu Białłozorów. 1732 r. liczyło 91 dymów hybernowych. Na dawnej posadzie zamkowej stoi dwór, koło którego są jeszcze znaczne fosy. Gmina E. liczy dusz 2262. Na zachód od E. są źródła rz. Imstry. F. S.

Ejragołka, wieś rząd., pow. trocki, 2 okr. adm., 35 w. od Trok, 10 dom., 124 mk., z tego 123 katol., 1 żyd (1866).

Ejropa, ob. Europa.

Ejrymajcie, wś, pow. szawelski, gm. radziwiliska, przed uwłaszczeniem należała do Jagminów. Osadnikow 66 uwłaszczono na 443 dzies. ziemi 2-go gat. J. Godl..

Ejrymajcie albo Ryle, jez. w pow. poniewieskim, między Radziwiliszkami a Szado-