w nich wielką moc ludzkich kości, tak dalece, iż ledwie na tysiąc wozów zebrane być mogły. Między temi w pośrodku stała trumna marmurowa, długa łokci 8 i pół, w niej kości spruchniałe, oprócz wierzchu główy tak szerokiego, jak być może okrągłość rozpuszczonego kapelusza. “(Duńczewski „Kalendarz na rok 1749“). Lustratorowie 1765 r., zowiąc miejsce to Zwinogród, najmniejszej o zamku nie czynią wzmianki; podają tylko: miasteczko nad Dniestrem, bardzo w osadzie ludzi i budowli mizerne. Wsie Wołkowce i Trubczyn nad Dniestrem, w osiadłości daleko znaczniejsze: zaś dalej: Zwiniaczki, Babińce i Lutkowce. Tenutaryuszem ststwa: Adam Pisarzewski; prowent czyni zł. 13732 gr. 14.“ Ostatnim ststą, tj. w r. 1772, był Kazimierz Cieński.“ (Baliński „Star. Pol.“). 2.) D., z Żukowem, wieś, pow. Bóbrka, oddalona od starostwa o 15.2 kil., leży nad potokiem Horożanką, w bagnistej okolicy; przestrzeń pos. więk. roli or. 724, łąk i ogr. 171, past. 201; pos. mniej. roli or. 1603, łąk i ogr. 594, past. 416 morg. austr. Ludność 1557 (w tem rzym. kat. 68, należących do parafii w Staremsiole, oddalonem o 7 kil., gdzie jest także stacya kolei żelaz. lwowsko-czernio. i stacya telegraficzna; gr. kat. 1178), dm. 248. Gr. kat. paraf. w miejscu, należy do dekanatu bobreckiego arcybiskupstwa lwowsk. Jest tu szkoła etatowa o 1 nauczycielu i kasa pożyczkowa z funduszem 1159 złr. Własc. więk. pos. Alfred hr. Potocki. 3.) D., wieś, pow. buszacki, oddalona od star. powiat i rzym. kat. parafii w Buczaczu o 4.5 kil., leży nad rzeką Strypą, dopływem Dniestru; przestrzeń pos. więk. roli ornej 151, łąk i ogr. 2, past. 8, lasu 167; pos. mn. roli ornej 383, łąk i ogr. 19, past. 139 mor. austr. Ludność 771 (w tem rzym. kat. 462, gr. 297 należących do parafii w Zielonej; reszta izrael.), dm. 134; jest tu kasa pożyczkowa z funduszem 470 złr. Właśc. wiek. pos. konwent OO. bazylianów w Buczaczu. B. R.
Dżwinosa, 1.) folw. prywat. nad rz. Dźwinosą, pow. wilejski, 2 okr. adm., o 70 w. od m. Wilejki, przy drodze pocztowej dźwinoskiej, 1 dm., 5 mk. 2.) D., wś. pryw. włośc., pow. wilejski, 2 okr. adm., o 57 w. od m. Wilejki, także przy drodze pocztowej dźwinoskiej, 13 dm., 119 mk. (1866). Okrąg wiejski D. w gm. Krajsk obejmuje w swym obrębie wsie Dźwinosa, Krasne, Leśniki i zaśc. Leśniki.
Dźwinosa, ross. Dwinosa, rz., doplyw Wilii z lewej strony, powstaje z kilku małych strumieni, z których znaczniejsze Derażka, Stabnica, Borowlanka i Gromnica z Małką; wszystkie one wypływają z lesistych wzgórz, stanowiących rozdział wód morza baltyckiego od Czarnego, leżących na połudn.-wsch. od mk. Pleszczenicy w pow. borysowskim, w lasach klińskich. Od wsi Rudni już płynie Dz. w kierunku półn.-zachod., najprzód w pow. borysowskim na przestrzeni od wsi Rudni wiorst 15, a potem po granicy pow. borysowskiego i wilejskiego; nareszcie wchodzi w pow. wilejski i wpada do rzeki Wilii z lewej strony, o parę wiorst poniżej mostu w Pohoście, naprzeciw wsi Stachy. Długość Dź. od wsi Rudni do Wilii 35 wiorst, z których 15 w pow. borysowskim, 19 na granicy borysowskiego i wilejskiego pow. a reszta w wilejskim. Spławna tylko na wiosnę, ale w skutek wyniszczenia lasów, drzewa mało się spławia. Dź. przecina drogi idące ze wsi Rudni do m. Pleszczenicy i z m. Chotajewicz do Okołowa i przyjmuje dopływy z prawej strony: Rudziankę, Kargowicę i Wejnę a z lewej Drylkę, Puszczankę i Dzwon. T. S.
Dźwińskie jez., ob. Dźwinka.
Dźwirzuty, ob. Dźwierzuty.
Dzwola, wś, ordynacya, pow. biłgorajski, gm. Kocudza, par. Biała. W 1827 r. było tu 18 dm., 700 mk.
Dzwon, rz, dopływ Dźwiny, wypływa między wsiami Łady i Kociele w pow. borysowskim, płynie w kierunku półn.-wsch. i o półtory wiorsty poza wsią Liwodaniszczyzną uchodzi do Dźwinosy, dopływu Wilii. Długość Dz. przeszło 12 w.; na 5-ej wiorście wchodzi na granicę pow. borysowskiego i wilejskiego a przebiegłszy po granicy około wiorsty powraca znowu do pow. borysowskiego. T. S.
Dzwonek, wś szlach., pow. ostrołęcki, gm. i par. Czerwin. W 1827 r. było tu 18 dm., 95 mk.; obszar obecny wynosi 770 mr.
Dzwonicha, Dzwonisze, wś, pow. bracławski, gm. Łuka, par. Tywrów. W 1868 r. było tu 97 dm. Należy do Jaroszyńskiego. Por. Zwonicha. X. M. O.
Dzwoniec, Zwoniec, Gelandri, ob. Dniepr.
Dzwonki, Dzwąki, ob. Cupel.
Dzwonki 1.), wś, pow. ostrogski, na południe Ostroga o 45 w. położona. Ma cerkiew parafialną; okolona górami, ziemię ma pierwszorzędną, czarną. Niegdyś należała do dóbr ks. Ostrogskich, później Jabłonowskich, a w ostatku Sapiehów. W 1825 r. kupiona przez obywatela Zagórskiego; obecnie należy do rządu. 2.) D., zaśc. pryw. nad rz. Wołtą, pow. dziśnieński, gm. czereska, o 31 w. od Dzisny, 3 okr. adm.; 1 dm., 10 mk. prawosł. (1866).
Dzwonkowo, wś w gub. witebskiej, niegdyś własność arcybiskupów połockich.
Dzwonowa, wś, pow. pilzneński, o 7.5 kil. od st. poczt. i parafii rzym. kat. w Pilznie. Dm. 59, mk. 358. Własność większa obejmuje roli ornej 165, łąk i ogrodów 7, pastwisk 30, lasu 2 mr.; własn. mniej. roli orn. 329, łąk i
