domość, że r. 1646 magistrat toruński na prośbę całego miasta nabył jakiś folwark zwany Dziwak po za miastem i na nim gorzelnię (Brandhaus?) założył. Obecnie o tym D. nic niewiadomo. Czyby się znajdował po drugiej stronie Wisły, gdzie teraz w lesie leśniczy mieszka, wątpić należy. Kś. F.
Dziwczy potok. Tak zowie się w dolnym swym biegu Butelski potok (ob.).
Dziwie, wś, pow. włocławski, gm. i par. Przedecz. Jest tu szkoła początkowa w tak zwanych Dziwieckich Chałupkach, do donacyi Katarzyna należących, a łączących się z Dziwiem. W 1827 r. było tu 26 dm. i 260 mk., obecnie liczy 29 dm., 345 mk., 600 m. gruntu.
Dziwieckie Chałupki, ob. Chałupki.
Dziwin, ob. Dywin.
Dziwińskie, wś włośc. i kordon pograniczny, pow. wieluński, gm. Kuźnica Grabowska, par. Kraszewice, ma 7 dm., 55 mk. W...r.
Dziwle, wś, pow. piotrkowski, gm. Grabica, par. Srocko. W 1827 r. było tu 18 dm., 177 mk. Dobra D., lit. ABCD, składają się z folw. D. i Majdany, z wsiami tychże nazw i nomenklaturą Kożuchy. Rozl. wynosi m. 811, a mianowicie: folw. D., grunta orne i ogrody m. 356, łąk m. 25, past. m. 1, nieużytki i place m. 15, razem m. 397; płodozmian 7 i 6-polowy, bud. mur. 6, drewn. 6; folw. Majdany, grunta orne i ogrody m. 189, nieużytki i place m. 226, razem m. 415; płodozmian 7-polowy, bud. mur. 1, drewn. 3, gorzelnia. Wieś D. osad 11; wś Majdany osad 15; wlośc. gruntu m. 214.
Dziwniki 1.) folw. pryw., pow. dziśnieński, o 43 i pół wiorst od m. Dzisny, 1 okr. adm., przy drodze handlowej kublickiej, 1 dm., 17 mk. 2.) D., zaśc. prywat., pow. dziśnieński, o 42 w. od m. Dzisny, 1 okr. adm., 1 dm., 4 mk. 3.) D., osada, pow. dziśnieński, o 43 w. od m. Dzisny, 1 okr. adm., 16 dm., 133 mk. Okrąg D. w gm. Prozoroki liczy w swym obrębie wsie: Ostrów, Batki, Łotysze; zaśc. Rudniki
Dziwno, nazwa jednego z trzech ujść Odry.
Dziwnów, niem. Dievenau, m. przy ujściu odnogi Odry „Dziwno“ zwanej do Baltyku.
Dziwocicy, niem. Siebitz, wś na Serbskich Łużycach, w pow. budyszyńskim, w par. ew. Hodzij; szkoła elementarna. Ludności serbskiej 93. A. J. P.
Dziwoczki, wś, pow. żytomierski, ma kaplicę katol. parafii Żytomierz.
Dziwy, wś nad rz. Działdówką, pow. mławski, gm. Rozwozin, par. Lubowidz. Liczy 10 dm., 95 mk., gruntu włośc. 27 mr. Folw. należy do dóbr Rozwozin. F. O.
Dźmisiewicze, wś, pow. augustowski, ob. Dmisiewicze.
Dżołtaj, wś bułgarska, gub. bessarabskiej, pow. benderskiego; mk. 530. Posiada gruntu 3,600 dzies.
Dzuchen, ob. Dziuchy.
Dźuga, nasypowa góra w pow. telszewskim, między Telszami a Olsiadami, znana z podań mitologicznych. Ob. Jucewicza Wspomnienia Żmudzi, str. 84–90.
Dżugastra, wś nad rz. Szumiłówką, dawniej wojew. bracławskie, pow. olhopolski (ziemi ogółem około 8000 mr., ludności około 1200 dusz), par. Miastkówka, o 2 m. od stacyi odeskiej kolei żel. Krzyżopol. Pałac, młyny, gorzelnia, ziemia dobra, kamień i wapno. Sprzedana Podoskiemu przez Matkowskich; dana w posagu przez Podoskiego córce jego Kalmowej; przez jej syna sprzedana Mańkowskiemu. R. 1868 miała 240 dm. Jest tu cerkiew św. Bazylego dla 2440 parafian, do której należy 49 dzies. ziemi.
Dżugastrzańska słobódka, ob. Leonówka.
Dźugi, 1.) wś, pow. rossieński, par. Erźwiłek. 2.) D., wś, pow. szawelski, gm. gruździewska, 65 dusz rew., 347 dzies. ziemi nadanej.
Dżuginiany, wś, pow. telszewski, w pobliżu góry Dżuga.
Dzuki (niem.), ob. Dziuki.
Dzuki tak nazywają mieszkańców powiatu kalwaryjskiego, gub. suwalskiej, pochodzenia litewskiego, z powodu wymawianych miękko przez nich spółgłosek dz i c zamiast d, t.
Dzulinki, wielka wś nad Bohem, w pow. hajsyńskim, par. Ternówka; dusz męz. 928, ziemi włośc. 2590 dz. Ziemi dwor. używalnej 2300 dzies., nieużytków 250 dz. Należała do Szembeka, dziś ks. Woroncowa. R. 1868 miała 376 dm. Jest tu cerkiew N. P. Różańcowej dla 2798 parafian, do której należy 160 dzies. ziemi. Dr. M.
Dżulińska słobódka, ob. Teofilówka.
Dżumalau, Dżumaleu, góra w Karpatach wsch., 1853 m. wys., najwyższa góra na Bukowinie, na rozgraniczu wód Bystrzycy i Mołdawy. Są w niej kopalnie miedzi.
Dżumbir, dział górski w niźnich Tatrach, w zachodniej ich połaci, rozciągający się w głównym ich grzbiecie, w kierunku od zachodu ku wschodowi, pod 48°57' płn. szer. geogr., a między 37°9' a 37°21' wsch. dł. geogr. (Ferro), na południowej granicy hr. liptowskiego z hr. zwoleńskiem. Jestto skalista, dzika grupa gór, od strony północnej prawie prostopadle spadających, a wznoszących się ponad górną granicę kosodrzewiny (1923 m. Fuchs). Pasmo to górskie poczyna się szczytem Chabieńcem (Chabenec, Chebenec); od niego ciągnie się linia grzbietna na wschód aż do szczytu Kotliczką zwanego, o 2395 m. odległego od Ch. Od Kotliczki zwraca się ku północnemu wschodowi na przestrzeni 1896 m. aż do szczytu Palana (Palona?). Odtąd bieży grzbiet na
