brzegu w okolicy wsi Komarowszczyzna wody jeziora Obole; w okolicy wsi Kupiszki przyjmuje ujście jeziora, przy którem leży osada Chosta. Płynąc w tym kierunku wpada poniżej wsi Lachowszczyzna do Dzisny. Następnie przyjmuje Dzisna rz. Jankę, mającą źródła przy wsi Albinówka. Kierunek jej biegu jest z początku połud.-wschod, aż do wsi Michaliszcze. Przy wsi Bogdanów odlewa jezioro jedno a przy Kużardyszki drugie. W okolicy Michaliszcz odlewa trzy jeziorka, poniżej których przyjmuje strugę płynącą z bagnisk. Ztąd zwraca się na wschód i płynie równolegle przez wsie: Sliwy, Łojsk, Ziablińce, Maski, Nieprenniki a w pobliżu wsi Bogi wpada do Dzisny. Prócz wymienionych jeziór przyjmuje Janka jeszcze z brzegu lewego rzekę, która wypływa z jeziorka przy osadzie Ustat. Z początku płynie w kierunku połud.-zachod.; zaś od wsi Jody płynie równolegle z Janką, przyjmuje z prawego brzegu poniżej wsi Wytryska strugę płynącą równolegle do Janki, mającą źródło przy wsi Gorele. Poniżej wsi Wołożanki przyjmuje z lewego brzegu rzeczkę mającą źródła w okolicy Teżbitka. Zrazu płynie ta ostatnia ku zachod., w okolicy wsi Paulinowa zwraca sie na wschód. Do rzeki mającej źródło w jeziorze przy Ustacie, wpada jeszcze z lewego brzegu przy wsi Bójki struga płynąca z jeziorka, w okolicy mka: Pohost. Dzisna przyjmuje dalej z lewego brzegu wody jeziora Matyszcze. Nakoniec powyżej mka: Germanowicze wody jeziora Bereza. Następnie wody dwóch jeziorek, potem przy wsi Elnie wody jeziorka tegoż nazwiska. W. Pol.
Dzisna, Dzisno, jez. w pow. nowoaleksandrowskim gub. kow., na półn.-zachód od Rymszan, dł. 9 w., szer. do 1 i pół w. Z południowo-wschodniego cypla D. wypływa rzeka D., która łączy jez. D. z jez. Dziśniszczem. Przyjmuje jez. D. rzekę Dudę z dopływem Święcicą. Według Strielbickiego ma 20 w. kw. rozl. F. S.
Dziśnawa, ob. Choryńskowice.
Dziśniszcze, jez. w pow. nowoaleksandrowskim gub. kow., na południe od jez. Dzisny, dł. około 4 i pół w., szer. około 3. Przez D. przepływa rz. Dzisna. Na jez. D. wyspa Lipówka. F. S.
Dzitrowszczyzna, os. szlachecka, pow. wileński, 5 okr. adm., mk. 13, dm. 2 (1866).
Dzitryki 1.), wś włośc., pow. lidzki, 2 okr. adm., o 23 w. od Lidy, 15 dm., 133 mk. (1866). 2.) D., folw. pryw. i wś włośc., pow. lidzki, 2 okr. adm., o 28–29 w. od Lidy, 11 dm., 171 mk. (1866).
Dzitwa 1.), folw. pryw. nad rz. t. n., pow. lidzki, 4 okr. adm., o 20 wiorst od Lidy, r. 1866 miał 1 dm., 52 mk., był własnością Rossudowskiego. 2.) D.-szemiatowska, folw. pryw. nad Dzitwą, pow. lidzki, 1 okr. adm., o 15 w, od Lidy, 20 mk. (1866).
Dzitwa, rz., dopływ Niemna z prawej strony; płynie od wsi Lewkiszki, z błot koło Ejszyszek powstaje, pomija Raduń, od wsi Myto staje się spławną i przy Zamościu między Dokudowem a Bielicą uchodzi do Niemna, po 55 wior. biegu. Do Dzitwy od lewego brz. wpada rzeczka Lidzieja (Lidoja), płynąca od wsi Plasowicze na miasto Lidę. Według Narbutta rzeczka D. oddziela ludność litewską od słowiańskiej.
Dziuba, młyn wodny należący do zamku lublinieckiego, pow. lubliniecki.
Dziubiele, niem. Dziubiellen, wś, pow. jańsborski, st. poczt. Szymonki.
Dziuchy, niem. Dzuchen, folw. w pow. olsztyńskim na Warmii.
Dziudzie, ob. Godlewo.
Dziuki 1.) Stare, niem. Alt-Dzuki, osada należąca do Plasowa, pow. tucholski. Parafia i poczta Bysław; budynków 7, domów mieszk. 3, katol. 13, ewang. 19. 2.) D.-nowe, niem. Neu-Dzuki, osada należąca do Plasowa, pow. tucholski, par. i poczta Bysław; budynków 5, domów mieszk. 2; katol. 9. Kś. F.
Dziuńków, Dżunków, mko, pow. berdyczowski, przy zlewie rzeczki Kojanki z rz. Rosią, o 180 w. od Kijowa, o 60 w. od Berdyczowa, o 12 w. od Pohrebyszcz, o 10 w. od Bosego Brodu, o 50 od Radziwiłłówki, w przyjemnej okolicy ukraińskiej i w wybornych gruntach położone. Kraj falowato-równy, stepowy, z tu i owdzie rozrzuconemi kępami lasków polnych. Roś śród kołowań i zakrętów płynie, przystrojona w dekoracyą skał nadbrzeżnych, w wielu miejscach ostro z ziemi wybiegłych lub prostopadle uciętych, jak np. we wsi Junaszkach. O początkach tego miejsca nic pewnego nie da się powiedzieć; jednakże jest ślad w dokumentach prawnych, że około 1570 r. D. był już od wielu lat pustującem siedliskiem; stąd też wnosićby można, że istniał jeszcze przedtem, ale snadź był zniszczony. Przeto już pierwotne założenie jego, jeżeli się wolno domyślać, odnieśćby należało do tego organicznego peryodu życia w Braclawszczyźnie, w którym ta ziemia zaroiła się była ogromną liczbą wsi i osad, ile że ją jeszcze w tej dobie blizkie z tatarami nie gniotło sąsiedztwo. Było to za czasów Witolda i Świdrygiełły, którzy z innych prowincyj ziemianom, w skutek pracy, krwi i zasług ich rycerskich, darowiznę ziemską w tych stronach wydzielali, a ci znów nadane sobie obszary puste w niedługim czasie zasiedlali byli. Późniejsi już potomkowie ziemian onych, po doznaniu też straszliwych spustoszeń tatarskich, z żalem niejako wspominali te dawne, za ich ojców „szczęśliwe czasy, w których włości były jeszcze jak należy“ (Akty
