Dyament, Dynamind, niem. Dünamünde, forteca o 2 mile od Rygi, niedaleko mka Bolderaa, ma st. dr. żel. rysko-bolderaaskiej, leży na wyspie utworzonej przez morze, Dźwinę i rzekę Aa, pod 57° 2' 42" szer. i 21° 42' 19" dług. Niedaleko D. stoi latarnia morska pod 57° 3' 37" szer. i 21° 41" 16" dług. W czerwcu 1625 r. wylądował tu Gustaw Adolf. R. 1700 wojsko polskie pod wodzą Fleminga odebrało tę twierdzę Szwedom. Za Piotra W. w r. 1710 i póżniej 1812 D. dość ważną rolę odegrał.
Dyampol, folw. w pow. słuckim, należy do radziwiłłowskiej ordynacyi nieświeskiej, obszaru ma 372 m. Al Jel.
Dybawka, przysiołek Tarnawiec.
Dybczyzna, wś, pow. makowski, gm. Płoniawy, par. Węgrzynów.
Dybińce, wś, pow. kaniowski, na prawym brzegu rz. Rosi, o 8 w. od m. Bohusławia. Mieszk. 1860 wyzn. prawosł., a 4 katolików. Szkółka i cerkiew paraf. zbudowana w 1782 r. Położenie wioski górzystę i lesiste. Mieszk. prócz rolnictwa trudnią się przeważnie garncarstwem i wyrobem ogniotr. cegły, zbywając swe produkta do fabryk i do gub. chersońskiej. W 1867 r. znaleziono tu dwie bryły bursztynu. Dawniej należała do hr. Branickich, obecnie kupiona na rzecz rządu. Zarząd gm. w tejże wsi, polic. w m. Bohusławiu. Ku stronie połud.-zachod. od wsi znajduje się kilkanaście wysokich mogił, z których wierzchołków widać okoliczne rozległości na 7 mil oddalone, a także widać uroczysko tak zwane Karajmówka, o 74 w. odległe od Dybiniec.
Dybiniki 1.), wś rządowa, pow. święciański, 4 okr. adm., mk. kat. 76, dm. 5, od m. pow. 77 w. 2.) D., wś, pow. rossieński, par. girtakolska.
Dybki, wś, pow. ostrowski, gm. i par. Poręba. Por. Budy-Dybki.
Dybków, wś, pow. jarosławski, o 16 kil. na płn. od Jarosławia, o 1·2 kil. na płd.-wsch. od st. poczt., parafii rzym. i gr. kat. w Sieniawie. Dm. 142, mk. 807. Własność mniejsza obejmuje roli or. 489, łąk i ogrodów 105, pastwisk 164 mr. We wsi kasa pożyczkowa gminna z kapit. 775 zł.
Dybla, Dybła, ob. Łyk.
Dyblin, wś i folw. nad rz. Makowicą, pow. lipnowski, gm. Chalin, par. Dobrzyń. Leży o 9 w. od zarządu gminy. W 1827 r. liczono tu 18 dm. i 159 mk.; obecnie D. wś liczy 14 dm. i 169 mk. Folw. D. z wsią D. i Stróżewo, od Płocka w. 33, od Lipna w. 20, od st. poczt. Dobrzyń nad Wisłą w. 5, od drogi bitej w. 10, od Włocławka w. 14, od rz. Wisły w. 2. Nabyte w r. 1872 za rs. 60,000. Rozl. wynosi m. 814, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 672, łąk m. 34, past. m. 71, nieużytki i place m. 37. Płodozmian 12-polowy, bud. mur. 9, drewn. 6; pokłady marglu i w niektórych miejscowościach torf. Wś D. osad 30, gruntu 29 m.; wś Stróżewo osad 9, gruntu m. 23.
Dybła lub Dybło, wś i folw., pow. szczuczyński, gm. Bogusze, par. Grajewo. W 1827 r. liczono tu 9 dm., 52 mk. Folw. D. z wsią D., od Łomży w. 50, od Szczuczyna w. 9, od Grajewa w. 6, od Biebrzy w. 10. Rozl. wynosi m. 1046, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 400, łąk m. 114, pastwisk m. 32, lasu m. 471, nieużytki i place m. 28, bud. mur. 7, drewn. 20, pokłady torfu. Wś D. osad 19, gruntu m. 59. Br. Ch., A. Pal.
Dybła, ob. Łyk.
Dybnów, folw., pow. międzyrzecki, należy do wsi Szklanejhuty (Glashütte).
Dybokalnie, wś, pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Maryampol. Liczy 12 dm., 109 mk. Odl. od. Maryampola 5 w.
Dybów 1.) wś, pow. kutnowski. gm. i par. Kutno. W 1827 r. liczono tu 12 dm., 97 mk. 2.) D., wś, pow. radzymiński, gm. i par. Radzymin. W 1827 r. było tu 26 dm. i 261 mk. 3.) D., wś, pow. sieradzki, gm. Wierzchy, par. Drużbin. W 1827 r. było tu 17 dm. i 135 mk.; obecnie 126 mk., 15 osad włośc., 176 m. roli włośc., 830 m. roli dworskiej. 4.) D., wś u źródeł rzeki Buczynki, pow. sokołowski, gm. Olszew, par. Skibniew. W 1827 r. było tu 22 dm. i 116 mk.; obecnie liczy 32 dm., 217 mk. i 761 mr. obszaru. 5.) D., ob. Dybowo.
Dybów, niem. Diebau, wś i dobra, pow. żegański, par. Garb Dolny, st. poczt. Naumburg nad Bobrawą.
Dybówka, wś, pow. łęczycki, gm. Leśmierz, par. Modlna. W 1827 r. liczono tu 7 dm. i 77 mk.
Dybówko, niem. Diebowko, os., pow. ządzborski, st. poczt. Stara Ukta.
Dybowo, 1.) niem. Dybau al. Diebau, zamek dawniejszy na lewym brzegu Wisły, w teraźniejszym pow. toruńskim. Nazywał się pierwotnie Nieszawa, zbudowany był przez księcia Konrada Mazowieckiego około r. 1229, nieco poniżej starszego zamku zwanego Vogelsang. R. 1230 tenże książę Konrad zapisał go wraz z 4 wioskami Ozchotino, Nissue (Nissueta) i Occola krzyżakom, którzy tu pod wodzą Hermana Balka przyszli. Leżał ten zamek dość nisko, na małem wzgórzu dokoła wodą z Wisły dochodzącą oblanem, dlaczego go też Nieszawą czyli Niżawą nazywano. Póżniej krzyżacy go wykończyli i rozprzestrzenili, tak że mury jego całe 4 morgi zajmowały; nazywano go nieinaczej tylko zamkiem cesarskim (Kaiserlich-Schloss). Od początku mieszkali na nim krzyżaccy komturowie wraz z odpowiednią liczbą braci rycerzy i duchownych. Znamy następujacych komturów dybowskich, czyli jak ich wtedy zwano nieszawskich (Kom-
