Dumbel, nazwa kilku drobnych jeziór w pow. sejneńskim. Jedno o 3 w. na zachód od os. Łoździeje, w dzikiej wzgórzystej okolicy; w sąsiedztwie drugie jezioro Dumbelek, połączone z jez. Auksztokalnie; Dumbel ma 20 do 30 morg. obszaru, Dnmbelek zaś 10 morgów. Drugie jezioro t. n. przy wsi D. na połud.-zachód od osady Łozdzieje, ma 32 mor. obszaru, brzegi wzgórzyste, wypływa z niego rzeczka Połoździejka. Trzecie jez. D. lub Dumblis, przy wsi Podumble, na półn.-zach. od Kopciowa; wody swe odlewa do jeziora Gniade. Czwarte jez. Dumbelek, raczej dwa, zwane też Dumblalis, o 4 w. na półn. wschód od Kopciowa, przy wsi Dumblańce. Łączą się z sobą; stanowią niejako przedłużenie w połud. zach. kierunku jeziora Ilgis. Większe liczy 20, mniejsze 10 m. obszaru, brzegi wzgórzyste. Br. Ch.
Dumbel, niem. Dumbeln, 1.) wś, pow. stołupiański, st. p. Mehlkehmen. 2.) wś, pow. darkiański, st. p. Sodehnen. 3.) W. i M., dwie wsie, pow. gołdapski, st. p. Gołdapia; nad rz. Pissą.
Dumbelek, ob. Dumbel.
Dumbeln (niem.), ob. Dumbel.
Dumbla 1.) zaśc. pryw. i rząd., nad rz. Dumblanką, pow. lidzki, 5 okr. adm., o 32 w. od Lidy, 5 dm., 46 mk. (1866). 2.) D., zaśc. rząd., pow. wileński, 1 okr. adm., mk. 7, dm. 1 (1866).
Dumblalis, ob. Dumbel.
Dumblańce, wś, pow. sejneński, gm. i par. Kopciowo. Liczy 6 dm., 86 mk., odl. 28 w. od Sejn.
Dumblanka, rz., ob. Dociszki i Dumbla.
Dumblis, ob. Dumbel.
Dumcze, wś, pow. władysławowski, gm. Leśnictwo, par. Władysławów; 3 dm., 39 mk., odl. 6 w. od Władysławowa.
Dumczyno, gub. orłowska, st. dr. żel. moskiewsko-kurskiej.
Dumczyszki, wś, pow. wyłkowyski, gm. Pojeziory, par. Wyłkowyszki, liczy 17 dm., 91 mk., odl. 11 w. od Wyłkowyszek.
Dumeńki, z Łozową, wś nad rz. Bohem, pow. lityński, par. Nowy Konstantynów. R. 1868 miała 100 dm. Jest tu cerkiew św. Antoniego i N. P. Różańcowej dla 1476 parafian, do której należy 142 dzies. ziemi cerkiewnej.
Dumianka, szczyt górski, ob. Bystrzyca Tyśmienicka.
Dumicze, przysiołek Magierowa.
Dumińce, wś, pow. czerkaski, nad rz. Taśminą, wpadającą do Dniepru, o 14 w. od m. Moszen. Mk. 903 prawosł., 17 żydów. Cerkiew paraf. zbudowana w 1789 r. Szkółka. Ziemi cokolwiek piaszczystej 2013 dzies. Należała niegdyś do czerkaskiego starostwa, obecnie do rządu. Zarząd gm. we wsi Czerniawce, polic. w m. Mosznach. Kl. Przed.
Dumiszki, wś, pow. maryampolski, gm. Michaliszki, par. Preny. Leży śród lasów na drodze z Pren do Ludwinowa. W 1827 r. było tu 8 dm. i 109 mk., obecnie liczy 26 dm., 210 mieszk, odległe 36 wiorst od Maryampola. U Zinberga mylnie podana po raz drugi p. n. Duliszki.
Dumka, rz., lewy dopływ Rowu w pow. lityńskim, ma źródło około wsi Łuka, mija wś Rażepy i wpada do Rowu pod Meżyrowem.
Dumkowa, niem. Donkawe i Donkowe, wś, pow. mielicki. par. żuławska, ma szkołę ewangelicką. F. S.
Dumowka, ob. Dyneburg.
Dumresse, ob. Dumarezy.
Dumsia, zaśc. rząd., nad rz Dumsią, pow. trocki, 2 okr. adm., o 9 w. od Żyżmor, o pół w. od st. dr. żel. Żośle, 1 dm., 10 mk. kat. (1866).
Dumycze, przysiołek wsi Zamek.
Duna, to samo co Dźwina.
Dunaiken (niem.), ob. Dunajek i Dunajki.
Dunaj 1.) osada strzelecka. pow. sieradzki, gm. i par. Męka, ludności 5 dusz. 2.) D., lub Donaj-dezerta, os., pow. łęczycki, gm. Piątek, par. Góra św. Małgorzaty. Por. Czerników. 3.) D., wś, pow. mławski, gm. Stupsk, par. Żurominek-kapitulny. W 1827 r. było tu 19 dm., 105 mk.; obecnie liczy 21 dm., 229 mk., o 73 w. od Płocka, o 16 od Mławy, o 3 od Żurominka. Rozl. wynosi m. 1316 a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 454, łąk m. 71, pastw. m. 104, lasu m. 654, nieużytki i place m. 33. Bud. mur. 1, drewn. 19, pokłady torfu, marglu i kamienia wapiennego; piec wapienny. Wieś Dunaj osad 25, gruntu m. 240. 4.) D., wś, pow. ostrołęcki, gm. Wach, par. Myszyniec.
Dunaj, Donaj lub Ludzianka, ob. Bzura.
Dunaj, strumień, dopływ rz. Norupie, wpadającej do Muszy.
Dunaj (po niemiecku die Donau, po francuzku: le Danube) jest po Wołdze najdłuższą rzeką w Europie, bo bieg jego liczy w prostym kierunku 220 mil geograficznych, razem zaś z zakrętami mil 445. Niemcy, Węgrzy, Serbowie, Wołosi i Turcy, zowią Dunaj swoją rzeką. U Rzymian nazywał się Danubius, a dolna część jego Ister. Dunaj jest główną wodną drogą handlową, prowadzącą ze środka Europy do morza Czarnego, ale dotąd komunikacya ta nie jest wcale tak ożywioną, jakby nią być powinna, i jeszcze wiele brakuje, aby Dunaj był tak uczęszczanym i użytecznym, jak np. Ren. Dunaj nie wypływa z Alp, ale z gór daleko niższego rzędu, z Schwarzwaldu w wielkiem księztwie badeńskiem. Żródła jego są w wysokości 2,500 stóp (po nad powierzchnią morza) pomiędzy górami Rosseck i Brighain, przy kaplicy św. Marcina, 1 i pół godziny drogi na
