Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/923

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Wyszków; dm. 7, mk. 50, ziemi 610 m. Pozycya falista, na prawym brzegu rz. Liwca, Grunt żytni I kl., bielicowaty. Folw. należał przed 10-iu laty do dóbr Wyszków, obecnie w posiadaniu drobnej szlachty. 82.) D., wś, pow. mławski, gm. i par. Dąbrowa, 123 dm., 62 budyn.; 563 mk., wtem 298 kob.; obszarn gr. 1810 mg., wtem 773 włośc., 1294 orn.; kościół parafialny z 1699 r., olejarnia, gorzelnia, dwa wiatraki. Do D. należą nomenklatury drobne: Wycinki Dąbrowskie, Lisiny, Parówki Dąbrowskie, Molesko, Łazy, Wierzchowisko, Cegielnia Dąbrowska. Par. D. dek. mławskiego daw. bieżuńskiego, liczy 2517 dusz. Gmina D. należy do s. gm. okr. III w Żurominku, st. p. w Mławie o 22 w.; obejmuje wsie: Dąbrowa, Rochnia, Ignacewo, Mdzewko, Bogurzynek, Stołowo, Dozin, Boguszyn, Lubieradz, Prószkowo, Drogiszka, Miączyn wielki, Wola proszkowska, Ostrów, Miączyn mały, Kowalewo, Kowalewko. Gm. liczy 17,474 m. obsz., wtem 8,647 or. i 5286 wł., 3845 mk. 83.) D., wś, pow. mławski, gm. i par. Zielona; 10 dm., 7 budyn., 90 mk.; obszaru gruntu włośc. 196 mrg., w tem 169 orn; na dworskich grunt. stoi cegielnia, należąca do dóbr Sadowo. 84.) D., wś, pow. ciechanowski, gm. Ojrzeń, par. Kraszewo, liczy 271 mk., 31 osad, 25 budynków mieszk., rozl. 481 m., wtem 293 m. gr. orn., we wsi znajduje się ewang. dom modlitwy; osada karczemna D. należy do dóbr Ojrzeń. 85.) D., kol., pow. rypiński, ob. Zasady. 86.) D., wś włośc., pow. ostrowski, gm. i par. Jasienica. W 1827 r. było tu 21 dm., 109 mk. 87.) D., wś rząd., pow. pułtuski, gm. Wyszków, par. Obrytte. W 1827 r. było tu 36 dm., 237 mk. 88.) D., kol., pow. przasnyski, gm. i par. Baranowo, dawniej niem., dziś prawie całkiem przez włościan miejscowych odkupiona dm. 17, ludn. 94 osób. Założona w r. 1856 po wyciętym lesie, do wsi Krzynowłoga wielka niegdyś należącym; dziś całkiem uwłaszczona, grunta lekkie, piaszczyste. 89.) D., okolica szl., pow. mazowiecki, gm. Szepietowo, par. Dąbrowa wielka. W obrębie jej leżą wsie: D. Bybytki (w 1827 r. 9 dm., 66 mk.); D. Cherubiny (w 1827 r. 17 dm. 95 mk.); D. Gogole (1827 r. 14 dm., 71 mk.); D. Kity, 3 dm., 23 mk.; D. Łazy, w 1827 r. 29 dm., 170 mk.; D. Michałki, w 1827 r. 21 dm., 125 mk.; D. Moczydły, 24 dm., 149 mk.; D. Nowawieś; D. Szatanki, 8 dm. 60 mk.; D. Tworki, 6 dm., 46 mk.; D. Wielka, kościół parafial., szkółka, urząd gminny, dom schronienia dla starców, 25 dm., 65 mk.; D. Wilki, 15 dm., 142 mk.; D. Zabłotna, 11 dm., 66 mk. Prócz powyższych należy tu jeszcze D. Dołęgi (dziś Dołęgi zwana, w 1827 r. 28 dm., 139 mk.); D. Rawki istniała w 1827 i liczyła 17 dm., 127 mk.; D. Zgniła, par. Jabłonka, liczyła 31 dm., 150 mk. Folw. D. Wielka z wsią t. n. rozl. wynosi m. 550, a mianowicie: grun. orne i ogrody m. 233, łąk m. 15, pastw. m. 28, lasu m. 50, zarośli m. 60, nieużytki i place m. 164; wś D. Wielka osad 5, gruntu m. 7. Kośc. par. drewn., erygowany 1423 r. przez kilku parafian, r. 1723 erekcya ponowiona. Obecny kościół drewn. z r. 1785. Par. D. dek. mazowieckiego, dawniej wysokińskiego, liczy dusz 4576. Folw. D. Bybytki z attynencyami na wsiach Łazy i Nowawieś, tudzież wsi D. Bybytki rozległość wynosi m. 324, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 179, łąk. m. 68, lasu m. 13, pastwisk i zarośli m. 42, nieużytki i place m. 19. Wieś Dąbrowa-Bybytki osad 8, gruntu m. 37. 90.) D., wieś i folw., pow. maryampolski, gm. Chlebiszki, par. Igłówka. Liczy 6 dm., 49 mk., odl. 40 w. od Maryampola. Dobra ziemskie D. w połowie zeszłego wieku były własnością Antoniego Ilinicza, po którym w spadku otrzymał je syn Tomasz, oboźny powiatu kowieńskiego, porucznik ussaryi wojsk W. Ks. Litewskiego i dworzanin skarbowy. Ten ostatni aktem darowizny w dniu 14 czerwca 1783 roku przed aktami ziemskiemi pow. kowieńskiego zeznanym, dobra te oddał na własność synowcowi swemu Wojciechowi sędziemu preńskiemu. Po Wojciechu Iliniczu dobra te spadły na kilkoro jego dzieci, i do roku 1860 zostawały w tejże rodzinie. Obecnie zaś należą do Möllerów. 91.) D., ob. Dąbrówka.

Dąbrowa Górnicza, wś i os. górnicza i fabryczna, pow. będziński, gm. Górnicza, par. Będzin. Leży w dolinie Czarnej Przemszy, wzniesionej na 112 saż. nad poziom morza, między gruppą wyniosłości gołonożskich i wzgórzystemi okolicami Będzina. Posiada kościół. kat., wystawiony ze składek, w stylu gotyckim, szkołę począt., zarząd górniczy zachod. okręgu. Sąd gm. okr. I, urząd gminny tak zwanej gminy Górnicza, st. dr. żel. war.–wied. na odnodze z Ząbkowic do Sosnowic, st. poczt. i telegr. Odl. od Warszawy 281 w., od Będzina 5 w., od Gołonoga 3 w., od Ząbkowic 6 wiorst. Połączona drogami bitemi z Będzinem, Siewierzem, Sławkowem, Olkuszem i Niwką. D. stanowi najważniejszą osadę górniczą w królestwie i jedno z ognisk przemysłu fabrycznego. R. 1796 za rządu pruskiego otworzono tu kopalnię węgla a przy niej zaczęła się budować kolonia fabryczna, która od nazwiska ówczasowego dyrektora górnictwa Reden, miano swoje otrzymała. Dwie dzielnice, jako to Huta Bankowa i Ksawery, w epoce kiedy górnictwo pod zarządem bankn polskiego zostawało, mianowicie zaś od r. 1835 po r. 1842, były zbudowane. Różne epoki, w których D. wzrastała i wielką osadę utworzyła, wybitnie odznaczają się na jej budowlach. Stara D., pierwotna wieś, na wzgórzu, mi-