Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/195

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

z przystanią, której wywóz 1860 wynosił 19692 rs.

Biało - stawiański, szczyt w głównym grzbiecie Tatr spiskich nad Białemi Stawami, na zachód od nich, w dolinie Białej Wody. Zwą go także Białą Turnią. Wzniesienie 2229.79m. (Kolbenheyer); 2114,5 (Townson); 2231,7 (Korzistka); 2272,8 (Fuchs); 2057,9 (Pauliny); 2054 (Loschan). Br. G.

Białostocki powiat, ob. Białystok.

Białostoczka, wś, pow. białostocki, z fabryką farb.

Białosuknie, 1.) os., jedno z przedmieść Goniądza, pow. białostocki, o 47 w. na płn.-zach. od Białegostoku. Liczy 166 mk. katolików. Otrzymała przywileje: Zygm. III 1593, Wład. IV 1595, Jana Kaz. 1601, Jana III 1677, Aug. II 1755 i Stan. Aug. 1765. 2.) Pod tą nazwą wspominanych jest pod r. 1432 kilka wsi w ziemi bielskiej i łomżyńskiej, np. B.-Papki, B.- Wrzący Stok, ktore mają być gniazdem znanej rodziny Białosukniów.

Białosuknówka, Biełosuknowka, niewielka wioska w pow. radomyskim, nad małą rzeczką wpadającą do rz. Uży, o 29 w. od Chabnego, a o 9 w. od wsi Wołczków, z któremi stanowi jednę parafią, mieszkańców 98 prawosławnych. Ziemi 608 dz., zupełnie prawie pokrytej lasem a w części błotem. Mieszkańcy trudnią się głównie przemysłem leśnym. Należy do rodziny Białosukniów. Zarząd gminny we wsi Wołczku, policyjny w Czarnobylu. Kl. Przed.

Białośliwie, niem. Weissenhöhe, wieś, pow. wyrzyski; 156 dm.; 1601 mk., 1034 ew., 567 kat.; 339 analf., ma kościół protestancki, cztery jarmarki na rok; st. dr. żel. z Piły do Bydgoszczy, o 39 kil. od Piły. W okolicy wykopano urny na cmentarzysku pogańskiem. 2.) B., niem. Flottwell, królewszczyzna, pow. wyrzyski; 2873 morg. rozl.; 4 miejsc.: 1) B., 2) Schleinitz; 3) Müffling; 4) Wydormühle; 13 dm.; 227 mk.; 93 ew., 134 kat.; 63 analf.

Białotarsk, wś rządowa, pow. włocławski, gm. Rataje, par. Białotarsk. Posiada kościół z drzewa w bardzo biednym stanie, w XVI w. założony, i szkółkę elementarną. W 1827 r. było tu 23 dm. i 213 mk. Par. B. dek. włocławskiego, ma 3020 dusz.

Białotyn, ob. Biełotyn.

Białousówka, 1.) wś, pow. hajsyński, ma dusz męz. 621, ziemi włośc. 1581 dz. Do majątku tego w pow. hajsyńskim należy: Łukaszówka i Mańkówka, razem ziemi używalnej 1464 dzies. i 75 dz. nieużytków. Własność Feliksa Sobańskiego. 2.) B., wś, pow. bracławski, liczy 539 dusz męz., 1677 dz. ziemi włośc. Nadana przez Salezego Potockiego w 1750 r. klasztorowi ks. dominikanów w Tulczynie, dziś rządowa. Dr. M.

Białousy, wś , w pow. sokólskim, gub. grodzieńska, o 21 w. od Sokółki, chat 41.

Białowierśnie, wś rządowa, pow. sejneński, gm. Pokrowsk, par. Berżniki. W 1827 r. było tu 11 dm. i 111 mk.

Białowierza, 1.) wś, pow. jędrzejowski, gm. i par. Mstyczów, o 3 w. na półn. od Mstyczowa. W 1827 r. było tu 27 dm. i 116 mk. 2.) B., wś, pow. pułtuski, gm. Kleczewo, par. Pułtusk.

Białowierzyn, wś i rumunki, pow. lipnowski, gm. Kłokock, par. Lipno; 16 dm., 104 mk.; obszar gruntu 301 morgów, wtem włośc. 293 morgi. F. O.

Białowieska puszcza, leży w pow. prużańskim, między 52° 59' i 52° 51' szer. płn. a 40° 10' i 42° dł. wsch. od Ferro, ma 1054 w. kw. rozl., z czego dwie trzecie części zajmują lasy a jednę trzecią błota i łąki. Na zachodzie otoczona polami, na wschód i południe ma także wielkie lasy, które niegdyś łączyły ją z lasami mińszczyzny. Niegdyś puszcza ta miała do 200 tys. dziesięcin rozl., ale królowie polscy nadawali różnym osobom prywatnym liczne jej części, niebawem w następstwie karczowane. Do puszczy tej należą pomniejsze puszcze: jałowiecka, świsłocka, ladzka, szereszewska. Pośród niej spotykamy wiele folwarków i wsi osiadłych, które zajmują blizko 40,000 dziesięcin ziemi. Podług obliczeń Eichwalda, obwód puszczy ma 160 wiorst, najdłuższa przekątnia 50, a najmniejsza szerokość 40 wiorst wynosi. Mniejsze miasteczka w obwodzie jej są: Szereszew, Kamieniec litewski, Orla, Narew i Kleszczele. Pod względem hydrograficznym, puszcza białowieska zawiera wiele wody, którą dostarcza Wiśle za pośrednictwem Narwi i Bugu: leży albowiem pomiędzy rzekami Białą, Lśną i Narwią, z których dwie pierwsze płyną od północy ku południowi, ostatnia zaś od południa ku północy. Narewka, odnoga Narwi, wypływa ze środka puszczy z błota Nikor, dzieli ją na dwie prawie równe części, płynie przy wsi Białowieży i po wyjściu z puszczy, na północnej stronie, o sześć wiorst za nią, wpada do Narwi za miasteczkiem tegoż nazwiska. Rzeka Lśna, powiększona wodami rzeki Białej, wpada do Buga pod Pratulinem. W straży leśniańskiej bierze początek mała rzeczułka Leśna, łącząca się na brzegu puszczy z Białą; ta ostatnia wychodzi z majątku Opola, płynie przy Królowym Moście, wpada do Lśny, a potem z nią razem do Bugu. Wszystkie rzeki i strumienie mają spad bardzo nieznaczny, miejscami tworzą błotniste rozlewy i wyspy trzciną porosłe, albo rozdzielają się na tyle odnóg, iż częstokroć między niemi trudno jest rozróżnić główne koryto. Jeziór nie ma, a w wodach ciekących, prócz raków, bardzo mało jest ryby. Grunt w puszczy rozmaity: zarastający wrzosem i samą sosną,