Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/98

From Wikisource
This page has been validated.


82
NOLI MI TANGERE

ginhimuslan; sa baylo sia may salabton sa Alkalde Mayor nahanungod sa pagsugo, pagmandb kag paghimulos sa iya nga bilang ang tanan naghalin sa iya kaugalingon nga bagul, apang sarang masking sa iya dungog, nga sia wala makapangawat ukdn makalapas sini nga kadungganan: nakapahinguyang sa iya sing lima ka libo ka pesos kag madamb nga pagpakahuya, apang sa kapuslanan nga iya ginbaton, sa iya daw kubos pa kaayo.

Hanti ang Diwa ayhan?

A! ang maayo nga Diwa wala pagtublag sang mga ipalatugsiling bisan sang damgo sang iya mga pumoluyb: sa kubos wala niya sila pagpakuroga, kag kon naghambal sila nahanungod sa Iya kon kaisa sa isa ka sermon, masaligan nga nakapanghunahona sila nga nag-uyhaw: kon may isa lamang ka Diwa ! . .. . Naha­ nungod sang maayo nga Ginuo diutay lang ang ila pagpalibog: madamb ang hilikuton nga ginhatag sang mga santo kag mga santa. Ang Diwa sa amo nga mga tawo nangin tawo nga katulad, sadto’ng makaluluoy nga mga hari nga ginalibutan sang ila all nga mga babae kag mga lalaki: ang banwa nagahangad lamang sa mga naulihe.

Ang San Diego daw isa bilang ka Roma, apang indi Roma sang ang makahas nga si Romulo pumakalas sa arado sang iya mga talutog, bisan sang ulihe, nga ginligb sa iya kaugalingon kag sa ila sang iban dugo, nga nagdikta sang mga pagbulot-an sa kalibutan, indi: subong sia sang Roma sa karon nga may kinatuhay lamang nga sa baylo sang mga batdaan nga marmol kag mga koliseyo, may iya sia nga mga batdaan nga amakan, kag mga bulangan nga nipa. Ang kura am6 ang Papa sa Vaticano; ang alperes sang Gwardya Sibil amo ang Hari sang Italia sa Quirinal, ang bubt silingon, nga ang tanan kaangay-angay lamang sa ama­ kan kag sa bulangan nga nipb. Kag diri subong didto nahanabo ang dalayon nga dinisgustohanay, kay ang tagsa maluyag nga mangin-amo nga naglabi sangsa isa. Isaysay naton kag sayasaton ang mga ugali sang duha.

Si Fr. Bernardo Salvi amo yadto’ng isa ka pamatan-on kag mahipos nga pransiskano nga nahambalan na naton sang nagligad. Sa iya mga batasan kag mga gawi makilala sia sa kadamban sang iya kautoran kag labi pa sa iya ginbuslan, ang maakigon nga si P. Darnaso. Maniwang sia, masakiton, masami nga nagpadalum sang iya isip, maid-id sa iya pagtuman sang mga katungdanan sa pagtuluohan kag mahinalungon sang iya maayo nga ngalan. Isa