Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/90

From Wikisource
This page has been validated.


74
NOLI ME TÁNGERE

Kag, kon sila pamatian? Ang pangulohan kon kis-a ...

— Indi sila pagpamatian!

— Wala’y sapayan, kon, nabuyok sang kahakog, handumon nila sa pagkuhli ang mga butang nga aton na natigayon... kon may isa nga makahas kag maisog...

— Kon amo, makaluluoy man sia!

Naghipos sila nga duha.

— Labot pa,—padayon sang masakiton,— kinahanglan naton nga atakahon kita nila, nga ila kita pabugtawon: sa sini matalupangdan naton ang aton kakulangan kag makapaayo sa aton. Ang kapin nga mga pagdayaw nagalag-it sa aton, nagapatulog sa aton, apang sa Iwas ginapakadlawan kita, kag sa adlaw nga mahimo kita nga kaladlawan, mahulog kita, katulad sang pagkahulog na­ ton sa Europa. Indi na magsulod sa aton mga simbahan ang kwarta, wala sing mabakal sang mga eskapularyo bisan sang mga koreya, bisan ano nga butang, kag kon indi na kita manggaranon, indi na kita makapapati sa mga ipalatugsiling.

— Ps! Sa gihapon aton man ang aton asyenda, ang aton mga pagkabutang...

—Ang tanan madula katulad sang pagdula naton sa Europa! Kag ang malain kay nagapangabudlay kita sa aton man lamang kaugalingon nga kalaglagan. Halimbawa: ina’ng paghingamo nga wala’y latid sa pagpasaka tuigtoig, kag sa aton kapritso, sang mga balayran sa aton mga duta, ina’ng paghingamo nga sa wala’y pulos akon ginpamatukan sa tanan nga Kapitulo? ina nga pag­ hingamo nagalutos sa aton! Ang indyo mapilitan sa pagtaba sa iban nga duog sing duta nga maayo ukon maayo pa sangsa aton. Ginakahangaw-an ko kon bala wala kita nagasugod sa pagpaubos: Quos vult perdere Jupiter dementat prius ukon yadto’ng luyag sang Diwa laglagon amo’ng iya ginapatuyangan. Tungod sini, indi naton pagdugangan ang aton palas-anon, ang banwa nagakumod na. Nakaisip ka sing maayo: pabayaan naton ang iban nga maghusay didto sang ila kautangan, tipigan naton ang kadungganan nga nabilin sa aton, kag sanglit kay sa madali magaatubang kita sa Diwa, hugasan naton ang aton mga kamot... nga ang Diwa nga maluluy-on magkaawa sa aton kakulangan!

(5) Kapitulo — Kasapulan nga ginahimo sang mga manogpatuo kag mga pari sa mga pagpili sang hubon sang mga obispo kag iban pa nga mga butang.