Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/65

From Wikisource
This page has been validated.


49
SI KAPITÁN TIAGO


sulogùón sang isá ka maayo nga dominiko, tawo nga but-anan kaayo, nga naghimulat sa pagtudlò sa iya sang tanan nga maayo nga iya masarangán kag nahibal-an. Sang buót na siá mag-agum sang kalipay nga tawgon siá nga isá ka maayo nga manogbaisbais (lógico), iní, sang magtuón na siá sang Lógica15, ang kamatayon sang iya sumalakdag, nga ginsundan sang kamatayon man sang iya amáy, pumaontat sang iya mga pagtuón, kag sang ulihe pumatopling na lamang sa mga negosyo. Pumakasál siá sa isá ka maayuayo nga pamatan-on sang Santa Cruz nga bumolig sa iya sa paghimò sang iya manggad kag naghatag sa iya sang iya nahamtangán sa katilingban. Si Donya Pía Alba walâ maayawi sa pagpamakál lamang sang kalamay, kapé kag anyil: luyag siá magtanúm kag mag-ani, kag ang bag-o nga minyù tumabà sang mga dutà sa San Diego, diín sumugod ang pagkilalaháy nila ni P. Dámaso kag ni D. Rafael Ibarra, ang labing' manggaranon nga pahunanán sang banwa.

Ang pagkawalà sang manunoblì sa nahauná nga anum ka tuig nga pag-asawaháy nila nagpadulog sa ila sa pagtipon sing mga manggad nga nangin-isá ka handum nga salabdungon kag, wala'y sapayán, si Donya Píá kulokawayanon, mabakod kag matahúm sing panglawasón. Wala'y kapuslanan nga siá naghiwat sing mga panobena, nagduaw siá sa tudlò sang mga tumoluo sang San Diego sa Birhen sang Kasaysay sa Taal,16 naghatag sing mga limós, nagsaót sa prosesyon sa tungâ sang silak sang adlaw sa Mayo sa atubangan sang Birhen sang Turumba sa Pakil.17.. Ang tanán wala'y kapuslanan, tubtob nga si Fr. Dámaso nagtudlò sa iya nga magkadto sa Obando, kag didto sumàot sa pandot sang S. Pascual


(15) Lógica— Kinaalam sa pagpangatarungan.

(16) Birhen sang Kasaysay sa Taál— Ang halarán sang Kasaysay yara sa sikwayán sang bukid diin nahamtang ang banwa sang Taál, sa isa ka diutay nga patag sa gintung-an sang bukid kag sang suba nga nagadulhog gikan sa Laguna. May isa ka kombento, apang wala ginapuy-i sang mga tumoluo, kundi ginagamit lamang sang mga may luyag sa pagdayon sing pilá ka adlaw sa paglikáw sa kinagahod sang kalibutan kag magpangamuyo sa Dios; ini ginabuhat sa sulod sang napulo ka adlaw sa tagaa ka tuig nga ginatawag naton nga "paghanashanas."

(17) Birhen sang Turumba sa Pakil — Ang mga pandot sang Birhen sang Turumba sa Pakil, Laguna, ginahimo sa anum ka maragtasnon nga pagnobena nga ginahalad sang mga tumoluo sang amo nga banwa tuigtoig sa Patrona Ntra. Sra. de los Dolores, nga sang kalabanan ginatawag nga TURUMBA. Ini nga mga pagnobena ginasugdan sa Martes sa Paskwa sang Pagkabanhaw kag ginatapos sa Domingo sang mga Pentecostes.